Yeni Keşfe Göre İnsanlar 12.300 Yıl Önce Tütün Kullanıyordu

Utah’ta bulunan dört kömürleşmiş tütün bitkisi tohumu, Amerika yerlilerinin bitkiyi 12.300 yıl önce kullanmış olabileceğini gösteriyor.

Bulgu, tütünün bilinen ilk kullanımını, önceden düşünülenden yaklaşık 9.000 yıl önceye götürüyor. Şimdiye kadar, tütün kullanımının en eski kanıtı, Alabama’da keşfedilen 3.300 yıllık bir pipoydu.

Araştırmacılar, Büyük Tuz Gölü Çölü’ndeki avcı-toplayıcıların bitkinin tomarlarını emmiş veya tüttürmüş olabileceğine inanıyor.

(Arizona’daki 1200 Yıllık Topaklar, Çiğneme Tütünü Çıktı)

Arkeologlar, günümüzde kuzey Utah olan çölde, eski bir kamp alanı olan Wishbone bölgesinde sadece bir milimetre genişliğindeki tohumları keşfettiler. Orada, kemik ve taş eserlerle çevrili eski bir ocağın kalıntılarını buldular. Bunlar arasında ördek kemikleri, taş aletler ve bir mamuttan veya erken bir fil formundan kalan kan kalıntılarını taşıyan bir mızrak ucu da vardı.

Bilim insanları Nature Human Behaviour dergisinde yayımlanan bir makalede, bulgularının, yerli Amerika avcı-toplayıcılarının yemek pişirirken veya alet yaparken tütün tüketmiş olabileceğini öne sürüyorlar.

Tütün bitkisi Amerika’ya özgü ve psikoaktif bağımlılık yapan nikotin maddesini içeriyor.

Tütün, 15. yüzyılın sonunda Avrupalıların Amerika’ya gelişinden sonra yaygın olarak yetiştirildi ve tüm dünyaya yayıldı.

Far Western Antropolojik Araştırma Grubu’ndan Daron Duke, “Tütün tohumları büyük sürpriz oldu. İnanılmaz derecede küçükler ve günümüze kadar korunmuş olmaları çok ender bir durum.” diyor.

“Bu, insanların tütünün sarhoş edici özelliklerini binlerce yıl sonra geliştirilecek olan evcilleştirme ve tarımla değil, nispeten erken öğrendiklerini gösteriyor.”

Günümüzde, Büyük Tuz Gölü Çölü (Great Salt Lake Desert) büyük bir kuru göl. Ancak 12.300 yıl önce kamp geniş bir bataklık arazide kurulmuş olmalıydı.

Duke, avcı-toplayıcılar hakkında “Kültürleri hakkında çok az şey biliyoruz.” diyor. “Bu buluntuyla ilgili beni en çok ilgilendiren şey, belgelenmemiş bir geçmişteki basit bir etkinliğe dair verdiği sosyal pencere. Hayal gücüm çılgına dönüyor.”

Güney Amerika’dan gelen evcilleştirilmiş tütünün en eski kanıtı sadece yaklaşık 8.000 yıl öncesine dayanıyor. Duke, çeşitli eski Amerika popülasyonlarının bitkiyi farklı zamanlarda bağımsız olarak evcilleştirdiğinden şüpheleniyor. “Bazı gruplar, tipik olarak gıda mahsullerinin yanı sıra belirli tütün türlerini evcilleştirdi” diyor.

BBC News. Science News. 12 Ekim 2021.

Makale: Duke, D., Wohlgemuth, E., Adams, K.R. et al. (2021). Earliest evidence for human use of tobacco in the Pleistocene Americas. Nat Hum Behav.