Tutankamon’un Mezarındaki Sarı Cam Gizemi Çözüldü

Firavun Tutankamon’un göğüs kısmındaki süsler, 29 milyon yıl önceki meteor patlaması sonucu oluşan sarı camlardan yapılmış.

Yaklaşık 29 milyon yıl önce, Mısır’ın batı çölünün kumları erimiş ve küçük boyutlarda sarı camlar oluşmuştu. Bu camlardan bazıları ile firavun Tutankamon’un göğüs kısmının süslendiği ortaya çıktı.

Mısır’ın 18. hanedan firavunu Tutankamon, MÖ 1323’ten MÖ 1332’ye kadar hüküm sürdü. Arkeologlar, 1922 yılında açığa çıkan neredeyse tamamen sağlam olan mezarda, garip sarı cam gibi görünen mücevherler buldu.

(Tutankamon’un Hançeri Meteoritten Yapılmış)

Yapılan araştırmaya göre, Mısır Kralı Tutankamon’un yanına gömülen antik mücevherlerde bulunan Libya Çöl Camı, yaklaşık 29 milyon yıl önce göktaşı etkisi sonucu oluşmuş.

Mısır’ın batısındaki binlerce kilometrede bulunan bu doğal camın iki olaydan birinden kaynaklandığı düşünülüyor: ya Dünya yüzeyindeki bir göktaşı etkisi ya da bir uzay taşı gezegenin atmosferine girdiğinde meydana gelen bir patlama.

Yapılan araştırma, bu camların oluşumunu ortaya çıkarıyor. Cam bir zamanlar sadece göktaşı etkisi sırasında oluşan, reidite adı verilen nadir bir şok mineralin parçalarını içeriyordu.

Ya göktaşı etkisi ya da bir hava patlamasının yarattığı ısı, çöldeki kumu sıvılaştırmak ve cam parçacıkları oluşturmak için yeterli oluyordu. Fakat hava patlamaları havada binlerce paskal (bir basınç birimi) olabilen şok dalgaları yaratırken, asteroid etkisi yerde milyarlarca paskal şok dalgalarına neden olur. Başka bir deyişle, göktaşı etkisi, hava patlamalarının yarattığından milyonlarca kat daha fazla baskıya sahip şok dalgaları oluşturuyor.

Bu yer merkezli şok dalgaları, fakat hava patlamaları değil, aynı zamanda reidite mineralini yaratmaya yetecek kadar güçlüydü.

(Antik Mısır’ın En Genç Firavunu Tutankamon’un 4 Gizemi)

Yeni çalışmada araştırmacılar, camda bulunan mineral zirkon tanelerini analiz etti ve daha önceki reidite varlığının kanıtlarını içerdiğini keşfetti.

Bu durum, camın yüksek basınçlı şok dalgaları ve dolayısıyla bir göktaşı etkisiyle yaratıldığına dair ilk kesin kanıtı sağladı.

“Meteorit etkileri felaket olaylarıdır, ancak yaygın değildir. Hava patlamaları daha sık gerçekleşiyor, ancak şimdi yakın gelecekte Libya-çöl camını oluşturan bir olay beklemiyoruz.”

Söz konusu sarı cam, bir scarab ve Firavun Tutankamon’un yanına gömülen diğer mücevher parçalarında keşfedilmişti.

Live Science. 17 Mayıs 2019.

Makale: Cavosie, A. J., & Koeberl, C. (2019). Overestimation of threat from 100 Mt–class airbursts? High-pressure evidence from zircon in Libyan Desert Glass. Geology.