Taş Aletlere Sap Eklemek, Önemli Bir Kırılma Anıydı

Araştırmacılara göre, taş aletlere sap eklemek onların işlevlerini artırdı ve kazıma ve doğrama gibi işlemler için daha az çaba gerekti.

Bir araştırma ekibi, saplı aletlerin erken insanlara, yapılarını ve kullanımlarını garanti altına almak için yeterli fayda sağladığı varsayımını test etti.

Royal Society Interface Dergisi’nde yayımlanan makalelerinde grup, saplı aletlerden elde edilecek faydaların türleri hakkında daha fazla bilgi edinmelerine yardımcı olmak için birkaç gönüllünün yardımını nasıl aldıklarını anlatıyor.

Tekerlek; sanayi, ulaşım ve tarım gibi pek çok erken faaliyetin gelişimi üzerindeki büyük etkisi nedeniyle, uzun yıllar boyunca insanların ortaya çıkardığı en önemli buluş olarak adlandırıldı. Bu yeni çalışmada ise araştırmacılar, saplı aletlerin icadının da aynı derecede önemli olabileceğini öne sürüyorlar.

(İlgili: Bilinen En Eski Saplı Balta Avustralya’da Bulundu)

İnsanlar aletlere bir sap ekleyerek bunları sabitlediler – saplı aletler ağaçları kesmeyi çok daha kolay hale getirdi ve bu da ahşap yapıların gelişmesine yol açtı. Ayrıca mızrakları keskinleştirmeyi çok daha kolay hale getirerek avlanmayı daha verimli hale getirdiler.

Bu yeni çalışmada, araştırmacılar, saplı aletlerin erken insanlara sağladığı avantajlar hakkında daha fazla bilgi edinmek için çok az çalışma yapıldığını söylüyor. Bu da onları kendi testlerini yapmaya yöneltti.

Araştırmacılar tarafından yapılan çalışma, hem saplı hem de sapsız aletleri kullanarak erken insan tipi faaliyetleri yürütmek için 24 erkek ve 16 kadın yetişkin gönüllünün yardımını gerektirdi. Her birine hareketi, kas kasılmalarını, oksijen tüketimini ve aletlerin havada hareket etme hızını ölçen bir takım elbise sensörleri takıldı.

Gönüllülerden, saplı ve sapsız baltalar kullanarak simüle edilmiş bir ağacı kesmeye ve saplı ve sapsız kazıyıcılarla hayvan postunu simüle eden bir halıdaki lifleri kazımaya çalışmaları istendi.

Testlerden elde edilen verilere bakıldığında, araştırmacılar saplı aletlerin daha fazla hareket aralığına, daha fazla kas kullanımına ve daha fazla darbe hızına izin verdiğini ve bunun da daha fazla kuvvetle sonuçlandığını buldu. Saplı aletlerin kullanımı çok daha fazla çaba gerektirse de, getirisi maliyetinden daha fazlaydı.

Araştırmacılar, testlerinin, saplı aletlerden elde edilen faydaların, erken uygarlıkların icatlarına ve yayılımına neredeyse kesinlikle katkıda bulunduğunu gösterdiğini öne sürerek sonuca varıyorlar.

Phys. 17 Mart 2022.

Makale: Coe, D., Barham, L., Gardiner, J., & Crompton, R. (2022). A biomechanical investigation of the efficiency hypothesis of hafted tool technology. Journal of the Royal Society Interface, 19(188), 20210660.