Qin Shi Huang: Terakota Askerlerin Ardındaki İmparator

İlk Çin imparatoru, Qin Shi Huang, antik Çin’i birleştiren ve Çin Seddi’nin temelini atan gaddar bir hükümdardı. 

Birbirleriyle savaş halinde olan eyaletleri ilk imparatorunun emri altında birleştiğinde Çin’in hali hazırda oldukça uzun bir tarihi vardı. Sarı ve Yangtze Nehri vadilerindeki yerleşimler tarıma dayalı bir medeniyet haline gelmişti. MÖ 5. ve 3. yüzyıllar arasında, Muharip Devletler Dönemi olarak bilinen bir zaman dilimde, en az yedi beylik Çin’de üstünlük kurmak için birbirleriyle savaşıyordu. Nihayetinde savaşı MÖ 221’de Sichuan ovalarında merkezlenen, acımasız Kral Zheng önderliğindeki Qin beyliği kazanmıştı. Savaşta galip gelen hükümdar kendine Qin Shi Huangdi, İlk Çin İmparatoru, unvanını verdi. 

(Roma’ya Baş Kaldıran Suriye Kraliçesi Zenobia Kimdi?)

Vahşi bir kişiliğe sahip Shi Huang, bu farklı beylikleri kendisine tabi olacak tek bir Çin imparatorluğu altında birleştirmeye başladı. Toprakları her biri bir vali, bir komutan ve bir imparatorluk müfettişi tarafından idare edilecek 36 komut alanına böldü. Yüz binlerce nüfuzlu aileyi kendi beyliklerinden, sıkı gözetim altında tutulacakları başkent Xianyang’a taşıdı.  

Silahlar toplandı ve eritildi. İmparatorluğa ait yeni bir para birimi oluşturuldu. Ağırlık ve uzunluk ölçüleri standartlaştırıldı. Yük arabalarının dingilleri bile Çin yollarındaki olukların arasında sığabilsinler diye belirli bir ölçüye göre üretildi. İmparator Çin yazısının, tüm kelimelerin ülkenin çeşitli dillerinde aynı anlama geleceği ve aynı karakterlerle ifade edileceği tek bir formda düzenlenmesini emretti.

(Terakota Ordusu’na Ait Silahların Sırrı Anlaşıldı)

Shi Huang muhaliflerini acımasızca ortadan kaldırıyordu. Bazı kaynaklara göre 460 bilgini bir araya toplayıp idam ettirmişti, iktidarını eleştirmek için kaleme aldıkları metinler ele geçirilip yakılmıştı. Her kesimden vatandaş birbirlerini gammazlamaya teşvik ediliyordu; suçlu bulunanlar idam ediliyor, sakat bırakılıyor veya ağır iş cezasına çarptırılıyordu.

Çin ordusunda hizmet veren yüz binlerce asker, kuzeyde Xiongnu’lara, güneyde diğer kabilelere karşı savunma kurmak için seferber olmuştu. Yüz binlercesi ise saraylar, kanallar ve yollar inşa etmek için ağır şartlar altında çalıştırılıyordu. Han Hanedanı’ndan tarihçi Sima Qian’a göre, Sarı nehir boyunca savunma hatları da inşa edilmiş, nehre bakan, surlarla çevrili 44 bölge kenti kurulmuş ve bunun için hükümlü işçiler kullanılmıştı. Tüm savunma hattı 10.000 li (neredeyse 5000 km) boyunca uzanıyordu. Sayısız işçinin can verdiği bu proje Çin Seddi’nin başlangıcıydı.

Ölümsüzlük arzusu

Zorba imparator, tahmin edilebileceği gibi birtakım suikast teşebbüslerinin hedefi olmuştu. Shi Huang, bu duruma belki de bir tepki olarak ölümsüzlük fikrine saplantı duymaya başlamıştı. Sima Qian’ın belirttiğine göre, akıl hocaları onu etrafta gözlere görünmeyecek şekilde dolaşmadıkça kullandığı ölümsüzlük otlarının etki etmeyeceğine inandırmıştı. Bu yüzden sarayları arasında geçitler ve yürüyüş yolları inşa ettirdi böylece sözde görünmez gibi dolaşabilecekti.

(Çin’in İlk İmparatoru Ölümsüzlük İksiri için Emir Vermiş)

Projeleri arasında şüphesiz en megalomanca olan devasa mezarı ve zorunlu çalıştırılan 700.000 asker tarafından inşa edilmiş içinde piyade erleri, okçular, atlı savaş arabaları, memurlar, hizmetçiler ve hatta müzisyenler gibi göstericiler de dâhil gerçek insan boyutunda binlerce figür bulunan terakota orduydu.

Ordu düzenine sokulmuş askerler, üzerilerinde bir zamanlar onları renklendiren parlak boyanın izlerini taşıyor. Tek düze bacaklar ve çökük gövdeler gibi standartlaştırılmış parçalardan oluşturulmuşlarsa da hiçbiri tam olarak aynı gözükmesin diye son dokunuşlar elle yapılmış. Antik ordu, imparatorun ölümden sonraki yaşamında ona korumalık etmeleri için mezarını çevreleyen nekropolisin hemen doğusuna yerleştirilmiş.  Akrobat ve müzisyen figürlerinin imparatoru sonsuz yaşamı boyunca eğlendireceği düşünülmüş.

İmparator MÖ 210’da öldüğünde hala yapım aşamasındaydı. Günümüzde devasa terakota ordusu Shi Huang’in saltanatının ve tek bir Çin imparatorluğu kurmak için ortaya koyduğu çabanın ne denli büyük ve gaddarca olduğunun mükemmel bir kanıtı.

National Geographic.