Yerebatan Sarnıcı’nda Ciddi Çökme Riski Var

Yerebatan Sarnıcı restorasyonunda sütunları birbirine bağlayan gergilerin kötü halde olduğu ve sütunları tutamadığı görüldü.

Yerebatan Sarnıcı’nın restorasyonu sırasında sütun başlarında gergi boşlukları belirlenirken çökme riski olduğu tespit edildi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kültür Varlıkları Daire Başkanı Oktay Özel, sarnıça restorasyon yapılması gerektiğini ve kaybedecek tek bir saniyenin olmadığını söylüyor.

(Türkiye Müzelerinde Görülmesi Gereken 50 Eser)

Yerebatan Sarnıcı’nın ziyarete kapalı bölümünde yaklaşık 4 yıldır devam eden restorasyon çalışmaları sırasında, Cumhuriyet geç dönem restorasyonunda yapılan gergi elamanlarının, sütün başlarında son bulduğu ve devamlılık oluşturmadığı tespit edildi. Bu durum nedeniyle olası depremde Sarnıç’ta ciddi hasarların oluşabileceği, göçmelerin bile yaşanabileceği duyuruldu.

Göçme ihtimaline karşı sadece sarnıç değil, çevresindeki yapıların da tehdit altında olduğunu belirten Özel, “Sütun başlarında deprem sırasında yoğun bir gerilme yığılmaları olacağı tespitini yaptık. Bu gerilme yığılması deprem sırasında oradaki elemanların yoğun hasar alması demek. Bu, göçme gibi tehlikeli durumları doğurabileceği anlamına geliyor.” dedi.

Özel, “Bizim şu an itibarıyla bir saniye bile bekleyecek zamanımız yok. Hızla Yerebatan Sarnıcı’ndaki deprem güvenliğini sağlamak gibi bir zorunluluğumuz var. Yetkili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde hızla önlemlerimiz alacağız. 1.500 yıllık bir insanlık mirasından bahsediyoruz. Bu mirası koruma hepimizin borcu.” dedi.

Koruma kurulundan karar çıkmıyor!

Yerebatan Sarnıcı restorasyonunda sütunları birbirine bağlayan gergilerin perişan halde olduğunu, sütunları tutamadığını gördüklerini belirten İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, acilen koruma projelerinin uygulanması gerektiğini söylüyor.

“Koruma Kurulu’na hazırlayıp sunduğumuz projeleri vakit kaybetmeksizin uygulamamız gerekiyor. Yerebatan Sarnıcı bir an bile bekleyecek durumda değil! 7 gün önce Koruma Kurulu’na ilettiğimiz ve acil olarak önü açılması gereken Yerebatan Sarnıcı statik projesi için bugün toplanan kuruldan da bir karar çıkmadı. Yerebatan Sarnıcı risk altında, bir an önce müdahale etmemiz için kurul onayı almalıyız.”

Yerebatan Sarnıcı

İstanbul’un görkemli tarihsel yapılarından olan Bazilika Sarnıcı, Ayasofya’nın güneybatısında yer alıyor. Bizans İmparatoru I. Justinianus (527-565) tarafından yaptırılan bu büyük yeraltı sarnıcı, suyun içinden yükselen ve sayısız gibi görülen mermer sütunlar sebebiyle halk arasında “Yerebatan Sarayı” olarak isimlendirilmiş. Sarnıcın bulunduğu yerde daha önce bir Bazilika bulunduğundan, Bazilika Sarnıcı olarak da anılıyor.

Sarnıç, uzunluğu 140 metre, genişliği 70 metre olan dikdörtgen biçiminde bir alanı kaplayan, dev bir yapı. Toplam 9.800 m2 alanı kaplayan bu sarnıç, yaklaşık 100.000 ton su depolama kapasitesine sahip.  52 basamaklı taş bir merdivenle inilen bu sarnıcın içerisinde her biri 9 metre yüksekliğinde 336 sütun bulunuyor. Çoğunluğu daha eski yapılardan toplandığı anlaşılan ve çeşitli mermer cinslerinden yontulmuş sütunların büyük bir kısmı tek parçadan, bir kısmı da iki parçadan oluşuyor.

Bizans döneminde bu çevrede geniş bir sahayı kaplayan ve imparatorların ikamet ettiği büyük sarayın ve bölgedeki diğer sakinlerin su ihtiyacını karşılayan Yerebatan Sarnıcı, İstanbul’un Osmanlılar tarafından 1453 yılında fethinden sonra bir müddet daha kullanılmış ve padişahların oturduğu Topkapı Sarayı’nın bahçelerine buradan su verilmişti.