Jurassic Park’ta Velociraptor’a İlham Veren Dinozor Satıldı

Jurassic Park’ta gördüğümüz korkunç Velociraptor’lara ilham veren dinozor iskeleti, 12.4 milyon dolara açık artırmayla satıldı.

“Jurassic Park” filmlerindeki korkunç Velociraptor’un görünümüne ve davranışına ilham veren tür olan Deinonychus’un nadir bir dinozor fosili, açık artırma platformunda 12.4 milyon dolarlık devasa bir fiyata satıldı.

2015 yılında Montana’da ortaya çıkarılan 3 metre uzunluğundaki iskelet, 12 Mayıs’ta müzayedeyi düzenleyen Christie’s’e göre, Kretase dönemine ait 115 milyon ila 108 milyon yıl öncesine tarihlenen Deinonychus antirrhopus’un 126 fosilleşmiş kemiğini içeriyor.

(İlgili: Şimdiye Kadar Satılan En Pahalı T. rex Fosili, Sonunda Bulundu)

Amerikalı paleontolog Barnum Brown, 1931’de ilk Deinonychus fosillerini keşfetti. Daha sonra bu hayvanın tasvirleri, “Jurassic Park” serisinin arkasındaki romancı Michael Crichton’u öyle etkiledi ki, dinozoru Moğolistan’dan Deinonychus’un bilinen bir hindi akrabası olan Velociraptor olarak yeniden markalaştırdı, çünkü Velociraptor’un adının daha dramatik olduğunu düşündü.

Ama gerçekten öyle miydi? Deinonychus, ne anlama geldiğini bilenler için oldukça uygun bir isim. Yunanca “korkunç pençe” anlamına geliyor. Bu isim, orak şeklindeki ayak pençelerini avını muhtemelen kesmek ve deşmek etmek için kullanan atletik ve keskin dişli bir et yiyici için uygun bir takma isim. Fakat, 1969’da Deinonychus’u adlandıran paleontolog bile (Yale Üniversitesi’nden John Ostrom) daha sonra The New York Times’a verdiği bir röportajda “çoğu insanın Yunanca anlamadığını” ve büyük olasılıkla dinozorun gerçek adının vahşetini yansıtmadığını kabul etti. 

Crichton’un yeniden markalaştırması sayesinde, hayranlar “Jurassic Park”ta “Velociraptor” olarak adlandırılan dinozorları gördüklerinde, filmin Deinonychus yorumunu gerçekten görüyorlardı.

Fakat, bu canavara aşık olanlar sadece film hayranları değil. Aynı zamanda paleontologlar da var. Ve tüm bu insanlar, isimsiz bir alıcının muhteşem bir Deinonychus örneğine sahip olduğunu görmekten tedirginlik duydu. Fosil satın alan özel kişiler, satın aldıklarını bilim insanları ile paylaşmak zorunda değildirler. Başlangıçta fosilleri müzelerde sergilemeyi tercih eden alıcılar bile onları her an çekebilir, bu da bilim insanlarının bu tür örnekleri kısaca inceleyebilen meslektaşlarının bulgularını doğrulayamayacakları anlamına gelir.

Fosil veya müzayede ile ilgisi olmayan Wisconsin’deki Carthage College’da omurgalı paleontoloğu ve biyoloji profesörü olan Thomas Carr, “Deinonychus, herhangi bir şekilde yaygın bir fosil türü değil. Örnek boyutu, T. rex gibi büyük, daha kolay korunan türlerden çok daha nadir. Böyle bir numunenin satılması tamamen kafa karıştırıcı ve çileden çıkarıcı. Müzayedeye değil, bir müzeye götürülmeliydi.” diyor.

Dikkat çekici bir şekilde, bu belirli Deinonychus iskeleti, kafatasını ve diğer birçok kemiğini kaybetmişti, bu nedenle eksik kısımları kalıplarla dolduruldu. Carr, “Kafatası bile olmayan bu kadar küçük bir dinozor iskeletinin nasıl T. rex’ in düşük fiyatının üç katına satıldığını hayal etmek zor.” diyor.

Müzayedede satılan Deinonychus örneğine, Homeros’un epik şiiri “İlyada’ daki efsanevi Troya savaşçısının adı olan Hector adı verildi. Christie’s’e göre, Hector “türünün şimdiye kadar bulunan en eksiksiz iskeleti.” Hector ve diğer Deinonychus avcılarının, şu anda Kuzey Amerika’nın batısı olan bölgede sürüler halinde avlanmış ve ölümcül ayak pençeleriyle avlarını yakalamış olmaları muhtemel.

Müzayede evinin açıklamasına göre, “Pençeyi en yüksek başarı derecesiyle kullanmak için, Deinonychus’un tek ayak üzerinde durarak hedefi uzun kollarıyla tutması ve güçlü bir tekme ile pençesini avına saplaması gerektiğine inanılıyor.”

2015 kazısının ardından Hector, Danimarka Doğa Tarihi Müzesi’nde Haziran 2020’den Aralık 2021’e kadar süren ve Tyrannosaurus rex de dahil olmak üzere diğer beş dinozor türüyle birlikte Hector’u gösteren “Dinozorların Kralı” sergisinde sergilendi. Ancak, Deinonychus’un gerçek hayatta hiçbir zaman bir T. rex ile yolu kesişmedi. T. rex, Deinonychus’un neslinin tükenmesinden çok sonra, günümüzden yaklaşık 68 milyon ila 66 milyon yıl önce yaşadı.

Hector, son yıllarda müzayede platformuna giren birçok dinozor fosilinden biri. 1997’de, Sue lakaplı, kayıtlardaki en eksiksiz T. rex iskeleti, fonların toplanmasına yardımcı olmak için özel bağışçılara güvenen Chicago’daki Field Museum’a yaklaşık 8.3 milyon dolara satıldı. 2020’de, müzayedede şimdiye kadar satılan en pahalı dinozor – Güney Dakota’dan  T. rex Stan, 31,8 milyon dolara satıldı ve şu anda Abu Dabi’de Doğa Tarihi Müzesi’nin 2025 büyük açılışını bekliyor.

Live Science. 18 Mayıs 2022.