Çivi Yazılı Tablette Bulunan 4000 Yıllık Babil Yahnisi Pişirildi

80’lerin popüler şarkısı Walk Like an Egyptian’ı (Mısırlı Gibi Yürü) hatırlayan vardır. Mısırlı gibi yürümek güzel olabilir ancak kil tabletlerde keşfedilen tariflere göre iş yemeğe gelince antik Babillileri örnek almak gerekiyor.

Mezopotamya mutfağını içeren yemek kitapları hali hazırda var olsa da, akşam yemeği menüsünü, üzerinde tarifler olan çivi yazılı kil tabletlerden almak son derece otantik bir seçim.

Ne yazık ki bu tabletlerden yalnızca dört tane buluyor ve bunlar da Yale Üniversitesi’ndeki bir vitrinde tutulmakta. Tabletlerin 4000 yıldan eski olduğu düşünülünce bu son derece anlaşılır hale geliyor.

Yale Babil Koleksiyonu’nun yardımcı küratörü Agnete Lassen ve meslektaşı dijital görüntüleme uzmanı Chelsea Alene Graham, New York Üniversitesi Antik Dünya Çalışmaları Enstitüsü tarafından düzenlenen bir aşçılık etkinliğine davet edildiklerinde bu değerli tabletlerden birinin 3 boyutlu bir kopyasını da beraberlerinde götürdü.

Ne de olsa ikramlara uzanayım derken orijinal tableti düşürüp kırma tehlikesi göze alınamazdı.

(Hitit Mutfağı ve Yemekleri: Et Yemeği Tarifleri)

Diğer katılımcılar Roma Sofrasında Balık Sosları, Song Hanedanı’ndan Budist Vejetaryen Yemekleri ve Ortaçağ Muhallebisinde post modern mürekkep balığı boyası dokunuşu gibi leziz yiyecekler hazırlamışken, Yale Üniversitesi ekibi, antik tabletlerden biri üzerinde detaylıca verilmiş üç tarifi yeniden yapmak için şef Nawal Nasrallah ve Harvard’dan diğer bir ekibe katıldı.

Yukarıdaki videoya bakılırsa, kazananın Lasser’in pancar çorbasının öncülü olarak tanımladığı, pancar ve kuzu yahnisi Tuh’i olduğu açık.

Diğer iki tarife gelince, vejetaryen bir yemek olan Çözme Yahnisi’nin adı lüzumsuzca can sıkıcı bulunurken, sütlü Kuzu Çorbası’nın göze (aynı zamanda da damağa) pek hoş gelmediği söylendi. Belki de süt yerine Babil mutfağında yaygın bir diğer terbiye olan hayvan kanı kullanılmalıydı.

Lassen’i öncellerinden biri olan Profesör William W. Hallo’nun 1988’de The New York Times’a verdiği demece göre, ortalama bir Mezopotamyalının bu yemeklerden herhangi birini iştahla yeme fırsatını bulmuş olması mümkün değil. Özel malzemelerin bol miktarlarda kullanılması ve ortaklaşa hazırlanmaları bu yemeklerin üst tabaka için şölen yemeği niteliğinde olduğunu gösteriyor.

New York Üniversitesi’nin düzenlediği etkinlikte servis edilen yemeklerin yanı sıra, tabletlerde geyik, ceylan, oğlak, koyun, yavru güvercin ve “tarru” adı verilen bir kuş türünü içeren tarifler de yer alıyor.

(Meksika’da 2700 Yıllık İnsan Eti Pişirme Tarifi Ortaya Çıktı)

BBC’nin bildirdiğine göre, Galler Üniversitesi’nden araştırmacılar ısırgan otu, öğütülmüş arpa ve suyla yapılan bir pudingin esasen dünyanın en eski tarifi olduğunu ve MÖ 6000’e tarihlendiğini iddia ediyor.

Yale ekibi tarifleri henüz çivi yazısı dışındaki bir dilde yayımlamadı, öte yandan The Silk Road Gourmet adlı internet sitesinde çeşitli Mezopotamya baharatları ve malzemeleri hakkında bilgiler bulmak mümkün.

Open Culture. 25 Haziran 2018.