Özel Yürüyüşlü Atların Dünyaya Yayılımı Vikinglerle Başladı

Bazı atların, tırıs, adeta ya da dörtnala yürüyüşten başka binici için daha rahat olan özel yürüyüşleri vardır. Uluslararası bir ekip tarafından yapılan bir araştırma, bu özel yürüyüşlü atların büyük olasılıkla 9. yüzyıl Ortaçağ İngiltere’sinde ortaya çıktığını ortaya koydu. Oradan Vikingler tarafından İzlanda’ya getirilmiş ve sonra Avrupa ve Asya’ya yayılmışlar.

Dünya Şampiyonasında İzlanda midillisi rahvan koşuyor. F: Monika Reissmann

Tırıs, adeta ve dörtnal bütün atların ustalaşabileceği yürüyüşlerdir. Ancak eyerlerinde daha rahat oturmak ve uzun yolculuklarda güzel zaman geçirmek isteyen biniciler, yürüyüşlü atlardan faydalanabilir. Bu atlar marş yürüyüşü ve rahvan yürüyüş gibi İzlanda atlarına özgün, daha yumuşak bir biniş sağlayan özel yürüyüşleri yapabilirler. Farklı türlerden 4.000 atı kapsayan bir çalışmaya göre bu becerinin kaynağı DMRT3 geninde oluşan bir mutasyon.

Bilim insanları, yürüyüşlü atların tarihini araştırmak için Bakır Çağı (MÖ 6000) ve Ortaçağ (11. yüzyıl) arasında yaşamış 90 atın genomunda bu mutasyonu araştırdı. Bu mutasyon MS 850 – 900 arasında yaşamış iki İngiliz atının ve daha sık bir şekilde, 9. ve 11. yüzyıl arasında yaşamış İzlanda atlarının numunelerinde tespit edildi. Yürüyüşlü atlar büyük olasılıkla Ortaçağ İngilteresi’nde ortaya çıkmış ve daha sonra Vikingler tarafından İzlanda’ya götürülmüşler. İzlanda’da MÖ 870 yılından beridir atlar mevcut. Öte yandan aynı dönemden İskandinavyalılar da dahil hiçbir Avrupalı ya da Asyalı atta alternatif yürüyüşleri sağlayan mutasyona rastlanmadı.

Vikinglerle yayıldılar

İngiliz ve İzlandalı yürüyüşlü atların bu kadar kısa bir süre içerisinde birbirlerinden bağımsız bir şekilde gelişmiş olması pek muhtemel değil. “İzlanda’ya getirilen ilk atların alternatif yürüyüşleri sağlayan bu mutasyona sahip olması daha muhtemel. Vikingler yürüyüşlü atların değerini fark edip bu nitelikteki atları seçtiler – böylelikle bu özelliğin dünyaya yayılmasının temelini attılar,” diye açıklıyor bir genetikçi olan Arne Ludwig.

Tarihi efsaneler de oldukça erken bir dönemde İzlanda atlarının alternatif yürüyüşleri sergilediğini gösteriyor. İzlanda atının kökenleri tam olarak bilinmese de genel kanı adaya Vikinglerle geldikleri yönünde. Ancak mutasyon 9. yüzyıl İskandinavya atlarında bulunmadığından İzlanda’ya diğer bölgelerden atların da getirildiği düşünülüyor.

Tarihi kayıtlar Vikinglerin Britanya Adaları’nı sürekli yağmaladığını ve günümüz Yorkshire’ını kapsayan bölgeyi işgal ettiklerini aktarıyor. Yürüyüşlü iki İngiliz atının kökenleri tam olarak söz konusu bölgeye dayanıyor. “Bunu göz önünde bulundurursak, çalışmamızın sonuçları Vikinglerin yürüyüşlü atlarla ilk defa Britanya Adaları’nda karşılaştığı ve oradan İzlanda’ya götürdüğünü gösteriyor,” diyor doktora öğrencisi ve çalışmanın başyazarı olan Saskia Wutke. İlk İzlanda atlarında yürüyüşlülük mutasyonuna sıklıkla rastlanması İzlanda yerleşimcilerinin yürüyüşlü atları seçerek ürettiklerine işaret ediyor – rahat yürüyüşler engebeli arazide uzun yolculuklarda oldukça işe yaramış olmalı.

700.000 Yıllık At, Genom Dizilemesi Yapılan Eski Canlı Oldu

Roma Dönemi’nden Kırık Bacaklı At İskeleti Bulundu

Science Daily. 8 Ağustos 2016.

Makale: Wutke, S., Andersson, L., Benecke, N., Sandoval-Castellanos, E., Gonzalez, J., Hallsson, J. H., … & Pálsdóttir, A. H. (2016). The origin of ambling horses. Current Biology, 26(15), R697-R699.