Sembolik Sanılan Tunç Çağı Hançerlerinin İşlevi Anlaşıldı

Yeni araştırma, Tunç Çağı hançerlerinin kişinin kimliğini ya da statüsünü temsil eden işlevsiz bir sembol olmadığını, hayvan leşleri üzerinde kullanıldığını gösteriyor.

Erken Tunç Çağı bronz hançer. MÖ 1750-1500. C: National Museum Wales

Bakır alaşımlı hançerler ilk olarak MÖ 4.000’li yıllarda ortaya çıktı ve Avrupa’da yaygınlaşarak, “savaşçı mezarları” olarak bilinen silah bakımından zengin mezarlarda daha sonraları bulundu. Arkeologlar uzun yıllardır bu hançerlerin esasen cenazelerde, ölen kişinin statüsünü göstermek ya da kim olduğunu belirtmek için törensel nesneler olarak kullanıldıklarını ya da silah ve el sanatlarında bir araç olarak kullanıldıklarını düşünüyordu.

(İlgili: Tutankamon’un Demir Hançeri Muhtemelen Anadolu’da Yapılmış)

Devrim niteliğindeki yeni bir yöntem sayesinde, İtalya’daki Tunç Çağı yerleşim yeri Pragatto’dan 2017 yılında çıkarılan on bakır alaşımlı hançerden ilk kez organik kalıntılar alındı. Bu teknikte, hançerlerdeki organik kalıntıların ortaya çıkması için Picro-Sirius Red (PSR) çözeltisi kullanıldı; hançerler daha sonra çeşitli optik, dijital ve taramalı elektron mikroskopları altında incelendi.

Böylece ekip kolajen ve birleşik kemik, kas ve tendon mikro kalıntılarını tespit edebildi. Sonuçlar, hançerlerin birden fazla hayvan dokusuna temas ettiğini ve hayvanların öldürülmesi, leşlerinin kesilip temizlenmesi ve etlerinin kemikten ayrılması sırasında çeşitli hayvan leşleri üzerinde kullanıldıklarını gösteriyor.

Bronz hançer bıçağı. Kıbrıs. Yaklaşık MÖ 2500–1900. C: Metropolitan Museum of Art

Araştırmacılar daha sonra hançerlerin, hayvan leşlerinin işlenmesine uygun olduklarını göstermek için kopyalarıyla geniş kapsamlı bir deney yürüttü ve Tunç Çağı’ndaki benzerleriyle karşılaştırmak için deneyde kullanılan hançerlerden kalıntılar aldı.

Newcastle Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Profesör Andrea Dolfini, “Araştırmamız, antik metallerden organik kalıntıların çıkarılmasının ve belirlenmesinin mümkün olduğunu gösteriyor, ayrıca bu şekilde incelenebilecek materyallerin çeşitliliğini arttırıyor. Bu yeni yöntem dünyanın dört bir yanından çeşitli bakır alaşımlı aletlerin ve silahların incelenmesini mümkün kıldığı için çığır açan bir gelişme. Olasılıklar kadar yeni yöntemin gelecekte getirebileceği ve getireceği cevaplar da sonsuz.” diyor.


Newcastle University. 29 Nisan 2022.

Makale: Caricola, I., Charles, A., Tirillò, J. et al. (2022). Organic residue analysis reveals the function of bronze age metal daggers. Sci Rep 12, 6101.

Dokuz Eylül Üniversitesi Mütercim-Tercümanlık bölümü lisans mezunu.

You must be logged in to post a comment Login