Diyarbakır’da 8.000 Yıllık Arkeolojik Mağara Yağmalanıyor

8.000 yıllık geçmişe sahip tescilli arkeolojik sit alanı olan Birkleyn Mağaraları’nda büyük bir tahribat yaşanıyor. Defineciler tarafından onlarca noktada kazılar yapılırken, geçtiğimiz günlerde de mağara girişine büyük kayalardan oluşan hafriyat döküldü. Alana atılan çöp yığını da her geçen gün artıyor.

Diyarbakır Lice İlçesi ile Bingöl’ün Genç İlçesi arasında bulunan tarihi Birkleyn Mağaraları kaderine terk edildi. Efsanelerde ve kutsal kitaplarda adı geçen Birkleyn Mağaraları tarihi ve doğası ile biliniyor.

Mağaraların içinde ve diğer bölümlerde onlarca kaçak kazı yapılırken, duvarlarda yer alan yazıtlar ve kabartmalar da tahrip ediliyor.

(Türkiye’nin Kültürel Mirası Yağmalanıyor, Haberiniz Var mı?)

Sputnik’ten Sertaç Kayar’ın haberine göre Son Neolitik Çağ’dan itibaren kullanıldığı belirtilen ve 8.000 yıllık tarihe sahip Birkleyn’de önlem alınmazsa birkaç yıl içinde geri dönüşümü olmayan bir tahribatla karşı karşıya kalacağı belirtiliyor.

Hafriyat döküldü

Yaşanan onlarca tahribata rağmen ayakta duran Birkleyn’e geçtiğimiz günlerde yeni bir tahribat daha eklendi. Asur krallarının mesken tuttuğu, Büyük İskender’in askerleri ile konakladığı tarihi mağaranın girişine büyük kayalardan oluşan hafriyat döküldü. Batılı kaynaklarca The Tigris Tunnel (Dicle Tüneli) olarak adlandırılan mağaraların giriş kısmına boşaltılan hafriyatlar, Dicle Nehri’nin en önemli su kaynağının akışını engellerken, tarihte askeri üs olarak kullanılan kaledeki gözetleme kulelerine ve adakların kesildiği sunaklara çıkan kaya merdivenlerin girişini de kapattı.

Büyük kaya parçalarından oluşan hafriyatın dökülmesi ile Dicle Nehri’nin en önemli su kaynağının akışı engellenirken, bölgeye piknik için giden vatandaşlar gördükleri manzaraya tepki gösterdi.

Bin yılların mirası olan Antik Birkleyn Mağaraları’na dökülen hafriyatın neden buraya döküldüğünü anlam veremediklerini belirten vatandaşlar, doğal güzelliği ile insanı büyüleyen Birkleyn Mağaraları’na sahip çıkılması gerektiğini söylüyor.

Muhtar toprak kayması diyor

Birkleyn Mağaraları’nın bulunduğu Abalı (Korxa) Mahalle Muhtarı Recep Kayran ise, Mağaraların bulunduğu bölgeye herhangi bir hafriyatın dökülmediğini savundu. Oluşan görüntünün aşırı yağışlardan kaynaklı toprak kayması olduğunu ileri süren Kayran, çevre çalışması yapılması gerektiğinin altını çizdi.

Kayran, “Ben geçen yıl hem Kaymakamlığa hem de Belediye’ye (kayyım döneminde) dilekçe ile başvurdum. Hem kaçak kazıların önlenmesi hem de temizlik ve farklı durumların önlenmesi için bölgede bekçi görevlendirilmesi konusunda talepte bulundum. Ne yazık ki bir cevap alamadım. Herkesin buraya sahip çıkması lazım.” diyor.

Sputnik. Sertaç Kayar. 19 Temmuz 2019.