Cinsiyetler Arası Çocuk Bakım Sorumluluğunun Eşit Olmaması

Neden birçok hayvan türünde, erkek ve dişi arasında çocuk bakma sorumluluğu eşit paylaşılmıyor? İngiltere’de Bristol Üniversitesi’nde yapılan araştırma, ilk başta bir cinsin çocuk bakımına diğerinden daha çok yatkın olmasını sağlayan küçük farkların, çocuğa bakım yetisi zaman içinde evrildikçe daha da büyüdüğünü ortaya koydu.

Penguenlerde de birçok kuş türünde olduğu gibi çocuk bakımı eşit olarak yapılıyor.

Bunun sonucu olarak, bir cins çocuk bakma yetisini arttıran, dişi memelilerdeki meme bezi ve bazı balıklardaki büyük beyin gibi özellikler geliştirdi ve bu cins bakım işinin çoğunu ya da hepsini yapar hale geldi.

Doğadaki ebeveynlik şekilleri, tek bir ebeveynin bakımı (birçok memelide görüldüğü gibi), dişi ağırlıklı bakım ve iki cins ebeveynin birlikte bakımı (birçok kuşta görüldüğü gibi) olarak değişiyor.

Ebeveyn bakımı, iki cins arasındaki en temel çıkar çatışmalarından birini ortaya koyuyor. İki partnerden herhangi birinin yavru bakması, iki partner için de yararlı bir sonuç doğuruyor, çünkü ortak yavruların sağlığını ve yaşama şansını arttırıyor. Yavru bakmak ise sadece bakan birey için pahalıya mal oluyor. Sonuç olarak, her partner, bakımın çoğunun diğer partner tarafından yapıldığı bir durumu en çok tercih ediyor. Bu da açıkçası imkansız bir senaryo.

Yeni Gine kurbağacığında çocuk bakımını erkek yapıyor, burada yumurtaları korurken görülüyor

İki cinsin bakımındaki farklılıklar çocuk bakımının faydaları ve maliyetleri düşünüldüğünde açıklanabiliyor. Burada önemli olan ebeveynliğin kesinliği ve cinsel seçim faktörleri oluyor. Ebeveynliğin kesinliği faktörü ebeveyn olduğundan daha az emin olan cins – genelde erkek- için bakımın faydasını azaltıyor. Cinsel seçim faktörü ise yeniden hızlıca çiftleşebilecek olan cins için bakımın maliyetini arttırıyor.

Aslanlarda çocuk bakımını sadece dişiler yapıyor

Bristol Üniversitesi’nden John McNamara ve Leibniz Enstitüsü’nden  Max Wolf, bir bilgisayar modeli kullanarak, bu iki faktörün tamamen yokluğunda bile çocuk bakımında önemli farklılıklar ortaya çıkacağını gördü.

Araştırmacılar, cinsler arasında çocuk bakma yetisinde ve bakım kalitesindeki farkın, spontan olarak gelişmeye yatkın olduğunu ortaya koydu.  Bunun nedenleri olarak, ebeveyn bakımı konusundaki cinsel çıkar çatışması ve bakım yetisi ile bakım kalitesinin birlikte evrilmesi görülüyor.

Dişi egemen bonobo türünde de çocuk bakımını dişiler yapıyor

Profesör McNamara: “Bakım yetisi ve bakım kalitesinin birlikte evrilmesi, bakım konusunda cinsler arasında büyük farklar olacağını öngörse de, hangi cinsin bakım olasılığının daha yüksek olduğunu açıklamıyor. Fakat iki cins için çocuk bakımının faydaları ve maliyetleri arasında en küçük bir farka neden olacak bir faktör varsa (ebeveynliğin kesinliği ve cinsel seçim gibi), kesin ve gittikçe büyüyen bir fark ortaya çıkmış oluyor.

Çocuk bakımından daha az maliyet ya da daha çok fayda elde edecek olan cins, hem daha çok, hem de daha iyi bakabilecek özelliklere sahip olacak şekilde evriliyor”  diyor.  Yani bulgular, yavruların bakımındaki cinsler arasındaki farkın bir nedeninin, bakım yetisi ve kalitesinin birlikte evrilmesi olduğunu gösteriyor.

Denizatı türünde çocukları erkekler doğuruyor

sciencedaily