2018 Türkiye’sinden 7 Talihsiz Arkeoloji Olayı

2018 yılı bitti fakat arkasında birçok önemli keşfin yanısıra, oldukça talihsiz ve trajikomik arkeolojik olaylar bıraktı. Bir yandan arkasına ana akım medyayı da alan defineciler, türlü bahanelerle kültürel miras tahribatına devam ederken, bir yandan bu tahribatlar bizzat en yetkili kişilerin elinden çıktı.

2018 yılında Türkiye’de yapılmış önemli arkeolojik keşifler mi yoksa bu trajikomik olaylar mı daha ilgi çekici siz karar verin. 2018 yılının talihsiz arkeoloji olaylarını sizler için derledik.

7- Zıplayan selficiler Büyük Valide Han’ın kubbesini deldi

17. yüzyılda Mahpeyker Kösem Sultan tarafından Mahmutpaşa’da yaptırılan Büyük Valide Han’ın kubbesi zıplayarak fotoğraf çektirenler yüzünden çöktü.

İstanbul’da son birkaç yıl öncesine kadar adının bile bilinmediği Büyük Valide Han, hızlı bir şekilde geniş kitlelerce fark edilmeye ve ziyaretçi akınına uğramaya başlamıştı. Büyük Valide Han’ın kubbesi, boğaza karşı zıplayıp fotoğraf çektirmek isteyenler ve reklam çekimi yapan ekipler yüzünden çöktü. Boğaz manzarası nedeniyle Instagram’a fotoğraf koyanların vazgeçilmez mekanı haline gelen Büyük Valide Han’da iddiaya göre han bekçileri yasağı deliyor ve parayı vereni çatıya çıkartmayı sürdürüyor.

6- Define aramayı bilmeyenler ekran başına

Habertürk’te yayınlanan “Burası haftasonu” adlı programda, “Define nasıl aranır?” konulu yayın yapıldı. Resmen suça teşvik eden program, sosyal medyada büyük tepki gördü.

Söz konusu programda, Habertürk’ün deyimiyle “Define ve işaret uzmanı” bir kişi, nasıl define aranacağını tane tane anlattı. Halihazırda Türkiye’de definecilik oldukça yaygınken, ana akım medya da definecilerin bu yüksek sayısından faydalanmak istemiş olsa gerek. Bulunan her esere fiyat biçen ve bunu duyurmakta hiç sakınca görmeyen ana akım medya, daha önce de Göbeklitepe’yi İbrahim peygamberin kırdığı putlara benzeten bir belgeselle de gündeme gelmişti.

5- İstanbul’da kaçak kazı yapanlar Drone’a ateş açtı

İstanbul’un ayakta kalan en eski yapılarıdan biri olan Eirene Kulesi’nde kazı yapan kişiler Drone görünce ateş açtı.

Eirene Kulesi’ne bitişik kaçak bir yapıyı onarmaya çalışan kişilerin, Orta Dönem Bizans’tan kalan duvarlara demirler çaktığı, Tarihi Sağır Han’ın çatısına beton döktüğü görüldü. Tarihi yapıya zarar veren bu kişiler kendilerini görüntüleyen Doğan Haber Ajansı’nın drone’nuna ise tüfekle ateş etti.

4- Türkiye’nin bilmediğimiz en büyük arkeoloji müzesi

Manisa’da sahibi yeni ölmüş bir çiftlik evine düzenlenen operasyonda, bir müzeye sığmayacak kadar tarihi eser bulundu.

Alaşehir ilçesinde jandarma ekiplerinin, sahibi iki gün önce ölen çiftlik evine düzenlediği operasyonda, bir müzedeki gibi özenle raflara ve masalara yerleştirilmiş 1528 parça tarihi eser ele geçirildi. Organize Suçlarla Mücadele ekipleri, 10 gün önce Mehmet K.’nin (82) çiftlik evinde, çok sayıda tarihi eser bulunduğuna dair ihbar aldı. Bunun üzerine ekipler, çalışma başlattı. Ancak iki gün önce çiftçi Mehmet K. yaşamını yitirdi. Aralarında heykeller, sikkeler, amforalar, vazolar, el yazmaları ve muhtelif eşyaların da bulunduğu eserler, Manisa Müze Müdürlüğü’ne teslim edildi.

3- Cinden korunmak için hoca tutan defineciler polisi unuttu

Niğde’de cinlerden korunmak için hoca tutarak kaçak kazı yapan 10 kişi, polislerden korunmak için gözcü tutmayı unutunca yakalanarak gözaltına alındı.

İzinsiz define aradıkları alanda cinlerden korunmak için hoca tutup kazı yapanlara polis operasyon düzenledi. Kaçak kazıya dualarıyla eşlik eden biri hoca, 10 kişi gözaltına alındı. Şüpheliler gözaltına alınırken, kazı alanında yapılan aramada detektör, kazma, kürek, Kuran’ı Kerim ve dua kitapları ele geçirildi. Kazı yapılırken hocanın eski evin bodrumunda dua edip, Kuran’ı Kerim okuduğu belirlendi. 

2- Yapılan yola engel olan tarihi köprü tıraşlandı

Rize’de yol çalışmaları sırasında üç asırlık tescilli Yeşiltepe Kemer Taş Köprü’nün bir kısmı fazla gelmiş olacak ki tıraşlandı.

Rize’de 20 kilometrelik yolda genişletme ve istinat duvarı inşa etme işine başlandı. Ancak çalışmalar sırasında kültür varlığı olarak tescilli üç asırlık Yeşiltepe Kemer Taş Köprü’nün ayağındaki taşlar söküldü. “Köprüden çalıyoruz ama yol yapıyoruz” mantığıyla yapılan çalışmalar kısa sürede sosyal medyada yayılınca yetkililer harekete geçti. Çayeli Kaymakamı Mehmet Öztürk, yol çalışması esnasında köprünün uç kısmındaki taşların bir kısmında “düşmeler” meydana geldiği açıklamasını yaptı. Kaymakam daha sonra verdiği demeçle adeta yüreklere su serpti: “Durumun takipçisi olacağız, kimse endişe etmesin.”

1- Müzelere ücretsiz girecekler arasında kim yok?

Yeni yönergeye göre bakanlık bünyesinde müze ve örenyerlerine kimlerin ücretsiz girebileceği belli oldu. Yeni yönergeye göre Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve orta öğretim okulları geçerli kimlik kartını haiz öğretmenlere de ücretsiz giriş hakkı getirildi.

Tahmin edin müzelere yine kimler ücretsiz giremiyor? Evet bildiniz, arkeologlar ve sanat tarihçiler. Kavurucu güneş altında durmadan çalışarak arkeolojik eserleri gün yüzüne çıkarıp müzeye teslim eden arkeologlar ve sanat tarihçiler. Arazide ter döken, toprak taşıyan, kazma vuran, her bir katmanı ve eseri tek tek belgeleyen arkeologlar, arkeologlarımız.

(2017 Türkiye’sinden 10 Talihsiz Arkeoloji Olayı)

(2016 Türkiye’sinden 10 Talihsiz Arkeoloji Olayı)

(2015 Türkiye’sinden 7 Talihsiz Arkeoloji Olayı)