Bulgular, Büyük Pasifik Göçü Hakkında Yeni Bilgiler Veriyor

Arkeologlar, aletlerin ve kemiklerin bulunmasının, Uzak Okyanusya’ya ilk ayak basan Lapita halkına dair anlayışımızı değiştirdiğini söylüyor.

Dr Ben Shaw, Brooker Adası’nda bulunan bir Lapita çanak çömlek parçasını elinde tutuyor. C: TN/Tracey Nearmy/ANU

Pasifik’e insanların yerleşmesi, insanlık tarihinin en önemli göçlerinden biri. Ve şimdi Papua Yeni Gine’deki küçük bir adadaki arkeolojik keşif, bu yerleşimin erken kapsamını yeniden şekillendirdi. Bu keşif, arkeologların 3.000 yıl önce doğuya göçü açıklayabileceğini söyledikleri bir bulgu.

Papua Yeni Gine anakarasının 200 km doğusundaki Brooker Adası’nda hayvan kemikleri ve aletlerin gün yüzüne çıkarılması, Lapita halkının Papua Yeni Gine’deki göçünün önceden düşünülenden çok daha kapsamlı olduğunu gösteriyor.

(İlgili: 2.500 Yıl Önce Güney Pasifik’te Genetik Değişti Fakat Dil Aynı Kaldı)

Doğu Asya kökenli bir grup olan Lapita, arkeolojik olarak Tonga, Samoa ve Vanuatu’yu içeren Uzak Okyanusya adalarına gelen ilk insanlar olarak kabul ediliyor.

Bu insanların, 3.100 ila 3.350 yıl önce Yeni Gine’nin kuzeydoğu kıyılarındaki Bismarck takımadaları yoluyla Güneydoğu Asya’dan buraya göç ettiklerine inanılıyor.

Lapita bağlantılı grupların, yerli halkın en az 50.000 yıldır yaşadığı Yeni Gine’ye çanak çömlek, domuz ve tavuk gibi hayvanlar ve Avustronezya dillerini getirdiği biliniyor.

Dr Ben Shaw, PNG ve Avustralya’dan araştırmacılarla Brooker Adası’ndaki çalışma alanında.

Nature Ecology & Evolution dergisinde yayımlanan yeni araştırmada, arkeologlar, Güney Yeni Gine’de Lapita ile tanıtılan hayvanlar ve ithal obsidyen için en eski kanıtları ortaya çıkardıklarına inanıyorlar. Bulguların 3.060 ile 3.480 yıl arasında olduğunu tahmin ediyorlar.

Araştırmanın ilk yazarı olan Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Dr Ben Shaw, keşfin, bölgede zaten bulunan yerli nüfus ile Lapita göçmenleri arasındaki ilk etkileşimin kanıtı olduğunu söylüyor.

Shaw, “O zamanlar adadaki sosyal sistemlerde, insanların orada yaşama biçiminde değişiklikler olduğunu gösteren başka değişiklikler de vardı.” diyor.

Shaw, “Bu, arkeolojide, özellikle de Yeni Gine’nin bu bölümünde yeni bir işaret. Lapita bu bölgede kalmadı ve bu nedenle doğuya doğru ilerlemeye yönelik çabalar sarf edildi, bu da Vanuatu gibi ıssız Pasifik adalarının ve Tonga ve Samoa’ya kadar uzanan yolların kolonileştirilmesiyle sonuçlandı.” diyor.


The Guardian. 22 Nisan 2022.

Makale: Shaw, B., Hawkins, S., Becerra-Valdivia, L. et al. (2022). Frontier Lapita interaction with resident Papuan populations set the stage for initial peopling of the Pacific. Nat Ecol Evol.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login