Timsahlar Dinozorlar Çağından Beri Neden Çok Az Değişti?

Çevresel değişimin hakim olduğu ‘dur-başla’ evrim modeli, timsahların dinozorlar çağından bu yana neden çok az değiştiğini açıklayabilir.

Bristol Üniversitesi’ndeki bilim insanları tarafından yürütülen yeni bir araştırma, çevresel değişimin hakim olduğu ‘dur-başla’ evrim modelinin, timsahların dinozorlar çağından bu yana neden bu kadar az değiştiğini açıklayabileceğini öne sürüyor.

Günümüzdeki timsahlar, yaklaşık 200 milyon yıl önce Jura döneminde yaşamış timsahlara çok benziyor. Ayrıca kertenkele ve kuş gibi diğer hayvanlar, aynı ya da daha az sürede binlerce tür çeşitliliğe ulaşırken, günümüzde yaşayan yalnızca 25 timsah türü var.

Dinozorlar kadar büyük devler, otçullar, hızlı koşucular ve denizde yaşamış kıvrımlı bir şekle sahip timsahlar da dahil olmak üzere şimdilerde görmediğimiz timsah türleri, tarih öncesinde yaşıyordu.

Nature Communications Biology dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmada, bilim insanları timsahların “sıçramalı evrim” olarak bilinen evrim modelini nasıl takip ettiklerini açıkladı.

(Timsahlar da Kertenkele gibi Kuyruk Yenileyebiliyor)

Timsahların evrim hızı genel olarak yavaş olsa da nadiren çevre değişikliği yaşadıkları için daha hızlı evrimleşiyorlar. Özellikle yapılan bu yeni araştırma, timsahların, iklimin daha sıcak olduğu zamanlarda daha hızlı evrimleştiğini ve vücut boyutlarının arttığını gösteriyor.

Bristol Üniversitesi Coğrafi Bilimler Fakültesi’nden, çalışmanın başyazarı Dr. Max Stockdale, “Araştırmamızda, evrim oranlarını tahmin etmek için bir makine öğrenme algoritması kullandık. Evrimsel oran, belirli bir süre boyunca meydana gelen değişim miktarıdır, bu da fosillerden elde edilen ölçümleri karşılaştırarak ve kaç yaşında olduklarını dikkate alarak hesaplanıyor. Araştırmamızda, hayvanların ne kadar hızda büyüdüğünü, ne kadar gıdaya ihtiyaç duyduklarını, nüfuslarının ne kadar fazla olduğunu ve soyu tükenmiş olma ihtimallerini etkilediği için oldukça önemli bir faktör olan vücut büyüklüğünü ölçtük.”

Bulgular, timsahların sınırlı çeşitliliğinin ve belirgin evrim eksikliğinin, yavaş bir evrimsel orandan kaynaklandığını gösteriyor. Görünüşe göre timsahlar, hayatta kalmak için değiştirmelerine gerek kalmayacak kadar verimli ve çok yönlü bir vücut planına ulaştı.

Bu çok yönlülük, timsahların dinozorların yok olduğu Kretase döneminin sonunda meteor etkisinden nasıl kurtulduklarını açıklayabilir. Timsahlar genellikle sıcak koşullarda daha iyi gelişir, çünkü vücut ısısını kontrol edemezler ve çevreden sıcaklığa ihtiyaç duyarlar.

Dinozorlar çağındaki iklim, bugün olduğundan daha sıcaktı, bu da o zamanlar neden günümüzde olduğundan çok daha fazla timsah çeşidi olduğunu açıklayabilir. Timsahlar, güneş altında enerji depolayabildiklerinden, bir kuş ya da memeli gibi sıcakkanlı bir hayvan kadar beslenmeye ihtiyaç duymazlar.

Dr. Stockdale, “Dünya ve onu paylaştığımız canlılar arasında ne kadar karmaşık bir ilişki olduğunu görmek büyüleyici. Timsahlar, dinozorların varlığından bu yana meydana gelen muazzam çevresel değişikliklere uyum sağlayacak kadar çok yönlü bir yaşam tarzına sahip.” diyor.

Ekibin araştırmasındaki bir sonraki adım neden bazı tarih öncesi timsah türleri yok olurken, diğerlerinin yok olmadığını araştırmak.

Science Daily. Bristol Üniversitesi. 7 Ocak 2021.

Makale: Maximilian T. Stockdale, Michael J. Benton. 2021. Environmental drivers of body size evolution in crocodile-line archosaurs. Communications Biology. 4 (1).