34.000 Yıl Önce Kral Gibi Gömülen Çocuklar Yatalak Çıktı

Yaklaşık 34.000 yıl önce günümüz Rusya’sında yaşamış bir grup insan, fiziksel engelleri olan 10-12 yaşlarındaki iki çocuğa büyük bir gömme töreni yapmıştı.

Zengin mezarda gömülen iki çocuğun canlandırması. C: Visual Science

Yaklaşık 34.000 yıl önce bir grup avcı toplayıcı insan, içlerinde fiziksel durumu kötü olan iki çocuk da bulunan ölülerini özenle gömüyordu. Ancak yeni araştırmaya göre, bu çocuklar diğerlerine oranla çok daha farklı gömülmüştü.

10 ve 12 yaşındaki çocuklar, hediyelerle dolu uzun, ince bir mezarda kafa kafaya gömülmüşlerdi. Mezarda; mamut dişinden yapılmış 10.000’den fazla boncuk, 20’den fazla kol bandı, yaklaşık 300 tane delinmiş tilki dişi, mamut dişinden yapılmış 16 mızrak, oyma resim, geyik boynuzları veçocukların göğsüne dizilmiş insan fibulaları vardı.

Buna karşılık, kendi kabilesine katkıda bulunmak için daha fazla zamanı ve fiziksel becerisi olan 40 yaşlarındaki bir adamın mezarında çok daha az hediye vardı: mamut dişinden yapılmış yaklaşık 3.000 boncuk, delinmiş 12 tilki dişi, mamut dişinden yapılmış 25 kol bandı ve taş bir takı.

(30.000 Yıllık Kardeşlerin Yüzü Yeniden Canlandırıldı)

Araştırmanın eş yazarı antropoloji profesörü Erik Trinkaus, “Ölü gömme davranışı açısından, yetişkinlerin gömülmesi aslında, çocukların gömülmesinden çok farklıdır.” diyor.

Sungir mezarları

Araştırmacılar, yaklaşık yarım yüzyıldır Sungir mezarlarını biliyorlar. Üst Paleolitik döneme tarihlenen mezarlar, Rusya’nın Vladimir şehrinin kuzeydoğu eteklerinde yer alıyor ve 1957-1977 yılları arasında kazılmıştı.

Araştırmacılar, bu avcı ve toplayıcılar yaklaşık 34.000 yıl önce yaşadığı zamanın, öncesi ve sonrasında yaşanan buzullardan daha sıcak bir dönemde olduklarını belirtiyor. Sıcak iklim, bu insanların mezarları nasıl kazmış olabileceğini de kısmen açıklıyor. Zira buzul dönemlerinde toprak tamamen donmuş oluyor.

Toplamda, Sungir’e gömülmüş olan 10 erkek ve kadın var, ancak bu iki çocuğun mezarı kadar hiçbiri zengin değil. Çocukların kısa yaşamlarının yanı sıra, aynı zamanda fiziksel durumları da kötüydü.

Yaklaşık 34.000 yıl önce bu iki çocuk kafa kafaya gömülmüştü. Illustration by K. Gavrilov

Araştırmaya göre, diş minelerine yapılan analizler, her iki çocuğun da tekrar tekrar aşırı stres dönemleri yaşadığını gösterdi. Dahası, 10 yaşındaki çocuğun uyluk kemiği, sıradışı bir şekilde eğimli ve kısaydı. Fakat iskelet analizine göre bu genç çocuk fiziksel açıdan bir hayli aktifti.

12 yaşındaki çocuğun dişlerinde ise neredeyse hiç aşınma izi yoktu. Araştırmacılar, bunun çok önemli bir şey gibi gözükmemesine rağmen, bu dönemde insanların dişlerinin çok çabuk aşındığını belirtiyor. Bu çocuğun iskeletinin analizi ise yatalak olduğunu gösteriyor.

(34.000 Yıl Önce Soy İçi Çiftleşmenin Tehlikeleri Biliniyordu)

Araştırmacılar, “Grubun 12 yaşındaki çocuğu püre gibi sıvı gıdalarla beslemiş olması muhtemel, ama son derece hareketli olan avcı toplayıcı gruplardan birinde yatalakmış gibi görünen bir şahsa sahip olmak gerçekten tuhaf.” diyor.

Saygıdeğer mezarlar

Bu iki çocuk, bu süre zarfında mezara gömülen tek engelli insanlar değil. “Gerçekten, Üst Paleolitik Çağ’da, belirgin gelişimsel veya dejeneratif anormallikleri olan insanlar, mezar kayıtlarında nispeten yaygın ve yeterince iyi korunmuş bireylerin üçte birini oluşturuyorlar.”

Ancak, araştırmacılar, çocukların bu dönemde böylesine zengin bir şekilde gömülmüş olmasının daha az yaygın olduğunu belirtiyor. Araştırmacıların dikkatini çeken diğer bir şey ise, mezardaki eserlerin çeşitliliği.

Bazı insanların mezarlarında sadece birkaç tilki dişi ve mamut dişinden boncuklar varken, diğerlerinde hiçbir şey olmayabiliyor. Bu, toplumsal karmaşıklığı gösteriyor, çünkü insanları gömerken ve muhtemelen hayatta da farklı şekillerde muamele edildiğini gösteriyor.

Bulgular, Üst Paleolitik dönemde zengin bir şekilde gömülmek için “büyük, yetişkin bir erkek avcı” olmanız gerekmediğini gösteriyor.

“Görünüyor ki, engelli veya patolojileri olan, hareketleri kısıtlı ergenler bile inanılmaz bir muamele görebiliyor.”

Live Science. 13 Şubat 2018.

Makale: Trinkaus, E., & Buzhilova, A. P. (2018). Diversity and differential disposal of the dead at Sunghir. antiquity, 92(361), 7-21.