Tüm Dillerde Yaygın Kullanılan Nesneler ve Kavramlar İçin Aynı Sesler Kullanılıyor

6000’den fazla dildeki kelimeler üzerine yapılan detaylı istatistiksel bir araştırma, insanların yaygın nesneler ve kavramlar için hangi dil olursa olsun aynı sesleri kullanmaya eğilimli olduğunu gösteriyor.

Bu çalışmada incelenen 6452 kelimenin coğrafi dağılımı. Renkler farklı dilsel bölgeleri birbirinden ayırıyor, bölgeler arasında dilsel olarak bağlantı yok veya çok az ama nüfuslar arasında etkileşim oldukça fazla.
F: Damián E. Blasi et al

Cornell Üniversitesi’nden Prof. Dr. Morten Christiansen’in yönettiği yeni araştırma, doğal yaşam, insan vücudu ve ailevi ilişkiler gibi belirli temel kavramların ve insanların bu kavramları tanımlarken kullandığı seslerin arasında sağlam bir istatiksel ilişkinin olduğunu gösteriyor.

Prof. Dr. Christiansen “Bu seslerin simgesel yapıları, dünya çapında dil ailelerinden ve insanların coğrafi dağılımdan bağımsız olduğunu tekrar tekrar gösteriyor.” diyor ve ekliyor: “Bu ses yapılarını yönlendiren bir insanlık haliyle ilgili bir durum gibi görünüyor. Ne olduğunu bilmesek de böyle bir şeyin olduğunu biliyoruz.”

Prof. Dr. Christiansen ve ekip arkadaşları, 6.000’den fazla günümüz dillerindeki 40-100 temel kelimeleri ve dilsel neslin %85’ini inceledi.

Araştırmacılar, çalışmada kullanılan veri kümesi için, Otomatik Benzerlik Değerlendirme Programı (Automated Similarity Judgment Program ASJP) 16.0 sürümünün veri tabanından yararlandı.

Kelimeler, vücut bölümleri ve boyutları (küçük, iri), hareketleri adlandıran eylemler, doğa olaylarını tanımlayan isimler (yıldız, balık) ve öznelerden oluşuyor.

Bilim insanları 100 temel kelimenin önemli bir kısmında insan konuşmasındaki seslerle belirli bir ilişkisi olduğunu buldu.

Örneğin, birçok dilde “nose (burun)” kelimesi “n (neh)” ya da “oo (ooze kelimesindeki gibi)” seslerine sahip.

Tongue (dil) kelimesinde ise “l ve u” sesleri,

Leaf (yaprak) kelimesinde “b, p, l” sesleri,

Sand (kum/kumsal) kelimesinde “s” sesi bulunuyor.

Red (kırmızı) ve round (yuvarlak) gibi kelimelerde “r” sesi bulunuyor.

Prof. Dr. Christiansen: “Bu bütün kelimeler bu seslere sahip demek değil, ama aralarındaki ilişki tesadüf olamayacak kadar güçlü. Vücut parçalarını adlandıran kelimelerde güçlü bir ilişki var. Bu sonucu beklemiyorduk.” diyor.

Araştırmalar ayrıca belirli kelimelerde özellikle belli seslerin olmadığını buldu. Bu özellikle özneler için geçerli.

Örneğin: I (ben) öznesi u,p,b,t,s,r ve l seslerini genellikle içermiyor.

You (sen) öznesinde ise u,o,p,t,d,q,s,r, ve l sesleri genellikle bulunmuyor.

Araştırma ekibinin bulguları Proceedings of the National Academy of Sciences’da geçtiğimiz haftalarda yayımlandı.

Araştırmacılar, insanların neden birçok dilde temel objeleri ve fikirleri tanımlamak için aynı sesleri kullanma eğilimde olduğunu bilmiyor.

Prof. Dr. Christiansen “Bu kavramlar bütün dillerde önemli ve çocukların erken yaşta bu kelimeleri öğrenmesi muhtemel.” diyor ve ekliyor: “Belki de bu sinyaller çocukları dil edinmeye itiyor. Muhtemelen bu, insanın zihniyle ya da beyniyle, etkileşim yolumuzla ilişkili. Bu ileriki araştırmalar için kilit bir soru.”

sci-news.com