Cengiz Han’ın Genetik Mirasına Rakipler Çıktı

Günümüzde milyonlarca erkek 1217’de ölen Moğol hükümdarı Cengiz Han’ın genetik mirasını taşıyor. Yeni yapılan araştırma, zamanında sahip olduğu bol çocuk sayısıyla, modern toplumlarda benzer biz iz bırakmış on erkek daha tespit etti. Araştırma ayrıca böyle devam eden soyları teşvik etmiş sosyopolitik faktörleri açığa çıkarıyor. Fakat genetik izini bırakmış bu erkeklerin kimlikleri hala bilinmiyor.

Cengiz Han’ın genetik mirasının devam ettiğine dair kanıtlar oldukça güçlü. 2003te Chris Tyler-Smith tarafından yönetilen bir araştırma, Asya’da 16 popülasyondaki erkeklerin %8’inin (ve dünya üzerindeki erkeklerin %0.5’inin) neredeyse tamamen aynı Y kromozom dizileri taşıdığını ortaya koydu. Bu erkeklerin DNA’ları arasında bulunan farklar, bu neslin 1,000 yıl önce Moğolistan’da başladığını gösteriyordu.

Soyun Devamlılığı Nasıl Sağlandı?

Cengiz Han’ın yüzlerce çocuğu oldu söyleniyor, fakat babaya ait tek bir Y kromozomu dizisinin kalıcı bir devamlılığı olması için, geniş bir coğrafi bölgeye yayılmış birkaç jenerasyon olması gerekiyor. Yeni araştırmayı yöneten Jobling durumu şöyle açıkladı: “Birçok erkeğin tesadüfen birçok oğlu olabiliyor. Ama normalde, bu oğulların da çok fazla oğul sahibi olmasının ihtimali yüksek değildir. Bunu güçlendiren bir etki olmalı. Böyle başarılı soyların devamı için, güçlü erkeklerin fazla sayıda kadından çocuk sahibi olmasına izin veren sosyal sistemler olmalı.”

Cengiz Han ve onun soyundan gelen erkekler dışında, başarılı bir şekilde devam eden Y-kromozomu soylarından ikisinin daha kurucusu bulunmuştu. Bunların biri Çin’de, 1582’de ölen Qing Hanedanı hükümdarı Giocangga, diğeri ise Ortaçağ İrlanda’sındaki Uí Néill Hanedanlığı’ndan biri.

Asya’da Cengiz Han’a Rakip Erkek Soyları Nasıl Belirlendi

Jobling’in ekibi, Asya üzerindeki 127 popülasyona ait 5000’den fazla erkeğin Y kromozomu dizisini inceledi. Ekip özellikle Asya üzerine yoğunlaştı çünkü hem mevcut veriler fazlaydı, hem de bu bölgede benzer soyların devamlılığı kanıtlanmıştı.

Ekip, 5,321 kişilik grubun içinde 20’den fazla erkekte ortak olan 11 Y-kromozomu dizisi belirledi. Paylaşılan dizilerdeki, zaman içinde mutasyonlara bağlı olarak çoğalan DNA farklarını kullanarak, Y-kromozomunun ilk sahibinin ne zaman yaşadığını belirlemeye çalıştılar.

Y-kromozomu dizisinin coğrafi kökenini ise, bir gen dizisinin en yaygın ve çeşitli olduğu bölgeyi, o DNA sahibinin yaşadığı yer olarak kabul ederek buldular. Tabi ki bunun ne kadar sağlıklı bir yöntem olduğu da tartışılabilir.

Cengiz Han ve 4 oğlundan 3ü

 

Erkek Soyları Kimden Geliyor

Bu araştırmada Giocangga’nınki ile birlikte, yine Cengiz Han’ın erkek soyu öne çıktı. Öbür 9 soy hakkında tek blinenler, Asya’da Orta Doğu’dan Güneydoğu Asya’ya bir yerde ortaya çıktıkları, ve MÖ 2100 ile MS 700 yılları arasında başladıkları. Jobling bu verilerde oldukça büyük bir hata payı olduğu konusunda uyarırken, Cengiz Han ve Giocangga ile ilgili bilgilerin önceki araştırmalara çok yakın çıktığını da ekledi.

Soyların MÖ 2100 ile MÖ 300 yılları arasında yaşayan kurucuları, Orta Doğu, Hindistan, güneydoğu Asya ve Orta Asya’da hem göçebe toplumlarda hem de yerleşik çiftçi toplumlarda yaşamıştı. Tarihler, Bronz Çağı’nda Asya’da, hiyerarşik ve otoriter toplumların başlangıcıyla çakışıyor.

View post on imgur.com

Daha yakın zamanlara tarihlenen üç soy ise kuzeydoğu Çin ve Moğolistan’daki göçebe topluluklarla ilişkilendirildi. Bu üç soy Cengiz Han ve Giocangga ile birlikte, MS 850 yılında başlayan bir başka soydan oluşuyor.

Bu üç soy da olasılıkla İpek Yolu ticaret ağı üzerinden, batıya doğru yayılmış görünüyor. Tarihi kaynaklar MÖ 200 ile 18. Yüzyıl arasında Orta Asya’da kurulan birçok devletten bahsediyor. Jobling, bu bahsedilen devletlerin dominant erkek soylarının ortaya çıkması için uygun olduğunu düşünüyor: Bir çok çocuğu olan güçlü bir hükümdar figürünün oğulları da daha sonra, gönderildikleri uzak şehirlerde kendi güçlü nesillerini başlatmış olabilir.

Araştırmacılar MS 850 yılına tarihlenen soy için birkaç aday belirlemiş olsa da, daha fazla inceleme yapılması gerektiğini söylüyorlar. Adaylardan ya aynı nesilden çoktan ölmüş bir erkekten alınan DNA örneği, en kesin kanıtı sağlamış olacak. Araştırmacılardan Tyler-Smith “Bu bağlantıları araştırmak çok etkileyici. Gerçekten umut ediyorum ki biri bir gün Cengiz Han’ın mezarını ve kalıntılarını bulsun!” dedi.

Cengiz Han’ın mezarının uzaydan aranmasıyla ilgili haberimiz burada.

Kaynak: http://www.nature.com/news/genghis-khan-s-genetic-legacy-has-competition-1.16767

Robert Kolej’de okuduktan sonra, Kanada-McGill Üniversitesi’nde Antropoloji ve Klasik Tarih bölümlerini bitirdi. Koç Üniversitesi’nde Tarihöncesi Arkeoloji alanında yüksek lisans yaptı. 2015-2017 yılları arasında İstanbul’daki Pera Müzesi’nde koleksiyon sorumlusu olarak görev yaptı. Şu anda A.B.D.’deki Notre Dame Üniversitesi’nde doktora yapıyor.

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply