Stonehenge, Anıt İnşa Edilmeden Önce Bir Avlanma Noktasıydı

Ünlü Stonehenge anıtının bulunduğu bölge, anıt inşa edilmeden çok önce Mezolitik kültürler için önemli bir avlanma ve otlatma alanıydı.

Neolitik insanlar Stonehenge’in görkemli mavi taşlarını ve sarsen taşlarını dikmeden çok önce, Mezolitik dönem avcı-toplayıcıları burayı bir avlanma alanı olarak kullanarak ziyaret ediyorlardı. Yeni bir çalışmaya göre, daha sonra çiftçiler ve anıt inşaatçıları bölgeye taşındı.

Daha önceki araştırmalar, Stonehenge inşa edilmeden önce çevredeki arazinin kapalı bir gölgelik orman olduğunu ileri sürmüştü. Araştırmacılar, “Stonehenge’in anıtsal yapısının ıssız bir ormanlık arazide mi yaratıldığı, yoksa geç Mezolitik avcı-toplayıcılar için önceden var olan kısmen açık bir alanda mı inşa edildiği konusunda uzun süredir devam eden bir tartışma var.” diyor.

(İlgili: Stonehenge Nasıl İnşa Edildi?)

Şimdi ise yeni araştırma, bölgenin tarihsel olarak, soyu tükenmiş bir sığır türü olan yaban öküzü gibi büyük otoburların bir zamanlar otladığı açık bir ormanlık alan olduğunu gösteriyor. Araştırmacıların belirttiğine göre, sitenin zaman içindeki yüksek kullanımı göz önüne alındığında, Mezolitik avcı-toplayıcılar ile Neolitik anıt inşaatçıları arasında bir süreklilik olması muhtemel.

Başka bir deyişle, Stonehenge’in inşaatçıları siteyi ilk kez aniden “keşfetmiş” değildi; daha ziyade, insanların bu noktayı yüzyıllardır bildiği anlaşılıyor.

Stonehenge’in erken bir formu yaklaşık 5.000 yıl önce inşa edilmişken, bugün hala ayakta olan ünlü taş halka, MÖ 2500 civarında Neolitik’in sonlarında bir araya getirilmişti. Stonehenge’in oturduğu plato olan Salisbury Ovası, eski insanlar tarafından kutsal bir bölge olarak kabul edildi ve 10.500 yıl öncesine kadar uzanan eski yapıların kanıtlarını barındırıyor.

Çalışma, Stonehenge Dünya Mirası Alanı’nın kenarındaki erken avcı-toplayıcı bir nokta olan Blick Mead’e odaklandı. Blick Mead alanındaki önceki kazılar, Mezolitik insanların buraya MÖ 8000’den önce yerleştiğini doğruladı ve yeni araştırma, insanların bu alanı Neolitik döneme kadar kullanmaya devam ettiğini gösteriyor.

Southampton Üniversitesi’nden bir araştırmacı olan Samuel Hudson ve meslektaşları, Blick Mead’i araştırmak için bölgede yeni bir alanı kazdı ve örneklerin içinde bulunan eski polenleri, sporları ve DNA’yı ve ayrıca hayvan kalıntılarını inceledi. Bu sayede insanların, MÖ 5200 ile MÖ 4700 yılları arasında Mezolitik’in sonlarında araziyi nasıl kullandıklarını anlayabileceklerdi.

Araştırma ekibinin analizleri, bölgenin, yakınlarda yaprak döken bir ormanlık alan ile açık bir otlaklığın yanında, nemli çayır koşullarına sahip olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmacılar, bu açık alanlarda vahşi hayvanların otladığını ve Stonehenge’in yapımından 4.000 yıl önce orada yaşayan avcı-toplayıcı toplulukların daha sonra otçulları avladığını buldu.

Çalışmanın yazarları, “Stonehenge Dünya Mirası Alanı, zengin Neolitik ve Tunç Çağı anıtsal manzarasıyla dünya çapında tanınıyor, ancak Mezolitik popülasyonlar için önemi hakkında çok az şey biliniyor.” diyor. “Ama şimdi açıkça görülüyor ki, avcı-toplayıcılar bu arazinin bir kısmını, alüvyonlu bir açıklığı, avlanma ve iskan için kalıcı bir yer olarak çoktan seçmişlerdi.”

Live Science. 30 Nisan 2022.

Makale: Hudson, S. M., Pears, B., Jacques, D., Fonville, T., Hughes, P., Alsos, I., … & Brown, A. (2022). Life before Stonehenge: The hunter-gatherer occupation and environment of Blick Mead revealed by sedaDNA, pollen and spores. Plos one, 17(4), e0266789.