Avrupa’da Tarımla Beraber Cinsiyete Dayalı İş Bölümü Başladı

Tarım uygulamalarının 5000 yıl önce Avrupa’ya yayılması, nüfus arasında cinsiyete dayalı iş bölümünü başlatmış olabilir.

Neolitik tarımcı çizimi. C: L.P Repiso.

Mezarlarda bulunan taş aletler üzerine yürütülen yeni bir araştırma, erkek ve kadın biyolojik cinsiyete sahip insanlar arasındaki farklı iş bölümünün, Neolitik dönemin başlangıcında var olduğunu destekleyen kanıtlar sağlıyor.

Önceki araştırmalar, Avrupa’da tarım uygulamalarının kıtaya yayıldığı Neolitik döneme geçiş sırasında cinsiyete dayalı bir iş bölümünün var olduğunu ileri sürdü. Fakat farklı görevlerin kültürel olarak kadınlar, erkekler ve belki de diğer cinsiyetlerle nasıl ilişkilendirildiğine dair hala pek çok soru var.

Daha fazla bilgi sağlamak için Masclans ve meslektaşları, Erken Neolitik döneme tarihlenen (yaklaşık 5.000 yıl önce) Orta Avrupa’daki çeşitli mezarlıklarda gömülü 400’den fazla taş aleti analiz ettiler. Aletlerin nasıl kullanıldığını belirlemek için, aletlerin mikroskobik kullanım- aşınma biçimleri dâhil olmak üzere fiziksel özelliklerini incelediler. Daha sonra mezarlardan alınan izotopik ve osteolojik veriler bağlamında bu ipuçlarını analiz ettiler.

(Neandertal Topluluklarında Cinsiyete Bağlı İş Bölümü Vardı)

Analiz, erkek biyolojik cinsiyetten insanların daha önce ahşap işçiliği, kasaplık, avcılık veya bireylerarası şiddet için kullanılan taş aletlerle gömüldüğünü gösterirken, dişi biyolojik cinsiyette olanların, hayvan postları veya derilerinde kullanılan taş aletlerle gömüldüğünü gösterdi.

Araştırmacılar ayrıca, bu sonuçlarda coğrafi farklılıklar buldular, bu da tarımsal uygulamalar batıya doğru yayıldıkça cinsiyete dayalı iş bölümünün değişmiş olabileceğini ima ediyor. Yazarlar, analiz edilen araçların mutlaka gömüldükleri kişiler tarafından kullanılmadığını, ancak genel olarak farklı cinsiyetler tarafından yürütülen faaliyetleri temsil etmek için seçilebileceğini belirtiyorlar.

Bu bulgular, Avrupa’da erken Neolitik dönemde cinsiyete dayalı iş bölümünün varlığına yeni destek sağlıyor. Yazarlar, çalışmalarının, tarıma geçiş sırasında iş bölümünde ciddi bir biçimde kökleşmiş olabilecek Neolitik dönemde cinsiyet eşitsizliklerinin yükselişiyle ilgili karmaşık faktörlerin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunacağını umuyorlar.

Araştırmacılar, “Çalışmamız, kökleri en erken Neolitik dönemde cinsiyetlendirilmiş bir iş bölümüne dayanan karmaşık ve dinamik bir cinsiyet temelli sosyal organizasyona işaret ediyor.” olarak ekliyor.


Public Library of Science. 14 Nisan 2021.

Makale: Masclans, A., Hamon, C., Jeunesse, C., & Bickle, P. (2021). A sexual division of labour at the start of agriculture? A multi-proxy comparison through grave good stone tool technological and use-wear analysis. Plos one, 16(4), e0249130.

Bilkent Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu.

You must be logged in to post a comment Login