3.000 Yıllık Mezar, Antik Peru Hakkında Bildiklerimizi Değiştirdi

Beklenenden çok daha erken bir tarihe ait Perulu rahibin mezarı, bilim insanlarının antik And Dağları’ndaki inançlara bakışını değiştiriyor.

Perulu bir rahibin mezar alanı, beklenenden çok daha eski bir döneme, MÖ 1.000 civarına tarihleniyor. Bu keşif, bilim insanlarının antik And Dağları’ndaki din anlayışına dair görüşlerini değiştiriyor.

Kuzey Peru’daki arkeologlar 3.000 yıllık bir mezar keşfettiler. İçinde antik And tarihindeki ilk rahiplerden biri, İnkaların zamanından çok önce yaşamış bir adam yatıyordu.

Keşif, MÖ 1.200 ila 700 yılları arasında aktif olan, anıtsal ve törensel yapıların yer aldığı 162 dönümlük bir alan olan Pacopampa Arkeolojik Kompleksi’nde yapıldı.

(İlgili: Panama’da Altın Eserlerle Dolu 1.200 Yıllık Elit Mezarı Bulundu)

Yaklaşık 20 yılı aşkın bir süredir Arkeolojik Araştırma Projesi, Pacopampa’da çok sayıda buluntu keşfetti. En sonuncusu, MÖ 1.000 yıllarında oraya defnedilen eski bir dini liderin iskeletiydi ve mezarının içeriği nedeniyle Pacopampa Rahibi olarak adlandırıldı.

Onunla birlikte gömülü olan üç damga veya mühür vardı. İlk mühür bir jaguara benziyor ve rahibin, hayvanın ruhsal gücünden yararlanabilecek bir lider olarak statüsünü gösteriyordu. İkincisi insan yüzünü tasvir ederken, üçüncüsü ise el şeklindeydi. Bilim insanları, insanların mühürleri boyaya batırdıklarına ve ardından görüntüleri rahibin derisine damgaladıklarına inanıyor.

Japonya Ulusal Etnoloji Müzesi ve Peru Ulusal San Marcos Üniversitesi’nden araştırmacılara liderlik eden Yuji Seki’ye göre, bulgular son derece önemli.

Derin bağlantılar

Rahibin keşfi, Pacopampa’daki arkeologların bölgede güçlü bir rahip sınıfının ilk kez ne zaman ortaya çıktığını belirlemesine yardımcı oluyor. Seki, Pacopampa’nın bir zamanlar uzak ve yakın bölgelerden insanların bir araya gelerek dini ayinlere katıldığı bir hac merkezi olduğunu belirtiyor. Seki, bu grup ritüellerinin, en eski And uygarlıklarının yükselişine olanak tanıyan sosyal koşulları yarattığına inanıldığını söylüyor.

(İlgili: İnka Kızı Mumyası: La Doncella Kimdir?)

2009’da bulunan Pacopampa Leydisi’nin mezarı ve 2015’te bulunan Yılan Jaguar Rahiplerinin mezarı gibi benzer mezarların, 300 yıl daha eski olabilecek Pacopampa Rahibinin mezarı ile önemli bağlantıları bulunuyor.

Seki, daha sonraki ruhani liderlerin, atalarının elitleriyle olan ilişkilerini cenazeleri aracılığıyla görünür hale getirdiğine inanıyor. Seki’ye göre bu, atalara tapınmanın iktidarın verasetiyle birleştiğinin bir kanıtı. Atalara tapınmak, Wari (yaklaşık MS 500-1000), Tiwanaku (yaklaşık MS 600-1000) ve son olarak İnka (yaklaşık MS 1200-1533) gibi bölgede yaşamış daha sonraki And kültürleri için merkezi bir öneme sahipti.

2022 yılında bölgede bir rahip mezarı ortaya çıkarıldı. Bazıları bunun Pacopampa Rahibinden bile daha eski olabileceğine inanıyor ancak mezarın ve içindekilerin analizi hâlâ sürüyor. Muhtemel yeni keşiflerin beklentisiyle birlikte Pacopampa kompleksindeki kazılar devam ediyor. 

National Geographic. 10 Nisan 2024.