Bir Fil, İnsanları İzledikten Sonra Muz Soymaya Başladı

Hayvanat bahçesindeki bir Asya fili, kahverengi benekli sarı muzları kendi kendine soyarak yemeye başladı.

Filler muz yemeyi severler ama genellikle insanların yaptığı gibi muzları soymazlar. Ancak Current Biology dergisinde yayımlanan yeni bir makale, Pang Pha adlı çok özel bir Asya filinin Berlin Hayvanat Bahçesi’nde yaşarken kendi başına muz soyduğunu gösteriyor. Fil, önce muzu bölüyor, sonra silkeliyor ve posayı topluyor, kalın kabuğunu yerde bırakıyor.

Çalışma yazarlarının bildirdiğine göre, dişi fil, olağandışı soyma davranışını büyük olasılıkla, bakıcılarının onun için muz soymasını izleyerek öğrendi. Tek bir fildeki bulgular, fillerin daha genel olarak özel bilişsel ve manipülatif yeteneklere sahip olduğunu gösteriyor.

Nörobilim Merkezi’nden Michael Brecht, “Çok benzersiz bir davranış keşfettik. Pang Pha’nın muz soymasını bu kadar benzersiz yapan şey, tek bir davranışsal unsurdan ziyade, beceri, hız, bireysellik ve varsayılan insan kökeni gibi faktörlerin bir kombinasyonundan oluşuyor olması.” diyor.

(İlgili: Filler Gerçekten ‘Asla Unutmaz’ mı?)

Diğer filler gibi Pha da yeşil veya sarı muzları bütün olarak yiyor. Kahverengi muzları tamamen reddediyor. Ama kahverengi benekleri olan sarı muzları soyduktan sonra yiyor.

Brecht ve meslektaşları, Pha’nın bakıcılarından olağandışı muz soyma yeteneğini öğrendikten sonra bu keşfi yaptılar. Araştırmacıların ilk başta kafaları karıştı. Pha’ya güzel sarı ve yeşil muzlar getirdiklerinde, bunları asla soymadı. Brecht, “Sadece sarı-kahverengi muzları soyduğunu anladığımızda projemiz başladı.” diyor.

Araştırmacılar, bir grup file sarı-kahverengi muzlar sunulduğunda Pha’nın davranışını değiştirdiğini söylüyor. Olabildiğince çok muzu bir bütün olarak yiyor ve sonuncusunu daha sonra soymak için saklıyordu.

Muz soymak, herkesin bildiği kadarıyla fillerde nadir görülüyor ve diğer Berlin fillerinin hiçbiri muzları soymuyor. Pha’nın onları neden soyduğu ise belli değil. Ancak araştırmacılar, Pha’nın Berlin Hayvanat Bahçesi’ndeki insan bakıcılar tarafından elle büyütüldüğünü belirtiyorlar. Bakıcılar ona muz soymayı hiç öğretmediler ama soyulmuş muzlarla beslediler.

Araştırmacılar buna dayanarak, söz konusu filin, insanlardan gözlemsel öğrenme yoluyla soyma uygulamasını aldığını öne sürüyorlar. Afrika filleriyle ilgili daha önceki raporlar, fillerin insanların işaret etme hareketlerini yorumlayabildiklerini ve insanları etnik gruplara ayırabildiklerini, ancak araştırmacılara göre muz soyma gibi karmaşık insan kaynaklı manipülasyon davranışlarının oldukça benzersiz göründüğünü gösteriyordu.

Yine de Pha’daki bulgular, fillerin genel olarak şaşırtıcı bilişsel yeteneklere ve etkileyici manipülatif becerilere sahip olduğunu gösteriyor.

Brecht, “Fillerin gerçekten olağanüstü hortum becerileri var ve davranışları deneyimle şekilleniyor.” diyor.

Araştırmacılar, Pha’nın tek başına muz soymayı öğrenmesini şaşırtıcı buluyor ve bu tür alışkanlıkların normalde fil aileleri tarafından aktarılıp aktarılmadığını merak ediyorlar.

Araştırmacılar artık fillerde alet kullanımı gibi diğer gelişmiş hortum davranışlarını araştırıyorlar.

Cell Press. 10 Nisan 2023.

Makale: Wataru Brecht. (2023). Elephant Banana Peeling, Current Biology.