Viking Tanrısı Odin’in Bilinen En Eski Referansı Bulundu

Danimarka’da bulunan altın disk, 5. yüzyılda tapınılan İskandinav tanrısı Odin’in ilk somut kanıtını temsil ediyor.

Danimarka’nın Vindelev kentinde ortaya çıkarılan altın bir disk üzerindeki bir figürün başının üzerinde yuvarlak bir yarım daire içinde ‘O Odin’in adamı’ yazısı görülüyor. C: Arnold Mikkelsen/AP

Bilim insanları, Danimarka’nın batısında ortaya çıkarılan bir altın diskin parçası üzerinde İskandinav tanrısı Odin’e atıfta bulunan bilinen en eski yazıyı belirlediler.

Kopenhag’daki Ulusal Müze’den runik yazı uzmanı Lisbeth Imer, yazıtın Odin’e beşinci yüzyıl kadar erken bir tarihte tapıldığına dair ilk somut kanıtı temsil ettiğini söylüyor.

Yani bu altın disk, Güney Almanya’da bulunan ve altıncı yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen bir broş üzerinde bulunan bilinen en eski referanstan en az 150 yıl öncesine tarihleniyor.

(İlgili: Norveç’te Thor ve Odin’e Adanmış Pagan Tapınağı Bulundu)

2020’de Danimarka’da keşfedilen disk, tabak büyüklüğünde büyük madalyonlar ve mücevhere dönüştürülmüş Roma sikkeleri de dahil olmak üzere yaklaşık 1 kg altın içeren bir koleksiyonun parçasıydı. Bu koleksiyon, Jutland’ın merkezindeki Vindelev köyünde ortaya çıkarıldı ve Vindelev koleksiyonu olarak adlandırıldı.

Uzmanlar, koleksiyonun 1.500 yıl önce ya düşmanlardan saklamak ya da tanrıları yatıştırmak için bir adak olarak gömüldüğünü düşünüyor.

Uzmanlar Krister Vasshus, solda ve Lisbeth Imer, 2020’nin sonlarında Danimarka’nın Vindelev kentinde gün ışığına çıkarılan altın diskleri tutuyor. C: The National Museum of Denmark

Koleksiyonun içindeki altın bir “bracteate” (takı olarak kullanılan düz, ince, tek taraflı bir altın madalya), muhtemelen bilinmeyen bir krala veya derebeyine atıfta bulunan “O Odin’in adamı” yazan bir yazı taşıyordu.

Imer, “Bu, şimdiye kadar gördüğüm en iyi işlenmiş runik yazıtlardan biri.” diyor. Rünler, kuzey Avrupa’daki erken kabilelerin yazılı olarak iletişim kurmak için kullandıkları sembollerdi.

Odin, İskandinav mitolojisindeki ana tanrılardan biriydi ve sıklıkla şiir kadar savaşla da ilişkilendirilirdi.

2020’de keşfedilen koleksiyonun sergilendiği Danimarka Ulusal Müzesi’ne göre, Kuzey Avrupa’da 1.000’den fazla “bracteate” bulundu.

Eski diller konusunda uzman olan Krister Vasshus, runik yazıtların nadir olması nedeniyle “her runik yazıtın geçmişi anlamamız için hayati önem taşıdığını” söylüyor.

Vasshus, “Bu uzunlukta bir yazı göründüğünde, bu oldukça şaşırtıcı karşılanıyor. Bize geçmişteki din hakkında oldukça ilginç bilgiler veriyor, bu da bize geçmişteki toplum hakkında bir şeyler anlatıyor.” diyor.

793’ten 1066’ya kadar olduğu düşünülen Viking Çağı’nda, Vikingler olarak bilinen insanlar, Avrupa’da büyük çaplı baskınlar, koloniler, işgaller ve ticaret gerçekleştirdi. Ayrıca Kuzey Amerika’ya da ulaştılar.

Vikingler, her biri çeşitli özelliklere, zayıflıklara ve niteliklere sahip birçok tanrıya tapıyordu. Destanlara ve bazı rünik taşlarına dayanarak, Vikinglerin tanrıların birçok insani özelliğe sahip olduğuna ve insanlar gibi davranabileceklerine inandıklarını gösteren ayrıntılar ortaya çıktı.


The Guardian. 8 Mart 2023.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login