Bilinen En Eski Ekose Kumaş Bir Bataklıkta Bulundu

İskoçya’da bir turba bataklığında bulunan kumaş parçasına yapılan analiz, bunun bilinen en eski ekose kumaş olduğunu gösteriyor.

Yeni testler, 40 yıl önce bir Highland turba bataklığında bulunan bir kumaş parçasının, İskoçya’da şimdiye kadar keşfedilen en eski ekose kumaş olduğunu gösteriyor.

Kumaşın yaklaşık 16. yüzyılda yapıldığına inanılıyor ve bu da onu 400 yıldan daha eski yapıyor. Söz konusu parça, 1980’lerin başında Highlands’de bir Glen Affric turba bataklığında bulundu.

Scottish Tartans Authority (STA), eskiliğini kanıtlamak için tekstile boya analizi ve radyokarbon testi yaptırdı. Yüksek çözünürlüklü dijital mikroskopi kullanılarak, yeşil, kahverengi ve muhtemelen kırmızı ve sarı olmak üzere dört renk belirlendi.

(İlgili: Bataklık Cesetleri, Bin Yıllık Bir Geleneğin Parçasıydı)

Boya analizi, yeşil renkte indigo kullanımını doğruladı, ancak muhtemelen boya maddesinin bozulması nedeniyle diğer renkler için sonuçsuz kaldı.

Tartanın yapımında hiçbir yapay veya yarı sentetik boya maddesi kullanılmamıştı, bu da araştırmacıları bunun 1750’lerden önce yapıldığına inanmaya yöneltti.

Uzmanlar, ekosenin büyük olasılıkla “dışarda çalışma giysisi” olarak giyildiğini ve kraliyet ailesi tarafından giyilemeyeceğini söylüyor.

Scottish Tartans Authority (STA), tekstilin 1500 ile 1655 arasında bir noktada yapıldığını, ancak 1500 ile 1600 arasındaki dönemin en büyük olasılık olduğunu söylüyor. Bu durum, söz konusu kumaşı İskoçya’da keşfedilen bilinen en eski gerçek ekose parçası yapıyor.

STA’nın araştırma ve koleksiyon başkanı Peter MacDonald, test sürecinin yaklaşık altı ay sürdüğünü ancak kuruluşun “sonuçlardan heyecan duyduğunu” söylüyor.

“İskoçya’daki toprak, kumaşların hayatta kalmasına elverişli olmadığından, eski tekstillerin hayatta kalan örnekleri çok nadir. Bu parça turbaya gömülmüş, yani havaya maruz kalmadı ve bu nedenle korundu.”

MacDonald, kumaş parçasının çok sayıda çizgili birkaç renk içerdiğinden, gerçek bir ekose olarak kabul edilecek şeye karşılık geldiğini söylüyor.

“Glen Affric ekosesi hakkında teoriler üretebiliriz ancak tarihi onun etrafında inşa etmememiz önemli. O bölgeyi Chisholm Klanı kontrol ediyordu ama kime ait olduğunu bilmediğimiz için ekoseyi onlara atfedemeyiz.”

Tarihsel önemi

MacDonald ayrıca, Gaels’in bir statü sembolü olarak gördüğü bir renk olan kırmızının potansiyel varlığının ilginç olduğunu, çünkü kumaşın kırsal bir arka plana sahip olduğunu söylüyor.

“Bu parça, bir kral veya yüksek statülü biriyle ilişkilendireceğiniz bir şey değil, daha çok açık havada bir çalışma giysisi.”

STA başkanı John McLeish, ekosenin tarihsel öneminin muhtemelen 1513 ile 1625 yılları arasında Kral V. James, İskoç Kraliçesi Mary veya VI/I Kral James’in saltanatlarına dayandığını söylüyor.

Bulunduğu yerden dolayı, Glen Affric ekosesi adı verilen kumaş parçası yaklaşık 55 cm’ye 43 cm boyutlarında. Gelecek yıl 1 Nisan’dan 14 Ocak’a kadar V&A Dundee tasarım müzesinde halka açık sergilenecek.

BBC News. 26 Mart 2023.