Taş Alet Yapım Teknikleri için Kültürel Aktarım Gerekmiyordu

Deneysel bir çalışmanın gösterdiğine göre, en eski taş alet yapım teknikleri, kültürel aktarım olmadan kendiliğinden keşfedilebilir.

Arkeolojik olarak kazılan taş aletler (bazıları 2,6 milyon yıl kadar eski) insan evriminde erken bir kültürel mirasın kanıtı olarak kabul ediliyor. Fakat bu aletler atalarımızın hem zihinsel hem de kültürel olarak zaten insan olmaya başladığının kanıtı mı?

Tübingen Üniversitesi Erken Prehistorya ve Kuvaterner Ekoloji Bölümü’nden Dr. Claudio Tennie ve William Snyder bu geleneksel yorumu test ettiler.

(İlgili: En Erken Taş Alet Teknolojileri, Muhtemelen Düşünülenden Eski)

Araştırmacılar farklı bir sonuca vardılar: Deneysel bir çalışmanın gösterdiğine göre, taş alet yapmak için kullanılan en eski teknikler, kültürel aktarım olmadan bile kendiliğinden yeniden keşfedilebilir. Araştırmacılar, bu nedenle aletlerin, muhtemelen çok daha sonra başlamış olabilecek insan kültürünün başlangıcı için kanıt olmadığını değerlendiriyor. Çalışma Science Advances’te yayımlandı.

Sıfırdan yapılmış aletler

Yazarlar 28 çalışma katılımcısından (arkeoloji eğitimi almamış yetişkinler) para ödülleri içeren bir kutu açmalarını istedi. Katılımcılar, kutuyu kapalı tutan bir ipi koparmak için uygun gördükleri herhangi bir şekilde, boyalı cam yarımküre, orta boy bir nehir çakılı ve büyük bir granit blok gibi sağlanan hammaddeleri kullanmakta özgürlerdi.

Göstermek bir yana, katılımcılara herhangi bir bilgi verilmedi ve 25 katılımcı, erken dönem taş aletlerin üretim teknikleri konusunda testin başlangıcında anket yoluyla tecrübesiz olduklarını kanıtladı. Tecrübesizlik ve bilgisizliklerine rağmen, çoğunluk bu tekniklerden en az birini geliştirdi ve bulmaca kutusunu kilitleyen ipi kesmek için alet yapmaya ve ortaya çıkan aletleri kullanmaya başladı. Yazarlar, erken dönem taş aletlerin her bir üretim tekniğinin, tecrübesiz katılımcılar arasında anında – sıfırdan – yeniden icat edildiğini buldu.

Claudio Tennie, “Bu veriler, herhangi bir taş aletin nasıl yapılacağını öğrenmenin doğası gereği zor olması gerektiği ve bu nedenle kopyalanacak modellerin yokluğunda bunu yapmanın imkansız olduğu yönündeki önceki iddialarla çelişiyor.” diyor.

“İnsan kaydındaki en eski taş aletler gerçekten insan kültürünün ilk örnekleri olsaydı, o zaman kendiliğinden yeniliğe direnmelilerdi – kültürel aktarımın yokluğunda yeniden ‘sıfırdan’ ortaya çıkmamalılardı.”

Tennie, “Sonuçlarımızı açıklamadan önce diğer araştırmacılara bunu sorduğumuzda, çoğu bu sonucu öngörmedi. Tüm taş alet yapımının kopyalama gerektirdiğine şiddetle inanıyorlardı. Ama öyle değil.” diyor.

Snyder, “2,6 milyon yıl önce var olan taş aletler, artık en erken atalarımızın bizimkine benzer bir kültüre sahip olduğuna dair güvenilir bir kanıt değil. Şimdi modern insan kültürünün kökeni için çok daha sonraki zaman dönemlerine bakmalıyız.” diyor.

Universitaet Tübingen. 6 Temmuz 2022.

Makale: William D. Snyder et al. (2022). Early knapping techniques do not necessitate cultural transmission. Science Advances.