Amerika’da En Az 30.000 Yıllık İnsan Kanıtları Bulundu

Meksika’daki yeni sağlam bulgulara göre, insanlar Amerika kıtalarına tahmin edilenden çok daha önce geldi.

Mağarada bulunan taş eserlerden biri. C: Ciprian Ardelean

Araştırmacılar, Amerika’nın en erken iskanı için yaygın olarak kabul edilen tarihin neredeyse iki katını, yani yaklaşık 33.000 yıl önce orada yaşam olduğunu ileri sürüyor.

Sonuçlar, Meksika’nın merkezindeki yüksek rakımlı kaya sığınağı Chiquihuite Mağarası’ndaki çalışmalara dayandırılıyor.

(Sibirya’da Amerika Yerlisi Soyundan 14.000 Yıllık Adam Bulundu)

Arkeologlar mağaranın insanlar tarafından en az 20.000 yıl boyunca kullanıldığını gösteren binlerce taş alet buldular.

Bilim insanları DNA için mağara tortularını örnekledi. C: Mads Thomsen

Buz Devri

20. yüzyılın ikinci yarısında, Kuzey Amerika’daki arkeologlar arasında, Amerika’ya ilk ulaşan insanların yaklaşık 11.500 yıl önce gelen Clovis halkı olduğuna dair bir fikir birliği ortaya çıktı.

Clovis halkının son buz çağında Sibirya’yı Alaska’ya bağlayan bir kara köprüsünden geçtiği düşünülüyordu. Beringia olarak bilinen bu kara köprüsü, daha sonra buzlar eridiğinde su altında kayboldu.

Ayrıca bu büyük hayvan avcılarının megafaunanın, mamut, mastodon ve son buzul çağının sonuna kadar bölgede dolaşan çeşitli ayı türleri gibi büyük memelilerin yok olmasına katkıda bulunduğu düşünülüyordu.

C: Devlin A. Gandy

Fikirlerin değişimi

“Önce gelen Clovis” fikri kabul edilirken, daha önceki insan yerleşimlerinin raporları güvenilmez olarak bulundu ve reddedildi. Arkeologlar daha erken iskan belirtileri aramayı bıraktı.

Ancak 1970’lerde bu inanç birliği parçalanmaya başladı. 1980’lerde, Şili’nin Monte Verde şehrinde 14.500 yaşında bir insan varlığına dair sağlam kanıtlar ortaya çıktı.

2000’li yıllardan bu yana, Teksas’ın merkezindeki 15.500 yıllık Buttermilk Creek bölgesi de dahil olmak üzere, diğer Clovis öncesi arkeolojik alanlar yaygın olarak kabul edildi.

Şimdi ise Ciprian Ardelean, Tom Higham ve meslektaşları, Meksika Yaylaları’ndaki Chiquihuite sahasında, o tarihten çok daha geriye uzanan insan iskanının kanıtını buldular.

Prof Higham, “Bu benzersiz bir arkeolojik alan, daha önce hiç böyle bir şey görmedik.” diyor.

“Taş alet kanıtları çok ama çok ikna edici. Herkes kasten üretilmiş taş aletler olduğunu ve bir sürü olduğunu görebilir. Tarihlemeler çok sağlam. Ve bu yüzden, çok heyecan verici bir yer.”

Meksika’daki Zacatecas kaya sığınağına giriş. C: Devlin A. Gandy

Tarihleme teknikleri

Ekip, 3 metre derinliğindeki stratigrafik bir bölümü kazdı ve binlerce yıllık bir sürece yayılan yaklaşık 1.900 taş eser buldu.

Araştırmacılar, iki bilimsel tarihleme tekniği kullanarak taş aletlerle ilişkili kemik, odun kömürü ve tortuyu tarihleyebildiler.

İlk teknik radyokarbon tarihleme, karbon (karbon 14) elementinin radyoaktif bir formunun zaman içinde bozulduğu bilinen yöntemlere dayanır. İkinci teknik optik olarak uyarılan lüminesans (OSL), tortuların ışığa en son maruz kaldığı zamanı ölçerek çalışır.

Profesör higham, “İki farklı teknik kullanmak, özellikle kronolojinin eski kısmına çok fazla güvenilirlik ve güç kattı. Optik tarihler ve radyokarbon tarihler iyi bir uyum içinde.” diyor.

Bulgular, bilim insanlarının Amerika’nın başka yerlerindeki tartışmalı erken iskan alanlarına yeniden bakmasına neden olabilir.

Prof Higham, “Brezilya’da, bana sağlam görünen ve Chiquihuite arkeolojik alanına benzer tarihler olan 26.000 ila 30.000 tarihlerine dayanan taş aletlerin bulunduğu birkaç alan var.” diyor.

“Bu, Amerika’da bu döneme kadar olan diğer arkeolojik alanları bulmak için yeni çalışmaları teşvik edebilecek önemli bir keşif olabilir.”

Seyahat seçenekleri

Son Buzul Maksimum olarak bilinen dönemde, 26.000-19.000 yıl önce, deniz seviyeleri insanların Bering kara köprüsü aracılığıyla Sibirya’dan Amerika’ya kolayca geçebileceği kadar düşüktü. Peki ya daha önceki zamanlarda?

Prof Higham, “En son veriler, 26.000 yıl önce Beringia’nın insanlar için hiç de uygun bir yer olmayabileceğini gösteriyor. Bataklık ve dolaşması oldukça zor bir yer gibi gözüküyor.” diyor.

“Hala en olası senaryonun, belki de dünyanın diğer bölgelerindeki insanların kesinlikle geliştirmiş olduğu bir tür denizcilik teknolojisi ile bir sahil güzergahına gelmiş olmaları olduğunu düşünüyoruz.”

İnsanlar son buzul maksimumundan önce Amerika’ya gelmiş gibi görünse de, muhtemelen sayıca oldukça azlardı. Ancak daha sonra, 14.000 ila 15.000 yıl önce nüfus önemli ölçüde arttı. Bu dönem, iki ila üç yıl arasında 7 derecelik sıçramaların görüldüğü son Buzul Çağı’nın sonundaki sıcaklık artışına denk geliyor.

Yerli Amerikalılar

Bilim insanları ayrıca mağara tortularında insan genetik materyalini aramak için “çevresel DNA” tekniklerini kullandılar. Ancak yeterince güçlü bir sinyal bulamadılar.

Önceki DNA kanıtları Clovis yerleşimcilerinin modern Yerli Amerikalılarla birçok benzerlik paylaştığını gösterdi.

Ve şimdi bilim insanları, bu daha eski nüfusun, kıtada yaşayan daha sonraki insan gruplarıyla nasıl ilişkili olduğunu anlamak isteyecekler.


BBC. 22 Temmuz 2020.

Makale: Ciprian F. Ardelean, Lorena Becerra-Valdivia et al. 2020. Evidence of human occupation in Mexico around the Last Glacial Maximum. Nature.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login