99 Milyon Yıllık Kehribarda Tüylü Salyangoz Bulundu

Uluslararası araştırmacılar, yaklaşık 99 milyon yıllık bir kehribar parçasında, daha önce bilinmeyen bir kara salyangozu türü keşfettiler.

99 milyon yıl önce yaşamış salyangozun kabuğu, kenarı boyunca devam eden kısa tüylere sahip.

Fransa, Colmar’daki Doğa Tarihi ve Etnografya Müzesi’nden araştırmanın ilk yazarı Dr. Jean-Michel Bichain liderliğindeki ekip, yaptıkları çalışmada, tüylerin varlığının yumuşakçalara evrimlerinde seçici bir avantaj sunmuş olabileceği sonucuna varıyor.

Yeni keşfedilen Archaeocyclotus brevivillosus sp. nov. türünün kabuğunda, yalnızca 150 ila 200 mikrometre uzunluğundaki ince tüyler, klasik mikroskopi ve 3D X-ışını mikro bilgisayarlı tomografi kullanılarak tespit edildi.

(İlgili: Şimdiye Dek Keşfedilmiş En Tuhaf 10 Kehribar Fosili)

Frankfurt’taki Senckenberg Araştırma Enstitüsü ve Doğa Tarihi Müzesi’nden Dr. Adrienne Jochum, “Bu, şimdiye kadar bulunan, yaklaşık 99 milyon yıllık Mezozoik kehribara gömülü bir grup tropik kara salyangozu olan tüylü kabuklu Cyclophoridae’nin altıncı türü.” diyor.

Dr. Jochum, “Fosil ve günümüz kara salyangozlarının kabuklarının sırtlar, tüyler, yumrular veya kıvrımlarla süslü olması alışılmadık bir durum değil; ancak, böyle bir ‘dekorasyonun’ gelişimi hala karmaşık bir süreçtir ve genellikle amaçsız olmaz.” diyor.

Salyangoz kabuğundaki tüyler, en üstteki proteinli kabuk tabakasından (periostracum) oluşur. Tüylü kabuklar, orman salyangozları veya Polygyridae salyangozları da dahil olmak üzere birkaç kara salyangozu ailesinden biliniyor. Bu durum, kara salyangozlarının evrimi sırasında, yalnızca uzaktan akraba olan gruplarda bile, tüylülüğün birkaç kez bağımsız olarak ortaya çıktığına işaret ediyor.

Hayvanı betimleyen Jochum, “Yeni tür, Archaeocyclotus brevivillosus, 2017’den önce alındığı Burma’daki Hukawng Vadisi’ndeki bir Kretase kehribar madeninden geliyor. Fosil salyangoz 26,5 milimetre uzunluğunda, 21 milimetre genişliğinde ve 9 milimetre boyunda. Kabuğun dış kenarı, kabuk açıklığının etrafında toplanan kısa tüylerle kaplı. Adı Latince brevis (kısa veya küçük) ve villōsus (tüylü) kelimelerinden türetildi.” diyor.

Birmanya kehribarından, Cyclophoridae familyasına ait toplam sekiz tür ele geçirildi ve bunlardan altısı tüylü kabuklara sahipti. Bilim insanları bunun tesadüf olmadığına inanıyor. Tüylülüğün salyangozlara evrimsel bir avantaj sağladığını varsayıyorlar.

Jochum, tüylerin salyangozlar için olası faydalarını şöyle özetliyor:

“Örneğin, tüyler, hayvanların bitki saplarına veya yapraklarına daha iyi tutunma yeteneğini geliştirebilir; bu, günümüz salyangozlarında zaten gözlemlenen bir şey. Ayrıca küçük su damlacıklarının kabuğa yapışmasına izin vererek salyangozun ısıl regülasyonunda rol oynamış ve böylece bir ‘klima’ görevi görmüş olabilirler. Ya da eski tropik orman zemininin yüksek asitli toprağı ve yaprak döküntüsü tarafından salyangoz kabuğunun aşınmasını engellemiş olabilirler. Tüyler ayrıca kamuflaj görevi görebilir veya salyangozu kuşların veya toprak yırtıcılarının doğrudan saldırısına karşı koruyabilirdi. Son olarak, tüylerin eşeysel seleksiyonda bir avantaj sağladığı da göz ardı edilemez.”

Senckenberg Research Institute and Natural History Museum. 25 Ekim 2022.

Makale: Jean-Michel Bichain et al. (2022). Archaeocyclotus brevivillosus sp. nov., a new cyclophorid land snail (Gastropoda: Cyclophoroidea) from mid-Cretaceous Burmese amber. Cretaceous Research.