Yünlü Mamutu Geri Döndürmek için 15 Milyon Dolar Toplandı

Bilim insanları, ilk yavruların altı yıl içinde beklendiği bir fil-mamut melezi yaratmaya dair ilk adımları atıyor.

Yünlü mamutların Dünya yüzeyinden kaybolmasından 10.000 yıl sonra, bilim insanları, hayvanları Kuzey Kutbu tundrasına geri getirmek için iddialı bir projeye başlıyorlar.

Mamutları yeniden yaratma ve onları vahşi doğaya geri döndürme olasılığı (zaman zaman ciddi şekilde) on yıldan fazla bir süredir tartışılıyor, ancak araştırmacılar hayallerini gerçeğe dönüştürebileceğine inandıkları yeni fonları açıkladılar.

Destek, bir teknoloji ve yazılım girişimcisi olan Ben Lamm ve Harvard Tıp Okulu’nda gen düzenleme için yeni yaklaşımlara öncülük eden bir genetik profesörü olan George Church tarafından ortaklaşa kurulan biyobilim ve genetik şirketi Colossal tarafından toplanan 15 milyon dolar şeklinde geldi.

(17.000 Yaşındaki Yünlü Mamutun Muazzam Yolculuğu İncelendi)

Bilim insanları, laboratuvarda mamut DNA’sı taşıyan embriyolar yaparak bir fil-mamut melezi yaratmaya odaklandılar. Projenin başlangıç noktası, nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Asya fillerinden deri hücrelerinin alınması ve onları mamut DNA’sı taşıyan daha çok yönlü kök hücrelere yeniden programlamak.

Mamut tüylerinden, yalıtkan yağ tabakalarından ve diğer soğuk iklim adaptasyonlarından sorumlu olan belirli genler, permafrostta bulunan hayvanlardan elde edilen mamut genomları ve ilgili Asya fillerininkilerle karşılaştırılarak tanımlandı.

Bu embriyolar daha sonra bir taşıyıcı anneye veya potansiyel olarak yapay bir rahime yerleştirilmek üzere taşınabilir. Her şey planlandığı gibi giderse, araştırmacılar ilk yavrulara altı yıl içinde sahip olmayı umuyorlar.

Church, “Amacımız soğuğa dayanıklı bir fil yapmak ama bir mamut gibi görünecek ve davranacak. Birilerini kandırmaya çalıştığımız için değil, işlevsel olarak mamutla eşdeğer, -40C’de zamanının tadını çıkaracak ve fillerin ve mamutların yaptığı her şeyi, özellikle ağaçları devirmeyi yapacak bir şey istediğimiz için.” diyor.

Proje, Asya fillerini Kuzey Kutbu’nun mamut bozkırı olarak bilinen uçsuz bucaksız bölgelerinde gelişmelerini sağlayan özelliklerle donatarak korumaya yardımcı olma çabası olarak çerçeveleniyor. Ancak bilim insanları, Arktik tundraya fil-mamut melezleri sürülerinin getirilmesinin, bozulmuş habitatın geri kazanılmasına ve iklim krizinin bazı etkileriyle mücadele edilmesine yardımcı olabileceğine de inanıyorlar. Örneğin, hayvanlar ağaçları devirerek eski Kuzey Kutbu otlaklarını restore etmeye yardımcı olabilir.

Tüm bilim insanları, laboratuvarda mamut benzeri hayvanlar yaratmanın tundrayı restore etmenin en etkili yolu olduğundan emin değil. Doğa Tarihi Müzesi’nde evrimsel biyolog olan Dr Victoria Herridge, “Benim kişisel düşüncem, verilen gerekçelerin – bir mamut sürüsü kullanarak Kuzey Kutbu ortamını jeomühendislik yapabileceğiniz fikri – makul olmadığı yönünde.” diyor.

“Bu deneyi yapmanız gereken ölçek çok büyük. Her birinin gebe kalması 22 ay, olgunlaşması 30 yıl süren yüz binlerce mamuttan bahsediyorsunuz.”

Lamm, “Amacımız sadece mamutu geri getirmek değil, aynı zamanda başarılı bir şekilde yeniden vahşileştirilen, kendi aralarında çiftleşebilen sürüleri Kuzey Kutbu bölgesine geri getirmek.” diyor.

Asya fillerinin melezlerle üremek isteyip istemeyeceği şimdilik bilinmiyor. Church, “Onları biraz tıraş etmemiz gerekebilir.” diyor.

Sheffield Üniversitesi’nde bitki ve küresel değişim ekolojisi profesörü olan Gareth Phoenix, “İklim değişikliğini durdurmak için çok sayıda farklı yaklaşıma ihtiyacımız olsa da, istenmeyen zarar verici sonuçlardan kaçınmak için çözümleri sorumlu bir şekilde başlatmamız gerekiyor. Bu, farklı çevresel koşullar altında farklı ekosistemlerin bulunduğu uçsuz bucaksız Arktik’te büyük bir zorluk.” diyor.

“Örneğin, mamutlar, ağaçları devirecekleri, zemini ezecekleri ve sıkıştıracakları ve manzaraları otlaklara dönüştürecekleri için permafrost çözülmesini durdurmaya yardımcı olacak bir çözüm olarak önerilmiş, bu da zeminin serin kalmasına yardımcı olabilir. Bununla birlikte, ormanlık Arktik bölgelerinde, ağaçların ve yosun örtüsünün permafrost’u korumada kritik olabileceğini biliyoruz, bu nedenle ağaçları kaldırmak ve yosunları çiğnemek yapmak isteyeceğiniz son şey olur.”

The Guardian. 13 Eylül 2021.