İstanbul’un Fatih Semtindeki Osmanlı Yapıları Harabeye Döndü

İstanbul’un Fatih semtinde bulunan tarihi Bizans ve Osmanlı yapıları bakımsızlıktan dökülüyor. Geçmişi 1000 yıl öncesine kadar uzanan ve her taşı tarih kokan yapıların bir kısmı yıkılmak üzere bir kısmı ise harabeye dönmüş durumda.

Aralarında Bizans döneminde Kilise olarak yapılıp Osmanlı döneminde camiye çevrilen Eski İmaret Camii, yaklaşık 500 yıllık Hacı Ferhat Sıbyan Mektebi ve Kanuni Sultan Süleyman dönemi vezirlerinden Haydar Paşa’nın yaptırdığı Haydarpaşa Medresesi’nin de bulunduğu tarihi yapılar, kaderine terk edildi. Kültürel mirasa sahip çıkmak bir yana, can güvenliğini de tehdit eden eserlerin durumu içler acısı.

Fatih Belediyesi’nin resmi sitesinde, tarihi Osmanlı yapılarının rölövelerinin çıkarıldığı, restorasyon projelerinin onay işlemlerinin ya da kazı çalışmalarının devam ettiği yazıyor fakat görünürde bir faaliyet yok. Yıllara meydan okuyan yapılar günden güne eriyerek yok oluyor.

1000 Yıllık Eski İmaret camii

1085-1090 yılları arasında Bizanslılar tarafından yapılmış Pantepoptes Manastırı Kilisesi. Daha sonra Fatih külliyesi yapılıncaya kadar, manastırın imaret, aviye ve medrese olarak kullanılmasıyla kilise de camiye çevrilmiş.

Taş ve tuğla ile inşa edilen binanın dört destekli kapalı haç biçiminde olan esas kısmının tam ortasında kiremitli kubbesi yer almakta. Binanın arazisi meyilli olduğundan düzgün zemin sağlamak için altına bir mahzen yapılmış.

1955 yılında Vakıflar İdaresince tamir edilen caminin minaresi yıkılmış. 1970li yıllarda ve 1990’da tamirat geçirmiş. Etrafındaki manastırdan ise günümüze hiçbir eser kalmamış.

Bir zamanlar özenerek ince ince işlenmiş duvarlarına çiviler çakılmış olan caminin bazı kısımları yer yer dökülmekte ve insanlar için de tehlike arz etmekte. Yapının etrafında en ilkel şekilde kablolar geçiyor. 1000 yıllık geçmişi olan ve yabani otlara teslim olan yapı, günümüzde hala minaresiz bir cami olarak işlev görmekte.

Hacı Ferhat Sıbyan Mektebi

Fatih’in Cibali Mahallesi’nde bulunan mektep kelimenin tam anlamıyla harabeye dönmüş durumda. Taş ve tuğladan almaşık örgüyle inşa edilen yapı Osmanlı dönemine tarihleniyor. Sosyal ve kültürel amaçlı hizmetlerde kullanılmak üzere Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden tahsis edilen Hacı Ferhat (Haydar Paşa) Sıbyan Mektebi’nin bu harap hali, kültürel mirasın korunmamasının yanısıra insanların da can güvenliğini tehdit ediyor. Önlem olarak sadece etrafına levha çekilerek, “can ve mal güvenliği yoktur” tabelası asılmış.

Haydarpaşa Medresesi

1566 yılında, Kanuni Sultan Süleyman dönemi vezirlerinden Hadım Haydar Paşa tarafından inşa ettirilen medrese, çeşme, çifte hamam ve mescitle birlikte bir külliye oluşturuyor. Külliyenin tamamlandığını göremeden 1563’te ölen Haydar Paşa, medresenin kitabesinde merhum olarak anılıyor.

İstanbul’un Fatih Semtindeki Osmanlı Yapıları Harabeye Döndü

Osmanlı dönemi mimarisini yansıtan bu yapının bugünkü hali ise içler acısı. Duvarlarının her tarafını otlar kaplamış durumda. Otlardan fırsat kalan yerler ise sprey boya yazılarla doldurulmuş.