25.000 Yıllık Mamutun Kaburgasına Saplanmış Mızrak Bulundu

Yaklaşık 25.000 yıl önce, şu anki Polonya’da yaşayan buzul çağı avcıları, dev bir mamuta mızrak fırlatarak vurmuştu. Şimdi ise, mamutun kaburgasına gömülmüş olarak bulunan mızrağın keşfi, büyük bir sürpriz ortaya koydu: Avrupa’daki buzul çağı insanlarının dev canlıları avlamak için silah kullandıklarına dair ilk kanıt!

Önceden, araştırmacılar atalarımızın, mamutları tuzaklarla öldürüp öldürmediğini merak ediyordu: örneğin mamutları çukurlara ya da uçurumlara doğru kovalamak bu tuzaklardan olabilirdi. Ya da belki de buzul çağı avcıları, avlaması kolay olan zayıf veya hasta mamutları hedef alıyordu.

(Ayak İzleri Mamutların Davranışları Hakkında Bilgiler Veriyor)

Arkeozoolog Piotr Wojtal, “Ama şimdi, nihayet açık bir delilimiz var, bu hayvanların nasıl avlandığının ilk doğrudan kanıtı.” diyor.

Ölümcül silah

Araştırmacılar söz konusu mamut kaburgasını ilk olarak 2002 yılında, Kraków’daki bir mamut noktasında buldular. Yıllar içinde burada, 30.000 ila 25.000 yıl önce yaşamış 110 mamuta ait kalıntılar bulundu.

Wojtal, “On binlerce kemik arasında, kalıntıların ayrıntılı bir incelemesini yaparken hasarlı bir mamut kaburgasına rastladım. İçinde çakmaktaşı bir ok ucu parçasının sıkışmış olduğu ortaya çıktı.” diyor.

(Erkek Mamutlar Doğal Tuzaklara Daha Çok Düşüyordu)

Bu durum, 2018 Şubatında, örneğe ayrıntılı bir şekilde bakıldığında anlaşılabildi.

Bilim insanları bu incelemeler sırasında, bir avcı mızrağını mamuta fırlattığı zaman kırılmış 7 milimetre uzunluğundaki çakmaktaşı parçayı buldular.

Wojtal, “Kemiği delme gücüyle kanıtlandığı üzere bu mızrak, mamuta belli bir mesafeden fırlatılmıştı. Mızrak ucu, nihayet kemiğe ulaşabilmek için 2 santimetre kalınlığında bir deriyi ve 8 santimetre yağ tabakasını delmek zorunda kalmıştı.” diyor.

Bu darbe muhtemelen mamutu öldürmemişti, ancak av birkaç silahlı avcıyı içeriyorsa, muhtemelen “doğrudan yumuşak dokulara ve organlardan birine doğrudan giren” diğer mızraklar dev mamutu öldürmüştü.

Buz devri avcıları?

Omurgalılar ve antropoloji profesörü Adrian Lister, “Son 20 yılda araştırmacılar, Sibirya’daki iki bölgede insan yapımı silahlar içeren mamut kalıntıları buldular, ancak bunun, Avrupa’da bir mamut kemiğine gömülmüş ilk silah olduğuna inanıyorum.” diyor.

(Mamutlar Yok Olmadan Önce Genetik Çöküş Yaşamış)

“Bu keşif önemli, çünkü mamutların avlandığını makul şüphelerin ötesinde kanıtlıyor. Şimdiye kadar, Avrupa’daki buzul çağı insanlarının mamutları avladığına dair yalnızca ikincil kanıtlar vardı. Örneğin, Polonya’nın Kraków Spadzista Sokağı bölgesinde, eski insanların kavrulmuş mamut dilleriyle ziyafet çektiğine işaret eden yanmış kemikler vardı.”

“Ancak bu tür kanıtlarla hayvanların leş yiyicilik yerine avlandığından kesinlikle emin olamazsınız. Veya, eğer mamutlar avlandıysa da, mızrak veya tuzak gibi onlara karşı hangi silahların kullanıldığı gizemli kalmıştı.”

Lister, yeni bulgunun kuşkusuz bu canlıya karşı bir mızrak kullanıldığını gösterdiğini söylüyor.

Mamutların neslini ne tüketti?

Mamutlar, Avrupa’da yaklaşık 500.000 yıl öncesinde görülmeye başlanıyor ve yaklaşık 15.000 yıl önce ölmeye başlıyor. Ancak, Alaska’da daha uzun süre hayatta kaldılar ve yaklaşık 4000 yıl öncesine kadar Rusya’nın kuzeydoğusundaki Wrangel Adası’nda yaşıyorlardı.

Değişen iklim koşullarının (buzul çağı sona ermişti) ve avlanmanın karışımı muhtemelen mamutların neslinin tükenmesine neden oldu, ancak araştırmacılar hala hangisinin daha büyük rol oynadığını tartışıyor. Bununla birlikte, bu spesifik örnek, insanların mamutların neslinin tükenmesinde büyük bir rol oynadığının kanıtı olmak zorunda değil.

Lister, “Bu, insanların onları yok olmaya itecek kadar büyük miktarlarda öldürdüklerini kanıtlamaz.” diyor.

Ayrıca, bu mamut, Avrupa’daki mamutlar yok olmadan en az 10.000 yıl önce, yani yaklaşık 25.000 yıl önce ölmüştü.

Science in Poland. Live Science. 18 Ocak 2019.