Kıbrıs’ın Antik Kültlerine İdalion’un Mabetleri Işık Tutuyor

Kıbrıs adasında arkeologlar antik İdalion şehri etrafındaki antik dönemden başlayarak 6. ve 7. bine kadar geriye giden üç önemli antik kült alanında dinsel ritüeller ve anlayışlara dair yeni bulguların peşinde araştırmalarına devam ediyorlar.

Bu üç alan arasından ilki Helenistik Dönem’de “Adonis’in Mabedi” olarak bilinen alan. Bu alanın erken evreleri 1. bin yılın başına kadar gitmekte ve kültürel ve inanç sistemleri bazlı Levant bölgesinin etkileri izlenebilmekte. Ayrıca araştırmacılar İdalion’daki mevzu bahis Adonis kültünün İsrail’in MÖ. 1. bin yıl dinleriyle yakından ilişkili olduğunu da belirtiyorlar.

İkinci site ise “İkiz Azizlerin Mabedi” olarak bilinen bir dini merkezdir. Amerikan Arkeolog Gaber ve meslektaşları tarafından 2002 yılından beri çalışılmakta olan bu alanda 12 yıllık süre boyunca taş altarlar, kül çukurları, ikiz dikili taşlar, kireç taşı figürinler ve heykeller gibi pek çok kültsel objeye rastlanmıştı. Gaber 2012 yılı kazı sezonunda dikili taşları çıkarırken, tahtadan yapılmış ve olasılıkla MÖ. 450’de İdalion kentinin işgali sırasında tahrip edilmiş tahtadan sütunlara da rastladıklarını söyledi.

Gaber ayrıca Adonis mabedi ile birlikte dönemin kült yaşantısına dair daha geniş bilgilere ulaşabilmek adına kazıların 2015 yılında da süreciğini belirtti.

Üçüncü site ise daha endüstriyel bir amaca hizmet eden ve boya üretimiyle bağdaştırılabilecek bir alan gibi gözükmekte.

İdalion Kazısı

Kıbrıs’ın merkezinde bulunan İdalion antik kentindeki araştırmaların tarihi 20 yüzyılın başlarına dayanmakta. Bunların en önemlilerinden biri ise bilimsel ve raporlama açısından oldukça önemli olan 1927 ve 1931 yılları arasından Einar Gjersatad tarafından yapılan kazılardır. Bu dönem kazılarına dair 8 adet kazı raporu yayınlanmıştı. 1971 ve 1980 yılları arasında ise ikinci kazı dönemi başladı. Son olarak ise Gaber ve ekibi tarafından İdalion ile ilgili karanlıkta kalmış noktalara ve kültürel etkileşime dair sorulara cevap vermek adına üçüncü dönem kazıları yapılmaktadır.

İdalion 3. bin yılın en iyi bilinen ticaret merkezlerinden biri olmasının yanında, Assur Kralı Sargon (MÖ. 707) ve Esarhaddon(MÖ.680-669) dönemi stellerinde listenen Kıbrıs krallıkları arasında da en önemlisi olduğu düşünülmektedir.