Urartu Zamanında Van Gölü Çok Daha Küçüktü

Van’da yürütülen kazı çalışmaları, Van Gölü’nün 7,000 yıl öncesinde çok daha küçük bir göl olduğunu ve zamanla bugünkü büyüklüğüne ulaştığını ortaya çıkardı.

Van Kalesi çevresinde 6 yıldır devam eden kazı çalışmalarında bugüne kadar Urartular ile ilgili birçok bilgiye ulaşıldı. Fakat arkeolojik veriler bir yana, kazı çalışmalarıyla aynı zamanda bölgenin geçmişteki jeolojik yapısına dair de bilgiler edinildi. En son edinilen bilgiye göre, Van Gölü’nün bugünkü seviyesi, şimdiye kadar ulaştığı en yüksek seviye.

Deniz seviyesinden 1646 metre yükseklikte, derinliği 450 metreyi aşan ve etrafı karadan 430 kilometre olan Van Gölü’nün, binlerce yıl öncesinde daha küçük olduğunu belirten Kazı Başkanı Doç. Dr. Erkan Konyar, AA’ya yaptığı açıklamada, “MÖ. 5 bininci yılda Van insanı, bu seviyenin yaklaşık 3 metre altında yaşıyordu ve göl daha gerideydi. Van Gölü seviyesi öncesine göre daha yüksek. Bu konu tabii çok tartışılan bir konu. Özellikle su altı araştırmaları yapıldığında, belki Van Gölü’nün sahil kısmındaki bir bölümün ya da bir iki kilometre açığında, yine Urartu yerleşmeleri gibi daha erken yerleşmelerin de bulunabileceğini tahmin edebiliriz. Çünkü bu arkeolojik veriler gölün o dönemde en azından milattan önce 9. yüzyılda, yani günümüzden 2700 yıl önce daha da geride olduğunu gösteriyor. Van Gölü şu an arkeolojik verilerle en yüksek seviyesinde.” dedi.

Urartuların Başkenti Tuşpa Liman Kenti Değildi

Urartuların başkenti Tuşpa’nın bir liman kenti olmasıın olasılığı kalmadığını belirten Konyar sözlerine şöyle devam etti; “Genelde Madır Burcu’nun liman olduğu bilgisinin, günümüzden 2700 yıl öncesine baktığımızda bu yılki arkeolojik verilerle çürütüldüğünü görürüz. Çünkü hiçbir zaman Van Gölü, Van kayalığının dibine kadar gelmedi, yükselmedi, hep gerideydi. Kanallar vasıtasıyla belki bir ulaşım sağlanmış olabilir ama hiçbir zaman Van Denizi bu seviyeye kadar ulaşmadı. Dolayısıyla o verilerin hepsi bu arkeolojik verilerle çürüyor. Madır Burcu’nun bir liman, Tuşpa’nın bir liman kenti ve deniz kenarında olduğu verileri, bu yıl yaptığımız çalışmalarla çürümüş oldu. Bu sadece Urartularla ilişkili değil, milattan önce 5 binlerde, yani 7 bin yıl önce de göl bu seviyenin altındaydı.”

Van Kalesi

Urartu Krallığı tarafından yaptırılan ve Urartu’ların başkenti olan Tuşpa’yı kuş bakışı gören Van Kalesi merkeze 5 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Yaklaşık, 250 yıl Doğu Anadolu Bölgesi’nde egemenlik sürdüren Urartuların başkentliğini yapmış olan Van kalesi ve Eski Van şehri zamana meydan okuyor. Tuşpa adıyla uzun süre Urartu Devleti’nin başkentliğini yapan kale, Urartu kralı I. Sarduri tarafından MÖ. 840-825 tarihleri arasında kuruldu.

Kalede Urartular’dan kalma Madır (Sardur) Burcu, Analı-Kız açık hava tapınağı, 1. Argişti, Kurucular, Menua ve II. Sarduri’nin kaya mezarları, Bin Merdivenler ile ana kayaya oyulmuş sur duvar yatakları ve sur duvarları bulunuyor.