Köpeklerin Sarı Postları, Milyonlarca Yıl Önce Evrimleşmiş

Araştırmacılar, evcilleştirmeden önce gelen bir genin, günümüzde hala yüzlerce ırkta görülen beş ortak kürk rengi deseni ürettiğini buldular.

Yeni bir araştırma, biri 2 milyon yıl öncesine kadar dayanan, köpek postlarının beş genetik fenotipini tanımlıyor.

Köpeklerin farklı renklere sahip olmasına ilişkin yakın zamanda yapılan bir genetik analiz, bir gendeki mutasyonların köpeklerde beş farklı tüy modelinden sorumlu olduğunu buldu. Bu modeller, Korgi (küçük bir çoban köpeği ırkı) ve Bernese dağ köpeği gibi ikonik ırklarda kendini gösteriyor. Hatta bir araştırma ekibi, “baskın sarı” olarak adlandırılan bir kürk tipini, 2 milyon yıl önce Pleistosen kurtlarından ayrılan soyu tükenmiş bir köpekgile kadar izleyebildi.

(1.8 Milyon Yıllık Homo Erectus Bölgesinde Köpekgil Bulundu)

“Köpeklerin kürk renklerindeki tüm bu varyasyonun bazılarının, “köpekler” köpek olmadan çok önce gerçekleştiğini düşündüğümüzde çok daha ilginçleşti. Çünkü bu durum bize köpekgil evrimi hakkında bir şeyler anlatıyor.” diyor California Davis Üniversitesi’nden genetikçi Danika Bannasch bir basın bülteninde. (Bannasch, Nature Ecology and Evolution’da yayınlanan gen varyantları üzerine yeni bir çalışmanın baş yazarı.)

Bannasch’ın ekibi, mutasyonun ne zaman meydana geldiğini ve hangi köpekgillerin mutasyona sahip olup hangilerinin mutasyona uğramadığını anlamak için evcilleştirilmiş köpekler ve kurtlar da dahil olmak üzere hala yaşayan sekiz türe baktı. İki tür, iki farklı pigment türü oluşturuyordu: eumelanin (siyah) ve pheomelanin (sarı). Bu pigmentler, tek bir köpekteki özgün mutasyonlara bağlı olarak köpeklerde beş tüy deseni türü oluşturabiliyordu: baskın sarı, gölgeli sarı, aguti, siyah eyer ve siyah sırt. Aşağıda farklı ırklarda nasıl tezahür ettiklerini görebilirsiniz. (Düz siyah veya koyu kahverengi gibi post türleri de mevcut, ancak bunlar bu araştırma kapsamında değil.)

Farklı postlar, aguti sinyal proteinindeki varyasyonlarla kararlaştırılan, iki pigmentin değişen karışımları ile üretilir. Bu durumda, aguti, değişen koyu ve açık renklere sahip tüyleri ifade eder. Aguti geni, siyah pigmentin tavşanlar, atlar ve fareler de dahil olmak üzere bir dizi memelide nasıl dağıldığını kontrol eder.

Araştırmacılar, farklı post rengi desenlerinin oluşması için genin iki bölgesinin mutasyona uğraması gerektiğini buldular. Elbette, üreyen herhangi iki köpek, ebeveynlerinin haplotiplerine bağlı olarak, bu tüy modellerinin çeşitliliğine sahip yavrulara sahip olabilir.

İlginç bir şekilde, baskın sarı post tipi bu postlar arasında en eski olanı çıktı. Ekip, kürkü oluşturan genetik kombinasyonun Kuzey Kutbu beyaz kurtlarıyla paylaşıldığını ve 2 milyon yıl önce, hatta modern kurtlar ortaya çıkmadan önce, evrim ağacındaki bir ayrışma yoluyla köpeklerde son bulduğunu belirledi. Baskın sarı kürk, İrlanda teriyerleri, boğa mastiffleri, shiba inu, chow chow, sloughis, basenji ve Rhodesian ridgebacks dahil olmak üzere birçok ırkta bulunuyor.

Köpeklerin evcilleştirilmesinin günümüzden ancak 30.000 yıl öncesine, büyük olasılıkla Neandertal neslinin tükenmesinden daha yakın bir zamana dayandığını düşündüğümüzde, bu tüy farklılıklarının ne kadar süredir ortalıkta dolaştığını anlayabiliriz. Ve ekibin çalışmasından, 9.500 yıl öncesinde yaşamış siyah desenli bir köpeğe dayanan örnek, genetikçilere en eski evcilleştirilmiş köpeklerin bazılarının neye benzediği hakkında daha iyi bir fikir veriyor.

Gizmodo. 17 Ağustos 2021.

Makale: Bannasch, D. L., Kaelin, C. B., Letko, A., Loechel, R., Hug, P., Jagannathan, V., … & Leeb, T. (2021). Dog colour patterns explained by modular promoters of ancient canid origin. Nature ecology & evolution, 1-9.