Fosilleşmiş insanlarda iki ayak üzerinde yürümenin evrimi, kafatasının kilit bir noktası incelenerek belirlenebilir – daha önce itirazlara maruz kalan bu iddianın geçerliliği artık Stony Brook Üniversitesi ve Texas Üniversitesi araştırmacıları tarafından kanıtlanıyor.
Diğer primatlarla karşılaştırıldığında, insan kafatasının temelinde omuriliğin geçtiği foramen magnum adıyla bilinen büyük delik öne doğru kaymış durumda. Bu kaymışlığı birçok bilim insanı bipedalizmin (iki ayak üzerinde yürüme) evrimine ve başı omurganın üstünde dengede tutma ihtiyacına yorsa da, diğer bilim insanları öne sürülen bu ilişkiye şüpheyle yaklaşıyor. Bu ilişkinin geçerliliğinin kabul edilmesi, fosilleşmiş bir hominidin aynı insanlar gibi iki ayaklarının üzerinde mi yoksa modern büyük insansı maymunlar gibi dört ayak üzerinde mi yürüdüğünü belirlemede araştırmacılar için bir başka araç görevini görüyor.
1925 yılında, Raymond Dart’ın soyları tükenmiş Güney Afrika türü Australopithecus africanus’un 2.8 milyon yıllık fosil kafatası ‘’Taung çocuğu’’ ile ilgili yazısından beri, öne doğru kaymış olan foramen magnum ile bipedalizm arasındaki ilişki hep tartışılmıştır. Geçen yıl Aidan Ruth ve arkadaşlarının yayımladığı çalışmalarıyla, bu fikre biraz daha eleştiri getirerek tartışmaları hareketlendirmişlerdi.
Fakat, Texas Üniversitesi antropoloji bölümünden mezun olmuş, şimdilerde Stony Brook Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapan Gabriel Russo ve Texas Üniversitesi’nde antropolog olan Chris Kirk’ün Journal of Human Evolution’da yayımladığı çalışmada, öne doğru kaymış foramen magnumun yalnızca insanlarda ve bipedal fosil akrabalarında görülmediği ve bipedal memelilerin daha geniş bir biçimde paylaştığı bir özellik olduğunu gösterdi.
Kirk, “Yalnızca primatlara odaklanıldığında çeşitli hipotezleri test etmek zor olduğundan, bipedalizmin kafatası anatomisini nasıl etkilediği sorusu bilim dünyasını sürekli meşgul ediyor. Ama, memelilerin çoğunluğuna bakınca bipedalizm ile öne kaymış foramen magnumun çok yakın ilişkide olduğunu görmek kaçınılmaz oluyor.”
Russo ve Kirk, foramen magnum anatomisinin belirli kısımlarını ölçmek için yeni yöntemler kullanarak ve şimdiye kadar görülen en büyük sayıdaki memeli türlerini örnek olarak kullanarak önceki araştırmalarını genişlettiler.
İddialarını geçerli kılabilmek için keseli hayvanlar, kemirgenler ve primatlar da dahil 77 memeli türündeki foramen magnumun konumunu ve yönünü karşılaştırdılar. Bulgularıyla birlikte insanlar, kangurular, bahar tavşanları ve çöl fareleri gibi bipedal memelilerin dört ayaklı yakın akrabalarına göre daha çıkık konumlu foramen magnuma sahip oldukları ortaya çıktı.
“Sonuç olarak, kafatasından çeşitli metrikler kullanarak foramen magnumun, birden fazla bipedal memelide daha çıkık olduğunu gördük, bu da bana göre gerçek bir fenomen yakaladığımızın kanıtı.”’ diyor Russo.
Buna ek olarak çalışma, bipedalizmin evrimini açıklamak için yapılacak araştırmalarda uygulanabilecek özel ölçümleri de belirliyor. “Diğer araştırmacılar da insan fosil kaydını açıklamak için bizim verimizi rahatlıkla kullanabilirler.” diyor Russo.
Science Daily. 17 Mart 2017.
Makale: Russo, G. A., & Kirk, E. C. (2017). Another look at the foramen magnum in bipedal mammals. Journal of Human Evolution, 105, 24-40.
You must be logged in to post a comment Login