En Eski İp, 50.000 yıl Önce Neandertaller Tarafından Yapıldı

Fransa’daki bir mağarada bulunan Neandertaller tarafından yapılmış 50.000 yıllık ip, şimdiye kadar keşfedilen en eski ip oldu. Keşif, Neandertallerin ip yapmak için lifleri nasıl bükeceklerini bildiklerini ve dolayısıyla halatlar, giysiler, çantalar ve ağlar üretebileceklerini gösteriyor.

50.000 yıllık ip son derece ince, ancak mikroskop altında görülebilir. C: M-H Moncel

Bruce Hardy, “Bu ilk adım olmadan hiçbiri yapılamaz. Bükülmüş lifler temel bir teknolojidir.” diyor.

Araştırma ekibi, Neandertallerin uzun süre boyunca yaşadığı Güneydoğu Fransa’daki Abri du Maras mağaralarını kazıyor. Günümüz yüzeyinin üç metre altında, 52.000 ila 41.000 yaşları arasındaki bir katmanda, taş alet olarak kullanılan keskin bir kaya parçası olan taş yonga bulundu.

Yonganın mikroskop altında incelenmesi, sadece 6 milimetre uzunluğunda ve 0,5 milimetre genişliğinde küçük bir ip parçasının yonganın alt tarafına yapıştığını ortaya koydu.

(Neandertallerle Ortak Atamızın Nasıl Göründüğünü Bilebiliriz)

Söz konusu ip, bir demet lifi, saat yönünün tersine bükerek yapılmış ve S-bükümü elde edilmişti. Daha sonra üç farklı demet, saat yönünde bükülmüş ve Z-bükümü elde edilerek üç kollu bir ip üretilmişti.

Hardy, “Bugün bir parça ip koparırsanız göreceğiniz şey de tam olarak bu.” diyor.

Dijital mikroskobi ile çekilen ip parçasının fotoğrafı. C: C2RMF

Bu ip, taş aleti bir sapa tutturmak için kullanılmış olmak zorunda değildi. Bir çanta veya ağın parçası da olabilirdi.

İp, kozalaklı ağaçların kabuğundan elde edilen liflerden yapılmış gibi görünüyor, bu da modern bir ip olmadığını ortaya koymaya yardımcı oluyor.

(Neandertaller ile Birçok Yerde Birçok Kez Çiftleştik)

Rebecca Wragg Sykes, “Çok kaliteli bir ip ve bu gerçekten şaşırtıcı. Bu, ipin ağır görevler için kullanılmadığını, bunun yerine bir tür iplik olarak kullanıldığını gösterir.” diyor.

Bu bulgudan önce, bilinen en eski ip 19.000 yıl öncesine aitti. Bu ip, Celile Denizi yakınlarındaki Ohalo II bölgesinde keşfedilmişti ve modern insanlarla ilişkiliydi. Ancak Hardy, yeni bulunan ipin, Avrupa’nın bu bölgesinde o zamanlar modern insanlar olmadığı için, Neandertaller tarafından yapıldığını söylüyor.

Abri du Maras kazısı. C: M-H. Moncel

Wragg Sykes’e göre bu durum, modern insanların bazı becerilerini Neandertallerden öğrenip öğrenmedikleri sorusunu gündeme getiriyor.

Hardy, söz konusu ipin, Neandertallerin bizim kadar akıllı olduğunu gösterdiğini düşünüyor. Bize çok benziyorlardı ve yapamadıklarını düşündüğümüz karmaşık davranışlar gösteriyorlardı.


Makale: B. L. Hardy, M.-H. Moncel, C. Kerfant, M. Lebon, L. Bellot-Gurlet & N. Mélard. 2020. Direct evidence of Neanderthal fibre technology and its cognitive and behavioral implications. Scientific Reports.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login