2.000 Yıllık Lahit, Roma Ölü Gömme Uygulamalarını Aydınlatıyor

Kireçtaşı tabutta bulunan insan kalıntıları, tabutun yakınında bulunan adaklar ve küller, Roma ölü gömme uygulamalarına dair bilgi veriyor.

Arkeologlar, Güney İngiltere’nin Bath kentinde yaklaşık 2.000 yıllık bir Roma lahdi buldular, lahitte iki ceset bulunuyordu. Kireçtaşından yapılma tabutun içinde yüzükoyun vaziyette bulunan iyi korunmuş bir iskelet, iskeletin ayakucunda ise ikinci bir kişinin kalıntılarına rastlandı.

Mezarın kuzeye bakması pagan geleneklerini işaret ediyordu. Mezarın yakınlarında ise küçük bir kap ve içinde adak olarak bırakıldığı düşünülen yiyecek kalıntıları, kırmızı ve mavi cam süsler bulundu. Tanrılara bir teşekkür nişanesi olarak bu tarz hediyeler sunmak antik Roma dininde yaygındı.

(Aydın’da Medusa Kabartmalı Lahit Bulundu)

“Bu muhteşem bir bulgu.” diyor (İngiltere’deki tarihi eserlerin korunmasından sorumlu bir kuruluş olan) Historic England’ın bilim danışmanı Sylvia Warman. “Bath şehrinde daha önce de taş tabutlara rastlanmıştı, ancak bunlardan hiçbiri bugüne kadar profesyoneller tarafından modern yöntemlerle kazılıp kaydedilmedi.”

Mezar, Sydney Gardens olarak bilinen bir parkta bulundu. Bath & North East Somerset Council’in düzenlediği Sydney Gardens Projesi için parkta tadilat yapan işçiler, Bathwick Mezarlığı’nın bir köşesinde bir Roma duvarı keşfettiler. L-P Archaeology’den gelen bir ekip bahsi geçen yeri kazdığında mezar gün yüzüne çıktı. Arkeologlar küllerle de karşılaştılar, ki bu küller kremasyonun (yani ölü yakmanın) Bathwick Mezarlığı’ndaki tek örnekleriydi.

Arkeolog Kelly Madigan’a göre ise içinde insan iskeleti olan bir tabuta rastlamak, üstelik bu tabutun muhtemel adaklar ve yakında bulunan insan külleriyle ilişkili olması binlerce yıl önceki ölü gömme adetlerini gözlemlemeye olanak sağlayan, nadir olduğu kadar aydınlatıcı bir durum.

Madigan, firmanın mezar ve içinde yatanlar üzerinde testler yapıldığını, bu sayede mezarda yatanların kökenleri ile yaşam koşulları hakkında daha fazla şey öğrenileceğini belirtiyor.

Bir UNESCO Dünya Kültür mirası olan Bath, adını MS 1. yüzyılda inşa edilen Roma hamamından alıyor. Bölgedeki doğal sıcak su kaynaklarını kullanan büyük hamam kompleksi soyunma odalarına, saunalara ve devasa bir hamama ev sahipliği yapıyor. Bölgenin Roma dönemine dayanan köklerinin bir başka işareti ise vaktinde bilgelik ve savaş Tanrıçası’na adaklar sunulan Sulis Minerva Tapınağı. 

18. yüzyılda bölgenin kaplıca merkezi olarak itibar görmesi üzerine bölgeye devasa Neoklasik binaların inşa edilmesiyle Bath, Avrupa’nın en güzel şehirlerinden birisi olarak nam saldı.

Geçtiğimiz sene arkeologlar Bath’ın 48 kilometre güneybatısında bulunan Somerton’da Roma döneminden kalma 50 mezar buldular. Mezarlar Roma defin pratiklerinin vaktinde Güney Britanya’da yavaş yavaş yaygınlaştığını gösteriyordu.

Adalet Bakanlığı, kalıntıların 2026 yılından önce sertifikalı bir yere defnedilmeleri şartıyla Bath’taki araştırmacılara kalıntılar üzerinde araştırma yapma izni verdi. Testler tamamlandıktan sonra boş tabut Minerva Tapınağı’nda sergilenebilir.

Smithsonian Magazine. 6 Temmuz 2021.