Yerliler, Avrupalılardan Önce Cam Boncuk Ticareti Yapıyordu

Amerika yerlileri, sanılanın aksine Avrupalılardan bağımsız olarak Trans-Atlantik cam boncuk ticareti yapıyordu.

Son araştırmalar, Atlantik Okyanusu boyunca boncuk alışverişi ağlarının esas olarak Avrupa kolonizasyonu tarafından yönlendirildiğine dair uzun süredir devam eden inancı sorguluyor.

Amerika yerlileri, erken dönem Trans-Atlantik ticaretin şekillenmesinde kendilerine atfedilenden daha aktif bir rol oynamışlardı. Tipik olarak, Avrupalı sömürgeciler bu eski değişim ağlarının ana itici güçleri olarak görülse de, 370 yıllık cam boncuklar üzerinde yapılan yeni bir analiz, yerli toplulukların herhangi bir Eski Dünya etkisinden bağımsız olarak kendi ticari işlemlerini yürüttüğünü gösteriyor.

Venedik, Paris, Amsterdam ve Rouen gibi yerlerde üretilen cam boncuklar, erken Avrupalı yerleşimciler ile sömürge döneminde Kuzey Amerika’da yaşayan yerli topluluklar arasındaki etkileşimlerin şekillenmesinde önemli bir rol oynadı. Ancak yeni çalışmanın yazarları, Western Great Lakes bölgesinde bulunan Avrupa yapımı bu boncuklardan 1.000’den fazlasını analiz ettikten sonra, bunların birçoğunun bölgeye ilk misyonerlerin gelişinden önceye dayandığını tespit etti.

(İlgili: İlk Amerikalılar Sibirya’dan Dört Ayrı Dalga Halinde Gelmiş)

Üstelik bu boncuklarla yüzlerce kilometre ötede Ontario’da bulunanlar arasındaki kimyasal benzerlikler, boncukların Avrupalıların hiçbir katkısı olmadan bu iki bölgenin yerli halkları arasında ticaretinin yapıldığını gösteriyor. Daha spesifik olarak, Wendat Konfederasyonu üyelerinin 1650’den önce Anishinaabe’ye ve Western Great Lakes çevresindeki diğer İlk Milletlere boncuk sattığı ve ilk Avrupalıların 1670 civarında geldiği görülüyor.

Aslen Ontario’da yerleşik olan Wendat ya da Wyandot Konfederasyonu’nun bazı üyeleri 1650’den kısa bir süre sonra Western Great Lakes bölgesine taşındı. Bu taşınmadan önce çeşitli Wendat bölgelerinden çıkarılan boncukların yüksek oranda zirkonyum, hafniyum ve niyobyum gibi eser elementler içerdiği tespit edildi ve bu da boncukların muhtemelen Rouen’de üretildiğini gösteriyor.

İlginçtir ki, Western Great Lakes bölgesindeki 1650 öncesi bölgelerden elde edilen boncuklar da aynı kimyasal bileşimi gösteriyor. Bu da onların hala Ontario’da (ya da bölgelerinin bilinen adıyla Wendake’de) yaşarken Wendat Konfederasyonu üyeleri tarafından bu topluluklara ticareti yapılmış olmaları gerektiği anlamına geliyor.

Araştırmacılar, “Western Great Lakes’teki boncuk kimyası, MS 1650’de batıya doğru Wyandot hareketlerinden öncesine tarihlenen bölgelerdeki Wendake ile bağlantıları gösteriyor. Bu da ilk Fransızca konuşan misyonerlerin gelişinden önce bu alanlar arasında aşağı yönlü bir alışveriş olduğunu gösteriyor. Bu şekilde çalışmamız, farklı topluluklar ve uluslar arasındaki ilişkilere yönelik yeni destekleyici kanıtlar sağlıyor ve yerli halkın yeni ortaya çıkan küresel ticarete katılımını vurguluyor.” diyor.

Çalışma yazarı Dr. Heather Walder, “Cam boncuklar, Kuzey Amerika Great Lakes Bölgesi’nde 17. yüzyılda yerli halkın sosyal ilişkilerini nasıl sürdürdüğünü ve dirençlilik ve direniş stratejileri olarak aktif bir şekilde hareket ettiğini gösterebilir.

Çalışmanın yazarı Dr. Heather Walder, yazdığı bir açıklamada, “cam boncuklar, 17. yüzyılda Kuzey Amerika Büyük Göller Bölgesi’nde Yerli halkın sosyal ilişkilerini nasıl sürdürdüğünü ve esneklik ve direniş stratejileri olarak aktif bir şekilde nasıl hareket ettiğini gösterebilir. Kısacası boncukların kimyasal bileşimini ileri teknoloji yöntemlerle ortaya çıkarmak, Atlantik Okyanusu’nun her iki yakasındaki topluluklar arasındaki ilişkilere dair hikayeler anlatmamıza yardımcı olabilir.” diyor.

IFL Science. 6 Haziran 2024.

Makale: Walder, H., & Hawkins, A. L. (2024). Tracking glass beads: communities and exchange relationships across the Atlantic in the seventeenth century. Antiquity, 1–21.