34.000 Yıl Önce Soy İçi Çiftleşmenin Tehlikeleri Biliniyordu

Yeni bir araştırmaya göre tarih öncesi insanlar, soy içi seks yapmanın zararlarını en az 34.000 yıl önce biliyordu ve bunları önlemek için şaşırtıcı derecede karmaşık sosyal ve çiftleşme ağları geliştirmişti.

Rusya’daki Sungir arkeolojik alanında bulunan bir mezarın görüntüsü. F: Kopenhag Üniversitesi.

Science dergisinde yayımlanan çalışma, Afrika’dan çıkarak batı Avrasya’ya yerleşildiği dönemde yaşamış anatomik olarak modern insan kalıntılarının genetik bilgilerini analiz etti.

Bulgular, insanların seks yapacağı kişileri, kasıtlı olarak doğrudan ailelerinin dışında aradıklarını ve muhtemelen eşlerini seçtikleri geniş bir ağa bağlı olduğunu ortaya koyuyor. Bu davranış, insanların tarih öncesi dönemin şaşırtıcı derecede erken bir evresinde, soy içi seks yapmaktan kaçındıkları anlamına geliyor. (30.000 Yıllık Kardeşlerin Yüzü Yeniden Canlandırıldı)

Araştırmacıların bu insanlarla birlikte gömülmüş karmaşık ve sembolik objeler bulması, gruplar arasındaki eş alışverişinde ritüeller, kurallar ve seremoniler olduğunu gösteriyor. Bunlar, modern evlilik törenlerinin öncülü olarak yorumlanabilir ve bugün dünyanın pek çok yerindeki avcı toplayıcı topluluklar tarafından hâlâ uygulanan geleneklere benziyor.

Yaklaşık 50.000 yıl önce  Altay Dağlarında yaşayan bir Neandertal bireyin genomik dizilimi, soy içi çiftleşmeden kaçınılmadığını gösteriyor. Bu durum, soy içi çiftleşmeleri önlemeye yönelik sistematik bir yaklaşımın, anatomik olarak modern insanlara, diğer insan türlerine göre bir avantaj sağlamış olabileceğine işaret ediyor. Ancak bu konuya dikkatle yaklaşmak gerekiyor: “Altay dağlarındaki Neandertal grupların neden soy içi çiftleştiğini bilmiyoruz. Belki de izole oldukları için tek seçenek buydu; ya da belki de bir bağlantı ağı geliştirmede başarısız oldular. Emin olmak için farklı Neandertal popülasyonlarından daha fazla genomik verilere ihtiyacımız olacak.”

Araştırmanın yazarlarına göre, bu karmaşık çiftleşme sistemlerinin erken dönemlerdeki gelişimi, neden Neandertallerin değil de Homo sapiens’in hayatta kaldığını açıklamada rol oynayabilir. Ancak bu hipotezi kanıtlamak için çok daha fazla kanıt gerekiyor.

Çalışmanın bir parçası olarak Cambridge Üniversitesi’nden ve Kopenhag Üniversitesi’nden araştırmacılar, Rusya’daki ünlü Üst Paleolitik alan Sungir’den 34.000 yıl önce yaşadığı düşünülen dört kişinin genomlarını diziledi. (İnsanlar Sanılandan Çok Daha Önce Neandertallerle Çiftleşmeye Başladı)

Sungir’daki kalıntılar oldukça önem taşıyor, çünkü bu dönemden kalma insan fosilleri için olağandışı bir şekilde, insanlar aynı anda yaşamış ve beraber gömülmüş gibi gözüküyor. Bununla birlikte araştırmacılar, bu insanların genetik açıdan yakından ilişkili olmadığının ortaya çıkmasıyla şaşkına döndüler; en yakın ilişki, ikinci dereceden kuzen olmaları olabilirdi.

Sungir’de yer alan Üst Paleolitik mezarının rekonstrüksiyonu. F: PA

Araştırmanın başyazarı Eske Willerslev, “Sungir halkının, özellikle de aynı mezara gömülmüş iki genç çocuğun yakından ilişkili olduğunu düşünen birçok araştırmacı olduğunu düşünüyorum” diyor.

“Bunun anlamı, Üst Paleolitik Çağda, küçük gruplar halinde yaşayan insanların bile, soy içi çiftleşmekten kaçınmasının önemini anlamış olması. Elde ettiğimiz veriler, insanların bilinçli olarak bundan kaçındığını gösteriyor. Bu amaç için bir sistem geliştirmiş olmalılar. Küçük avcı toplayıcı gruplar rastgele çiftleşiyor olsaydı, burada sahip olduğumuzdan çok daha yakın akrabalık kanıtları görürdük.”

Erken insanlar ve Neandertaller gibi diğer türler, küçük aile birimleri halinde yaşamış gibi gözüküyor fakat bu küçük nüfuslarda soy içi çiftleşmek yaygındı. Ancak bu durum, ne zaman olduğu belirsiz olmakla beraber, modern insanlar için bir noktada son buldu. (Erkek Neandertal ve Kadın Homo sapiens Çocuk Yapmakta Zorlanıyordu)

Kopenhag Üniversitesi’nden profesör Martin Sikora, “Küçük aile grupları, büyük ağlarla birbirine bağlanmış ve çeşitliliği korumak için gruplar arasında insan değişimini kolaylaştırmış olabilirler.” diyor.

Şaşırtıcı derecede sofistike sosyal ve çiftleşme ağları geliştirdiler ve kasıtlı olarak ailelerinden bağımsız partner aradılar. F: PA

34.000 yıl önce Sungir’de yaşamış olan insanlar, Aborjinler ve Kızılderililer gibi günümüzdeki avcı toplayıcı kültürlerde de görülen geniş ağlara sahip olabilirler. Günümüzde yaşayan avcı toplayıcı insanlar, yaklaşık 25 kişiden oluşan gruplarda yaşıyor ancak yaklaşık 200 kişiye ulaşabilen daha geniş bir toplulukla bağlı kalıyor ve bu kişiler içinden eşleşmeler yapabiliyorlar.

IB Times. 5 Ekim 2017.

Makale: Sikora, M., Seguin-Orlando, A., Sousa, V. C., Albrechtsen, A., Korneliussen, T., Ko, A., … & Renaud, G. (2017). Ancient genomes show social and reproductive behavior of early Upper Paleolithic foragers. Science, eaao1807.