Peru’da Bulunan 1.000 Yıllık Maske, İnsan Kanıyla Boyanmış

Yeni bir araştırmaya göre, eski bir iskeletin başında bulunan 1.000 yıllık bir maske, insan kanı kullanılarak boyanmış.

Sicán Arkeoloji Projesi’nden arkeologlar, 1990’ların başında Peru’da eski bir mezarı kazarken altın maskeyi ortaya çıkardılar. MS 1.000 yılına tarihlenen mezar, 9. yüzyıldan 14. yüzyıla kadar Peru’nun kuzey kıyılarında yaşayan antik Sicán kültüründen orta yaşlı seçkin bir adama aitti.

Yine parlak kırmızıya boyanmış olan iskelet, 12 metre derinliğindeki kare bir mezarın ortasında başsız ve baş aşağı otururken keşfedildi.

(Peru’da Örümcek Tanrısının 3.200 Yıllık Duvar Resmi Bulundu)

Kasten iskeletten ayrılan kafa sağ tarafa gelecek şekilde yerleştirilmiş ve kırmızıya boyalı maske ile kapatılmış. Arkeologlar mezarın içinde 1.2 ton mezar eşyası ve başka iskeletler keşfettiler: ebe ve doğum yapan bir kadın pozisyonunda yerleştirilmiş iki genç kadın ve daha yüksek bir seviyeye yerleştirilmiş iki çömelmiş çocuk.

Kazı sırasında bilim insanları, maskedeki kırmızı pigmenti, cıva ve kükürtten yapılmış parlak kırmızı bir mineral olan zinober olarak tanımladılar. Ancak 1.000 yıl boyunca derinlerde gömülü kalmasına rağmen, kırmızı boya – kalın bir tabaka halinde (1 ila 2 milimetre) – bir şekilde maskede tutunmayı başarmıştı. Araştırmacılar, “Kırmızı boyada çok etkili olan tutucu malzemenin kimliği bir sır olarak kalmıştı.” diyor.

Yeni çalışmada araştırmacılar, bu etkili maddenin gizli bileşenini bulup bulamayacaklarını görmek için küçük bir kırmızı boya örneğini analiz ettiler.

İlk olarak, bir malzemenin bileşenlerini tanımlamak için kızılötesi ışığı kullanan bir kızılötesi spektroskopi tekniğiyle, kırmızı boyada proteinlerin bulunduğunu anladılar. Daha sonra, belirli proteinleri tanımlamak için bir malzemedeki farklı iyonları yüklerine ve kütlelerine göre sıralayabilen bir yöntem olan kütle spektrometrisini kullandılar.

Araştırmacılar, kırmızı boyanın insan kanında bulunan altı proteini içerdiğini buldu. Boya ayrıca yumurta beyazından elde edilen proteinleri de içeriyordu. Proteinler oldukça bozulmuş, bu nedenle yumurtaların hangi kuş türünden geldiği belli değil, ancak araştırmacılar, bir açıklamaya göre Muscovy/Amerikan ördeği (Cairina moschata) olabileceğini varsayıyorlar.

Yazarlar çalışmada, “Zinober bazlı boyalar tipik olarak sosyal seçkinler ve ritüel olarak önemli öğeler bağlamında kullanıldı.” diye yazdı. Yazarlar, zinoberin seçkin kullanım için kısıtlanmış olduğunu; elit olmayanların da nesneleri boyamak için başka bir tür aşıboyası kullandığını yazdı.

Açıklamaya göre, arkeologlar daha önce iskeletlerin düzeninin ölen Sicán liderinin arzu edilen “yeniden doğuşunu” temsil ettiğini varsaymışlardı. Yazarlar, bu “arzu edilen” yeniden doğuşun gerçekleşmesi için, eskilerin tüm iskeleti bu kanlı boyayla kaplamış olabileceğini, muhtemelen kırmızı rengin oksijenli kanı veya bir “yaşam gücünü” simgelediğini yazdı.

Yakın tarihli bir analiz, Sicán’da kanamayı en üst düzeye çıkarmak için boynu ve göğsü keserek insanların kurban edildiğini ortaya koydu. Yani “arkeolojik bir bakış açısıyla, boyada insan kanının kullanılması şaşırtıcı değil.”

Live Science. 28 Ekim 2021.

Makale: Pires, E., Carvalho, L. D. C., Shimada, I., & McCullagh, J. (2021). Human Blood and Bird Egg Proteins Identified in Red Paint Covering a 1000-Year-Old Gold Mask from Peru. Journal of Proteome Research.