Minos ve Mikende İlk Kuzenle Evlenmek Çok Yaygındı

Girit ve diğer Yunan adalarının yanı sıra anakarada, 4.000 yıl önce kişinin ilk kuzeniyle evlenmesi çok yaygındı.

Uluslararası bir araştırma ekibi, Yunanistan’daki Tunç Çağı evlilik kuralları ve aile yapılarına ilişkin tamamen yeni görüşler ortaya koyuyor. Antik genom analizleri, eş seçiminin kişinin kendi akrabalığına göre belirlendiğini gösteriyor.

Heinrich Schliemann, 100 yılı aşkın bir süre önce Miken’in ünlü altın maskeleriyle dolu çukur mezarlarını keşfettiğinde, bu mezarlara gömülen insanların ilişkisi hakkında yalnızca spekülasyon yapabilirdi. Şimdi ise antik genomların analizinin yardımıyla, ilk kez Minos Girit ve Miken Yunanistan’daki akrabalık ve evlilik kurallarına dair içgörüler elde etmek mümkün oldu.

(İlgili: Miken ve Minos Toplumlarının Genetik Kökenleri Antik DNA ile Ortaya Çıkarıldı)

Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden bir araştırma ekibi, uluslararası ortaklardan oluşan bir ekiple birlikte, Ege’den Tunç Çağı insanlarının 100’den fazla genomunu analiz etti.

Çalışmanın baş yazarlarından biri olan arkeolog Philipp Stockhammer, “Yunanistan’daki ve dünya çapındaki ortaklarımızla büyük işbirliği olmasaydı, bu mümkün olmazdı.” diyor.

Bir Miken ailesinin ilk biyolojik soy ağacı

Eski genetik veri kümelerinin üretimi ve değerlendirilmesindeki son metodolojik gelişmeler sayesinde, Yunanistan gibi iklim koşulları nedeniyle DNA korumasının sorunlu olduğu bölgelerde bile kapsamlı veriler üretmek artık mümkün.

MÖ 16. yüzyıldan kalma bir Miken yerleşimi için, evin sakinlerinin akrabalıklarını yeniden kurmak bile artık mümkün olabiliyor. Bu, şimdiye kadar tüm antik Akdeniz bölgesi için genetik olarak yeniden oluşturulmuş ilk aile ağacı olma özelliğini taşıyor.

Görünüşe göre, bazı oğullar yetişkinliklerinde hala ebeveynlerinin yerleşiminde yaşıyordu. Çocukları, mülkün avlusunun altındaki bir mezara gömüldü. Eve giren eşlerden biri, kız kardeşini de aileye getirmişti. Bunu, kız kardeşinin çocuğunun da aynı mezara gömülmesinden anlıyoruz.

Kişinin ilk kuzeniyle evlenmesi adettendi

Ancak başka bir bulgu tamamen beklenmedikti: Girit ve diğer Yunan adalarının yanı sıra anakarada, 4.000 yıl önce kişinin ilk kuzeniyle evlenmesi çok yaygındı.

Analizleri yürüten çalışmanın baş yazarı Eirini Skourtanioti, “Dünyanın farklı bölgelerinden binden fazla eski genom yayınlandı, ancak öyle görünüyor ki, antik dünyanın başka hiçbir yerinde böyle katı bir akraba evliliği sistemi yoktu.” diyor.

“Bu hepimiz için tam bir sürpriz oldu ve pek çok soruyu gündeme getiriyor.”

Araştırma ekibi, bu özel evlilik kuralının nasıl açıklanabileceği konusunda ancak tahmin yürütebilir. Stockhammer, “Belki de bu, miras kalan tarım arazilerinin giderek daha fazla bölünmesini önlemenin bir yoluydu? Her halükarda, örneğin zeytin ve şarap yetiştiriciliği için önemli bir ön koşul olan tek bir yerde ailenin belirli bir devamlılığını garanti ediyordu.” diyor.

Skourtanioti, “Kesin olan bir şey var ki, eski genomların analizi, bize gelecekte eski aile yapılarına dair fantastik, yeni içgörüler sağlamaya devam edecek.” diyor.

Max Planck Society. 16 Ocak 2023.

Makale: Skourtanioti, E., Ringbauer, H., Gnecchi Ruscone, G.A. et al. (2023). Ancient DNA reveals admixture history and endogamy in the prehistoric Aegean. Nat Ecol Evol.