Eskişehir’de Paleolitik Kültürlerin İzlerine Rastlandı

Eskişehir’de yürütülen kapsamlı yüzey araştırmaları, avcı toplayıcı insanların bölgeyi yüzbinlerce yıldır iskân ettiğini ortaya koyuyor.

Eskişehir’de yürütülen yüzey araştırmalarında bulunan Levallois çekirdekler. F: Eşref Erbil

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü adına Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Öncesi Arkeolojisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Metin KARTAL başkanlığında başlatılan “Eskişehir İli Tarih Öncesi Arkeolojisi Yüzey Araştırması”nın ilk sezonu geçtiğimiz Eylül ayında tamamlandı. Bölgenin tarih öncesinde ekonomileri avcılık-toplayıcılık olan Paleolitik kültürlerine ilişkin son derece önemli veriler elde edildi.

Yüzey araştırmasının ilk sezonunda Eskişehir’in; İnönü, Mihalgazi ve Sarıcakaya ilçelerinin tamamı, Alpu ve Seyitgazi ilçelerinin ise bir kısmında kapsamlı bir araştırma yürütüldü. Araştırmanın ilk sonuçlarına göre, Eskişehir’in Paleolitik insan toplulukları tarafından yoğun bir şekilde kullanıldığı ortaya çıktı.

İki yüzeyli. F: Eşref Erbil

Araştırma kapsamında tespit edilen buluntular özellikle Alt ve Orta Paleolitik dönemleri temsil eden yontmataş ürünlerden ibaret. Paleolitik Çağ’ın en erken aşamalarında karşımıza çıkan Acheuléen elbaltaları ile yontuk çakıl kültürlerine ait kıyıcı aletler özellikle Seyitgazi ilçesinde tespit edildi.

Böylesi Alt Paleolitik dönem insan gruplarının aktiviteleri yanında, tipolojik olarak Orta Paleolitik döneme de tarihlenebilecek Levallois teknik ve Moustérien kültür öğelerine ait unsurların ele geçiyor olması, bu yontmataş aletlerin yapımcılarının ulaştıkları bilişsel seviye dikkate alındığında Homo heidelbergensis ve/veya Homo neanderthalensis olabileceklerini işaret ediyor. Bunun yanında bazı arkaik karakterli öğeler dikkate alınırsa, tipolojik olarak Alt Paleolitik döneme tarihlenen aletlerin bazılarının belki de Homo erectus’lar tarafından üretilmiş olabileceği de düşünülüyor.

Araştırma kapsamında Acheuléen elbaltaları haricinde çok sayıda kıyıcı ve kıyıcı alet bulunmakla birlikte Anadolu Levallois teknolojisinde çok sık karşılaşılmayan iki kutuplu recurrent Levallois çekirdeklerin yoğunluğu farklı geleneklerin varlığını düşündürüyor. Ayrıca krom-kuvarsit karışımı bir hammaddeden yontulan iki yüzeyli bir alet şimdiye değin bilinen ilk örnek.

Kıyıcı. F: Eşref Erbil

Araştırma; özellikle Afrika’dan çıkan Homo erectus’lerin dağılımı ve olasılıkla Avrupa’dan gelen Homo heidelbergensis ve/veya Homo neanderthalensis gruplarının Anadolu’ya dağılım rotalarının görülebilmesi ile tarih öncesinin en erken dönemlerinde insanların yaşamak için nasıl bir çevreyi tercih ettikleri ya da kullandıklarının anlaşılması açısından büyük önem taşıyor.

Daha önce yine Prof.Dr.Metin Kartal tarafından gerçekleştirilen Sakarya ili tarih öncesi kültürlerine ilişkin yüzey araştırması sonuçlarıyla bugünkü verilerin karşılaştırılması da amaçlanmakta. Böylelikle İç Batı Anadolu açısından Avrupa’dan ve Afrika’dan gelen tarih öncesi grupların nasıl rotalar izledikleri anlaşılabilecek.

Araştırmalarda ele geçen bulgular tipolojik olarak Paleolitik Çağ’ın çeşitli evrelerine tarihlenen buluntulara dayanarak Eskişehir ilinin yüzbinlerce yıldır iskân edildiğini ortaya koyuyor.

Bandırma’da Tarihöncesi Toplumların İzlerine Rastlandı

Satala Antik Kenti’nde Yüzey Araştırması Yapılacak