9.000 Yıl Önce Çöl Tuzakları Ölçekli Olarak Çizilmiş

Araştırmacılar, Orta Doğu’da bulunan iki büyük, oyulmuş taşın bilinen en eski yapı planlarını gösterdiğini söylüyor.

Ürdün’deki bir kamp alanında bulunan ve dikdörtgen bir taşın bir kısmını kaplayan oyma tasvir, yaklaşık 9.000 yıl öncesine tarihleniyor. Suudi Arabistan’da bir uçurumun dibinde keşfedilen kayanın üzerindeki iki gravür ise yaklaşık 8.000 yıl önce yapılmıştı.

Bilim insanlarının PLOS ONE dergisinde bildirdiğine göre, bu taşların üzerindeki oymalar, bir zamanlar hayvan sürülerini yakalamak için kullanılan devasa yapılar olan yakınlardaki çöl tuzaklarını tasvir ediyor.

(İlgili: Ürdün’de 9.000 Yıllık Ritüelistik Bir Av Tuzağı Keşfedildi)

Çöl tuzakları, avcıların ceylan ve geyik gibi hayvanları tuzağa düşürdüğü çukurlarla çevrili geniş kapalı alanlara daralan beş kilometre uzunluğa kadar olabilen taş duvarlardan oluşuyor. Arkeolog Rémy Crassard ve meslektaşları, iki bölgedeki tuzak tasvirlerinin, yakınlarda bulunan çöl tuzaklarının şekline, düzenine ve oranlarına çok benzediğini söylüyor.

Araştırmacıların söylediğine göre, kayaya kazınmış ölçekli çizimler, avcıların hayvan sürülerini belirli çöl tuzaklarına sürmek için stratejiler planlamasına yardımcı olan haritalar görevi görmüş olabilir.

Bu gravürler aynı zamanda çöl tuzakları yapmak için planlar veya tasarımcıların büyük, üç boyutlu yapıları küçük, düz yüzeylere aktarma becerilerinin halka açık gösterimleri olabilir.

Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden Crassard, çiftçilik ve hayvan evcilleştirmenin Orta Doğu’nun bazı bölgelerinde kök salmaya başlamasıyla birlikte, vahşi hayvan sürülerini tuzağa düşürmek için çölde tuzaklar yapan bölgesel avcı gruplarının devasa avlanma yapılarına özel bir saygı göstermeye devam ettiğini söylüyor.

Küçültülmüş çizimler olarak tasarlanan diğer eski haritalar ve yapısal planlar, Mezopotamya’da yaklaşık 4.300 yıl öncesine tarihleniyor. Ancak Crassard, bu tasvirlerin yeni keşfedilen çöl tuzakları gravürleri kadar doğru olmadığını söylüyor.

Science News. 17 Mayıs 2023.

Makale: R. Crassard et al. 2023. The oldest plans to scale of humanmade mega-structures. PLOS ONE.