1500 Yıl Önce İstanbul’daki Yangında Yok Olan Heykel 3D Yazıcıyla Canlandırıldı

İstanbul’da 5. yüzyılda gerçekleşen bir yangında yok olan “Olimpos’taki Zeus” heykeli 3 boyutlu baskı ile yeniden canlandırıldı.

F: STRATASYS

Antik Dünya’nın Yedi Harikası’ndan biri olan Olimpos’taki Zeus heykeli, Yunan heykeltraş Phidias tarafından MÖ 453’te Olimpos’ta yapılmış devasa bir heykeldi. 13 metre uzunluğunda olan ve tahtta oturan bir Zeus’u betimleyen heykel Olimpos’taki Zeus Tapınağı’na konulmuştu. Heykel tahta, fildişi ve altından yapılmıştı.

11. yüzyıl Bizans tarihçisi Georgios Kedrenos Heykelin daha sonraları Konstantinopolis’e getirildiğini ve MS 475’te Lausus Sarayı’ndaki Büyük Yangın’da yok olduğunu anlatan bir söylenceden bahseder. Yok olduktan sonra heykelin hiçbir kopyası kalmamıştır ve sadece Antik Yunan dönemindeki betimlemelerden ve sikkelerdeki temsillerinden bilinir.

Modern dünyada ise bu betimlere ve sikkelere dayanarak pek çok müzede tahmini kopyaları yapılmıştır. Bu sefer de 3 boyutlu baskı firmaları Stratasys ve 3DPTree Amerika’da heykelin bir kopyasını yaptı. Klasik heykel uzmanları 3 boyutlu baskıların, kaybolmuş eserler hakkında yeni şeyler öğrenmek için güçlü bir araç olduğunu düşünüyor.

Heykelin 3 boyutlu versiyonu 1.8 metre uzunluğunda kalıyor. 3 boyutlu baskılı heykelin parçaları termoplastik ile basıldı, ve heykelin dizaynını yaklaşık olarak tahmin eden bir 3 boyutlu model kullanıldı.

F: STRATASYS

Stratasys’den Jesse Roitenberg, BBC’ye yaptığı açıklamada “Bu canlandırmamız sadece mühendisler ya da tasarımcılar için değil – aynı zamanda sanat ve arkeologlar için” diyor.

Roitenberg heykelin vücudunu 3 boyutlu olarak basmanın 2 gün, bacaklarının ise 20 saat aldığını söyledi.

Heykelin üstünde yapılan son birkaç işlemden sonra parçalar bir araya getirilmesi için başka bir yere gönderildi.

Projenin parçası olmayan Cambridge’deki Klasik Arkeoloji Müzesi’nin Küratörü Susanne Turner “Çoğu zaman antik dünyayı araştırmak, bir yapbozun parçalarını bir araya getirmeye çalışmaya benzer – fakat asıl resmin ne olduğunu gösteren kapağı ve parçaların yarısını kaybetmişsinizdir” diyor.

F: STRATASYS

Turner BBC’ye yaptığı açıklamada “Uzmanların ve bu konuya ilgi gösteren herhangi bir kimsenin, bu kayıp eserlerin geçmişte nasıl görünmüş olduğunu hayal etmesine ve gözünde canlandırmasına yardımcı olan herşey çok güçlü bir araçtır” diyor.

Fakat Dr Turner, Cambridge müzesi de dahil olmak üzere birçok başka müzede uzun yıllardır bu heykelin kopyalarının bulundğuna da dikkat çekiyor.

Son zamanlarda 3 boyutlu baskı teknolojisiyle, yakın zamanda yok edilmiş eserler de canlandırıldı. Suriye’deki Palmira’da yok olan eserler bunların en önemlilerinden. Yakın zamanda bir grup arkeolog, 3 boyutlu teknolojinin yardımıyla, Palmira’daki Zafer Takı’nı Londra’daki Trafalgar Meydanı’nda yeniden canlandırdı.

Turner “3 boyutlu teknolojilerin gitgide artan bir öneme sahip olacağını düşünüyorum. Çünkü bu eserlerin kaybolması korkunç derecede tedirgin edici.”

BBC, Chris Baraniuk, 5 Ağustos 2016.