9.500 Yıl Önce Avcı-Toplayıcılar Hasırdan Eşyalar Yapıyordu

Güney İspanya’daki bir mağarada bulunan onlarca hasır eserin, düşünülenden çok daha eski olduğu ve Mezolitik dönemde yapıldığı anlaşıldı.

Güney Avrupa’nın 9.500 yıllık, bilinen en eski Mezolitik sepetleri. C: MUTERMUR Project

Bilim insanları, İspanya’daki bir mağarada, güney Avrupa’daki avcı-toplayıcı toplumlar ve ilk çiftçiler arasında (9.500 ila 6.200 yıl önce) hasır işinin ilk doğrudan kanıtını keşfetti.

Bilim insanları, Cueva de los Murciélagos’ta (İspanya) güney Avrupa’daki (9.500 ve 6.200 yıl önce) avcı-toplayıcı toplumlar ve ilk çiftçiler arasında sepetçiliğin ilk doğrudan kanıtını keşfettiler.

Cueva de los Murciélagos adlı mağara, burada bulunan organik malzemelerin benzersiz şekilde korunması nedeniyle İber Yarımadası’ndaki tarih öncesi çağların en sembolik arkeolojik alanlarından biri. Yeni çalışma Science Advances dergisinde yayımlandı.

(İlgili: İsrail’de 10.500 Yıllık Dokuma Sepet Bulundu)

Çalışmada, Granada mağarasında 19. yüzyıldaki madencilik faaliyetleri sırasında keşfedilen organik malzemelerden (ahşap, kamış ve halfaotu) yapılmış 76 nesne analiz edildi. Araştırmacılar ham maddeleri ve teknolojiyi incelediler ve karbon-14 tarihlemesi yaptılar. Bu da eserlerin 9.500 ila 6.200 yıl öncesine, erken ve orta Holosen dönemlerine ait olduğunu ortaya çıkardı.

Bulgular, güney Avrupa’daki Mezolitik avcı-toplayıcı toplumlar tarafından yapılan hasır işinin ve sandaletler ve ahşap topuz gibi erken Neolitik çiftçi topluluklarıyla ilişkilendirilen benzersiz bir dizi başka organik aletin ilk doğrudan kanıtı.

Geçmişi 6.200 yıl öncesine dayanan Neolitik Çağ’a ait ahşap topuz ve esparto sandaletler. C: MUTERMUR Project

Alcalá Üniversitesi Tarih Öncesi Bölümü araştırmacısı Francisco Martínez Sevilla, “Cueva de los Murciélagos’taki hasır işi eserlerin yeni tarihlendirmesi, erken Holosen’in son avcı-toplayıcı toplumlarını anlamak için bir fırsat penceresi açıyor.” diyor.

“Hasır işlerinin kalitesi ve teknolojik karmaşıklığı, tarımın Güney Avrupa’ya gelmesinden önce insan toplulukları hakkında sahip olduğumuz basit varsayımları sorgulamamıza neden oluyor. Bu çalışma ve geliştirilmekte olan proje, Cueva de los Murciélagos’u tarih öncesi popülasyonların organik materyallerini incelemek için Avrupa’da eşsiz bir yer haline getiriyor.”

Cueva de los Murciélagos, Granada kıyısında, Sierra Nevada’nın güneyinde ve Albuñol kasabasına 2 kilometre uzaklıkta yer alıyor. Mağaranın girişi, deniz seviyesinden 450 metre yükseklikte ve mevcut kıyı şeridinden yaklaşık 7 kilometre uzakta bulunuyor. Bu çalışmaya kadar yalnızca Neolitik döneme atfedilen mağara, organik materyallerin nadir olarak korunması nedeniyle İber Yarımadası’nın en sembolik tarih öncesi arkeolojik alanlarından biri sayılıyor.

Çabuk bozulan malzemelerden yapılmış nesneler, 19. yüzyıldaki madencilik faaliyetleri sırasında keşfedildi ve Manuel de Góngora y Martínez tarafından belgelendi, daha sonra Madrid Ulusal Arkeoloji Müzesi’nin ilk koleksiyonlarının bir parçası oldu.

Çalışmanın ortak yazarı María Herrero Otal, “Cueva de los Murciélagos’taki eserler, şu ana kadar Güney Avrupa’da bilinen en eski ve en iyi korunmuş bitki lifinden yapılmış eserler.” diyor.

“Belgelenen teknolojik çeşitlilik ve ham maddenin işlenmesi, tarih öncesi toplulukların en az 9.500 yıl öncesinden Mezolitik dönemden bu yana bu tür işçilikte ustalaşma yeteneklerini gösteriyor. Avcı-toplayıcılarla ilgili yalnızca bir tür teknik tespit edilirken, esparto otunun (halfaotu) tipolojik, teknolojik ve işleniş aralığı Neolitik dönemde, günümüzden 7.200 ila 6.200 yıl öncesine kadar genişletildi.”


Autonomous University of Barcelona. 28 Eylül 2023.

Makale: Martínez-Sevilla, F., Herrero-Otal, M., Martín-Seijo, M., Santana, J., Lozano Rodríguez, J. A., Maicas Ramos, R., … & Piqué Huerta, R. (2023). The earliest basketry in southern Europe: Hunter-gatherer and farmer plant-based technology in Cueva de los Murciélagos (Albuñol). Science Advances, 9(39), eadi3055.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login