Vietnam’da 2.000 Yıllık Telli Çalgı Bulundu

Arkeologlar, güney Vietnam’da geyik boynuzundan yapılmış eski bir telli müzik aletinin arkeolojik kanıtlarını buldular.

Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden araştırmanın yürütücüsü Fredeliza Campos, eserin en az 2.000 yaşında olduğunu ve Vietnam’ın Mekong Nehri boyunca uzanan Óc Eo kültürü öncesinden geldiğini söylüyor.

Campos, “Bu telli çalgı, Güneydoğu Asya’da bu tür çalgıların en eski örneklerinden biri.” diyor.

“Bulgu ayrıca bölgenin bilinen en eski müzik enstrümanları olan litofonlar veya taş perküsyon plakaları ile daha modern enstrümanlar arasındaki boşluğu dolduruyor.”

(İlgili: 15 Enstrümanla Dünya Müzik Tarihi)

Yaklaşık 2.000 yıllık müzik aleti, yaklaşık 35 cm uzunluğundaydı ve bir ucunda akort için önemli olan bir dübel için bir delik vardı. Ayrıca teli desteklemek için bir köprü gibi görünen bir şeye de sahipti.

Campos, yeni keşfedilen aletin kullanımı için başka hiçbir açıklamanın mantıklı olmadığını söylüyor.

Campos ve Vietnam’daki Long An Müzesi’nden Vương Thu Hồng ve Jennifer Hull, 600’den fazla kemik eseri analiz etti. Araştırmacılar, “Hem boyut hem de geyik boynuzuna verilen şekil açısından hiç benzer bir şey bulamadık.” diyor. “Bu aynı zamanda eserlerin, muhtemelen kendileri de müzisyen olan uzmanlar tarafından yapıldığını düşündürüyor.”

Eserler, Güney Vietnam’ın Long An eyaletindeki Gò Ô Chùa arkeolojik alanında bulundu. Burada ayrıca büyük olasılıkla bir cenaze töreninin parçası olan üç özdeş bronz çan da bulundu.

Campos, “Müziğin bu bölgenin erken dönem kültürlerinde önemli bir rol oynadığı açıkça tespit edildi. İncelediğimiz eserler ile halen çalınmakta olan bazı telli çalgılar arasındaki çarpıcı benzerlikler, geleneksel Vietnam müziğinin kökenlerinin tarih öncesi geçmişe dayandığını düşündürüyor.” diyor.

Enstrümanın nasıl çalınmış olabileceği veya tam olarak hangi sesi çıkarmış olabileceği belli değil, ancak Campos, yöntemlerin K’ný gibi çağdaş Vietnam müzik enstrümanlarına benzer olabileceğine inanıyor.

“K’ný, çalanın ağzı tarafından benzersiz bir şekilde kontrol edilen ve aynı zamanda bir rezonatör görevi gören tek telli yaylı bir enstrümandır. Bir piyanoda sıklıkla duyduğunuz kromatik bir skaladan çok daha fazlasını, çok çeşitli sesleri ve tonları çalabilir.”

Aleti yapmak için kullanılan boynuzun muhtemel kaynağı, Güneydoğu Asya anakarasına özgü Sambar geyiğiydi.

Antiquity. 22 Şubat 2023.

Makale: Campos, F., Hull, J., & Hồng, V. (2023). In search of a musical past: Evidence for early chordophones from Vietnam. Antiquity, 97(391), 141-157. doi:10.15184/aqy.2022.170