Taş Devri Gravürleri Estetik Amaçla Yapılmış

Güney Afrika’da bulunan taş devri gravürlerinin estetik bir amaçla yapıldığı ve zamanla geliştiklerini gösteren kanıtlar bulundu.

MÖ 70. binyıl civarında Güney Afrika Blombos Mağarasında çizilmiş aşı boyası plaka.

Araştırmacılar yayınlanan makalelerinde, taş devri gravürlerinin reprodüksiyonlarına ve onlardan ne öğrendiklerine bakarak gönüllülerle yaptıkları deneyleri anlatıyor.

1973’te araştırmacılar, Güney Afrika’nın batısındaki Diepkloof Kaya Sığınağı’nda, üzerine çizimler yapılmış devekuşu yumurta kabuğundan su kapları buldular. Sonraki testler bu kapların yaklaşık 60.000 yıllık olduğunu gösterdi.

(Güney Afrika’da Bilinen En Eski Çizim Bulundu)

Çok uzakta olmayan bir yerde, arkeologlar 1991 yılında Blombos Mağarası’nı kazmaya başladılar ve bu çalışma sırasında kazınmış aşı boyası ve kemikleri keşfettiler. Bunlar ise 100.000 ila 70.000 yıl önceye tarihlendirildiler.

Özellikle, her iki bölgedeki gravürler çok uzun bir süre boyunca yapılmıştı ve araştırmacıların bu çizimlerin evrimini incelemesine izin verdi.

Zaman geçtikçe, insan beyni daha karmaşık hale geldi ve insanların kendilerini gravürlerle daha somut bir şekilde ifade etmelerine izin verdi. Bu yeni çalışmada, araştırmacılar her iki konumda bulunan gravürlerin çizimlerini oluşturdular ve bunları gönüllülere göstererek incelediler.

Genel olarak, araştırmacılar taş devri çizimlerinin karmaşıklığını test etmek için tasarlanmış beş deney gerçekleştirdiler.

Diepkloof Kaya Sığınağı’nda bulunan çizilmiş devekuşu yumurtası kabukları.

Birincisi, gönüllülere bir gözde bir çizim ve diğer gözünde titrek bir desen göstermeyi içeriyordu. Araştırmacılar, gönüllülerin çizimlerdeki desenleri tanımlamasının ne kadar sürdüğünü zamanladılar. Daha yakın zamanda oluşturulan görüntüler daha hızlı tanımlandı.

Başka bir test, gönüllülere iki çizim göstermeyi ve hangisinin bir insan tarafından kasıtlı olarak yapılmış olmasının daha muhtemel olduğunu düşündüklerini sormayı içeriyordu – yine, daha yakın zamanda yapılanlara kasıtlı yapıldığı cevabı verildi.

Üçüncü bir test, gönüllülere sadece üç saniye boyunca bir çizim gösterilmesini ve daha sonra onlardan bir kağıt parçası üzerinde aynısını çizmelerini istemeyi içeriyordu. Bir kez daha, gönüllüler en son oluşturulan görüntüleri daha iyi çizebildiler.

(Mağara Resimleri ve Dilin Kökenleri Arasında Bağlantı Olabilir)

Dördüncü test, gönüllülerin iki çizimden hangilerinin aynı siteden geldiğini tahmin etmelerini istemeyi içeriyordu ve bir kez daha, daha yeni oluşturulan görüntülere baktıklarında daha doğru cevaplar verdiler.

Son testte, gönüllülere iki çizimden hangilerinin daha yakın zamanda yapıldığını düşündükleri soruldu; daha yakın zamanda yapılmış olanları seçtiler.

Araştırmacılar, gönüllü cevaplarının gravürlerin estetik bir niyetle yaratıldığını ve zamanla sofistike olarak açıkça geliştiğini belirtiyor.

“Gözlemlerimiz Blombos ve Diepkloof gravürlerini dekorasyon ve sosyal olarak aktarılan kültürel gelenekler olarak açıklamak için destek sağlıyor. Buna karşılık, bunların sembolik işaretler olarak hizmet ettiklerine dair net bir belirti yok. Bulgularımızın, Homo sapiens’te erken sembolik iletişim ve biliş anlayışımız üzerinde geniş etkileri var.”


Phys. 18 Şubat 2020.

Makale: Tylén, K., Fusaroli, R., de la Higuera Rojo, S. G., Heimann, K., Fay, N., Johannsen, N. N., … & Lombard, M. (2020). The evolution of early symbolic behavior in Homo sapiens. In Pnas (proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America).

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login