Kütahya’da Tanrı Aphrodite ve Dionysos Heykel Başları Bulundu

Kütahya’da yer alan Aizanoi Antik Kenti’nde sürdürülen kazı çalışmalarında, Aphrodite ve Dionysos heykellerinin başları bulundu.

Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kenti’nde, çay yatağında yürütülen kazı çalışmalarında, mitolojide aşk ve güzellik tanrıçası Aphrodite ile şarap tanrısı Dionysos heykellerine ait başlar ortay çıkarıldı.

2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne kaydedilen ve Anadolu’daki en iyi korunmuş Zeus Tapınağı’na ev sahipliği yapan Aizanoi Antik Kenti’nde, Roma dönemindeki inanç sistemi hakkında önemli bilgiler sağlayan buluntular ortaya çıkıyor.

(Kütahya’da Sağlık Tanrıçası Hygieia Heykeli Bulundu)

Kazı koordinatörü Prof. Dr. Gökhan Coşkun, antik çağda ‘Penkalas’, günümüzde ise ‘Kocaçay’ olarak bilinen çay yatağında kazıların sürdüğünü söylüyor.

“Çay üstünde beş köprünün olduğunu biliyoruz. Bunlardan birinin ahşap köprü olduğunu antik yazarlar bildiriyor. Bu köprülerden birinin restorasyonu bitirildi, birinin de devam ediyor. Diğerinin ise kazısına başlandı.”

Yıkılmış ve oldukça harap durumdaki köprünün de ayaklarını ortaya çıkarmaya başladıklarını belirten Coşkun, çay yatağındaki kazılar sırasında iki önemli heykel başlı bulduklarını söylüyor.

“Çaydaki kazı esnasında bizim için sürpriz olan buluntularla karşılaştık. Bunlar büyük boyutlu mermer heykellere ait başlardı. Bunlardan biri yaklaşık 50 santimetre yüksekliğindeki, aşk ve güzellik tanrıçası olarak bilinen Aphrodite heykel başı. Diğeri ise mitolojide şarap tanrısı olarak bilinen 45 santimetre yükseklikte Dionysos heykel başı. Daha önceki çalışmalarımızda genellikle heykellerin gövdelerini tespit ederken açıkçası hiç baş bulamıyorduk. Bu heykel başlarıyla karşılaşmamız bizi oldukça sevindirdi.”

Heykel başlarının Roma dönemindeki inanç sistemi konusunda bilgiler verdiğini belirten Coşkun, “Antik Yunan tanrıları Aphrodite ve Dionysos’un isim değiştirerek Roma döneminde de varlığını sürdürdüğünü biliyoruz. Antik Yunan’daki çok tanrılı kültürün Roma döneminde de önemini kaybetmeden uzunca süre var olduğunu göstermesi açısından bizim için önemli bulgular. Elde edilen bulgular, bölgede bir heykel atölyesi olabileceğini düşündürüyor.” diyor.

Aizanoi Antik Kenti’nde geçtiğimiz Ağustos ayında da sağlık tanrıçası Hygieia’nın heykeli bulunmuştu. Ancak mermerden yapılmış Hygieia heykelinin başı kırıktı. Hygieia, Yunan ve Roma mitolojisinde sağlık tanrısı Asklepios’un kızı sağlık ve temizlik tanrıçası olarak biliniyor.

Aizanoi Antik Kenti

Aizanoi kenti, antik Frigya’ya bağlı olarak yaşayan Aizanitis’lerin ana yerleşim merkeziydi. Zeus Tapınağı çevresinde yapılan kazılarda, MÖ 3.000 yıllarına ait yerleşim izleri açığa çıkarıldı. Helenistik dönemde bu bölge değişimli olarak Bergama’ya ve Bithynia’ya bağlı iken, MÖ 133’de Roma egemenliğine girdi.

Zeus Tapınağı, Stadyum-Tiyatro kompleksi ve Macellum’u ile Roma döneminde önemli kentlerden biriydi. Bir tepe üzerine kurulmuş olan ve şehrin önemli dinsel yapısı olarak görülen Zeus Tapınağı dünyanın en iyi korunmuş Zeus tapınaklarından biri. 

Şehrin kuzeyinde 13.500 kişi kapasiteli stadyum ve 20.000 kişi kapasiteli tiyatronun bir kompleks şeklinde yapılması antik dönemde Aizanoi’den başka hiçbir yerde görülmezken, MS 2. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen Aizanoi Macellum’u ise dünyanın bilinen ilk borsalarından biri.