Mikronezya Adalarına Sanılandan Önce Yerleşilmiş

Bilim insanları, tropikal Pasifik’in bazı bölgelerine insan yerleşiminin tarihleri konusunda yeni bir teoriye sahipler.

Geniş mesafelere yayılmış olan tropikal Pasifik Okyanusu’ndaki adaların, yaklaşık 3.330 yıl önce başlayan iki farklı göç ile birlikte insanlar tarafından yerleşildiğine inanılıyor.

Bu göçlerden ilki, bugün Filipinler olan yerden kuzey rotasını takip etti ve ikincisi Tayvan ve Yeni Gine’den güney rotasını izledi. İnsanlar, yaklaşık 1.000 yıl sonra bu yollar arasındaki adalara ulaştı – bu adalar şimdi Mikronezya Federal Devletlerini oluşturuyorlar.

Ancak deniz seviyesi araştırmacısı ve meslektaşlarının yeni bir bulgusu, Mikronezya’daki adaların tahmin edilenden çok daha erken yerleşime sahip olduğunu ve iki rotadaki yolcuların birbirleriyle etkileşime girmiş olabileceğini öne sürüyor.

(İlgili: Bilinen En Eski Denizciler Hakkında Şaşırtıcı Bulgular Keşfedildi)

Yer ve İklim Bilimleri Bölümü’nde doçent olan Andrew Kemp, Kuzey Atlantik Okyanusu kadar iyi belgelenmemiş tropikal Pasifik Okyanusu’ndan yeni veriler toplayarak iklim değişikliğinin küresel deniz seviyesi değişikliğini nasıl etkilediğini daha iyi anlamak için Mikronezya’ya odaklandı.

Araştırma ekibi, Mikronezya Federal Devletleri’ndeki Kosrae ve Pohnpei adalarından tortu çekirdekleri topladı.

Göreceli deniz seviyesi -yanındaki okyanusun yüksekliğine göre karanın yüksekliği- son 5.000 yılda tropikal Pasifik’in büyük bölümünde düşmüş olsa da, Mikronezya’da radyokarbon tarihleme, adalar batmakta olduğu için bağıl deniz seviyesinin yaklaşık 4,3 metre önemli ölçüde yükseldiğini gösterdi.

Araştırmacılar, iki adanın neden Pasifik’teki diğer adalardan çok daha hızlı çöktüğünü henüz tam olarak açıklayamasalar da, sonuçları ve insanların uzak Okyanusya’ya yerleşmeye nasıl geldiklerini anlamak için anlamlarını açıkça görebiliyorlardı.

Ekip, Pohnpei adasının hemen açıklarında okyanus suyuyla dolu kanallarla ayrılmış adacıklar üzerine inşa edilmiş büyük bir taş bina dizisi olan Nan Madol’un anıtsal kalıntılarını yorumlamak için göreli deniz seviyesinin çıkarımları karşısında şaşkına döndü.

Artık bir Dünya Mirası alanı olan kalıntıların, adanın seçkinlerinin adadaki ana nüfustan ayrı yaşaması için yaklaşık 1.000 yıl önce inşa edilmiş idari veya dini yapılar olduğu tahmin ediliyordu.

Ancak Kemp ve meslektaşları, deniz seviyesindeki uzun vadeli göreceli artışın bu varsayımın yanlış olduğu anlamına geldiğini fark ettiler. Yapılar inşa edildiğinde, su ile ayrılmamış ve adanın içndeydiler. McCoy’a göre, Nan Madol’un “Pasifik’in Venedik’i” olarak yaygın tanımı, inşa edildiğinde doğru olmayabilir.

Bu durum, araştırmacıların bu adaların aslında ilk ne zaman yerleştiğini düşünmelerini sağladı. Kemp, adalara ilk gelen denizcilerin muhtemelen kıyı şeridinde yaşamış olabileceklerini belirtiyor. Bu nedenle araştırmacılar orada arkeolojik kanıt arıyorlar, ancak daha eski yerleşim göremediler.

Sefton, “Pohnpei ve Kosrae adalarına anormal bir şekilde geç yerleşilmediğini, bunun yerine Pasifik’teki diğer adalarla yaklaşık aynı zamanlarda yerleşildiğini öneriyoruz.” diyor.

“İnsanlar gelip kıyıda yaşadılar, ancak adaların çökmesi, en eski arkeolojik kanıtları sular altında bırakan göreli deniz seviyesinin yükselmesine neden oldu. Muhtemelen su altındadır, henüz bulunamamıştır – tabii bulunacaksa.”

Eğer durum gerçekten böyleyse, kuzey ve güney göçlerindeki insanlar Mikronezya’nın volkanik adaları olan Kosrae, Pohnpei, Chuuk ve Yap çevresinde birbirleriyle etkileşime girmiş olabilir.

Buna dair daha önce bir kanıt yoktu, çünkü araştırmacılar, deniz seviyelerine dayanarak adaların ilk ne zaman yerleşim gördüğüne dair yanlış varsayımlar üzerine düşünüyorlardı. McCoy, arkeologların “göreceli deniz seviyesinin düştüğünü varsaydığımız için yıllardır yanlış yere baktıklarına” dikkat çekiyor.

Kemp, “Bu iki yol arasında etkileşim olduğunu kanıtlayamasak da, Pasifik’teki göçle ilgili şu anda var olan verilerin muhtemelen sanıldığından çok daha eksik olduğunu söyleyen bir argüman sunabiliriz.” diyor.

Tufts University. 19 Aralık 2022.

Makale: Sefton, Juliet P. (2022). Implications of anomalous relative sea-level rise for the peopling of Remote Oceania. Proceedings of the National Academy of Sciences.