Tartışmalı Mızrak Ucu İlk Amerikalıların Tarihini Değiştirebilir

Arkeologlar, Kuzey Amerika’da şu ana kadar bulunmuş en eski silah olma ihtimali olan 15.500 yıl öncesine ait 11 mızrak ucu ortaya çıkardı.

Yaklaşık 15.000 yıllık bir mızrak ucu. Bir tür tortu taşı olan çörtten yapıldı. C: Center for the Study of the First Americans/Texas A&M University

Teksas Austin’in 64 km kuzeybatısında yapılan keşif şayet doğrulanırsa, insanların Amerikalara düşünülen tarihten daha önce yerleştikleri iddiası güçlenmiş olacak. Ancak bütün uzmanlar bu kanıtla ikna olmuş değil. Bazıları, alışılmadık tarihleme teknikleri kullanıldığını söylüyor.

Taştan yapılmış mızrak uçları 10 cm uzunluğunda ve oldukça eski. Hatta bu aletler, onlarca yıldır Amerikalara ulaşan ilk insanlar olduğu düşünülen Clovis halkından da eski.

(Amerika’ya Gelen İlk İnsanlar İki Gruba Ayrılmış)

Antropolog Michael Waters, “Hiç şüphe yok ki  o zamanlar, bu silahlar avcılık için kullanılıyordu.” diyor.

İlk Amerikalılar kimdi?

İlk insanların Amerikalara tam olarak nasıl ve ne zaman ulaştığı hala bir sır. Çoğu araştırmacı ilk Amerikalıların kuzeybatı Asya ve güney Sibirya’dan 25.000 ila 20.000 yıl önce ayrıldıklarını ve daha sonra, şu an su altında olan Bering Kara Köprüsü’nün olduğu alana seyahat ettiklerini düşünüyor. Fakat bilim insanları Beringia olarak bilinen bölgede ne kadar kaldıkları ve hangi rotadan bu yolu aldıkları  konusunda farklı düşünüyor.

Bu inanılmaz yolculuğun zamanlaması da havada kalan bir konu.Onlarca yıl araştırmacılar, Kuzey Amerika’nın ilk sakinlerinin 13.000 ila 12.700 yıl önce süren Clovis kültürünün bir parçası olduğuna inanıyordu. Ancak arkeolojik kanıtlar, insanların en azından 14.500 yıl önce Şili’deki Montro- Verde’ye kadar gitmiş olduklarını ve burayı iskan ettiklerini gösteren başka yerleşim yerlerinin de olduğunu öne sürüyor.

Teksas’taki Debra L. Friedkin yerleşim alanında, 2016 yılında yapılan kazılardan bir görüntü. C: Center for the Study of the First Americans/Texas A&M University

Neredeyse bütün bu Clovis kültürü öncesi yerleşmelerde bazı taş aletler var. Fakat Teksas’ta, adını arazi sahibi ailenin adından alan Debra L. Friedkin yerleşim yerinde aynı zamanda açık bir şekilde Clovis öncesi insanlar tarafından yapıldığı belli olan silahlar var.

Sivri mızrak uçları, Clovis ve Falsom halkı insanları (Falsom halkının, Clovis kültürünü takip ettiğini söyleniyor) tarafından yapılmış aletlerin olduğu katmanın altında keşfedildi.

(İlk Amerikalılar Kimdi? 11.000 Yıllık DNA İpuçları Veriyor)

Waters, “Her zaman Clovis’ten daha eski olarak tanımlanabilecek belli nesneleri bulmak hayal edilir ve bizim Friedkin yerleşim yerinde yaptığımız da öyle oldu.” diyor.

Waters, “Burada yıl boyunca tatlı su olduğu için birçok kültürün yaşaması çok da sürpriz değil.” diyor.

Clovis öncesi katman, 328 alet ve 12 adet bütün ve parçalanmış halde mızrak ucunu kapsayan yaklaşık 100.000’e yakın objeyi barındırıyor.

Araştırmacılar, yeni bulunan silahların olduğu katmanın 13.500 ve ya 15.500 yıl öncesine dayandığını söylüyor. Ancak ekibin radyokarbon tarihlemesini kullanamadığını, çünkü o katmanda güvenilir ve kesin bir tarih verebilecek hiçbir karbon örneği olmadığını söylüyor. Araştırmacılar radyokarbon yöntemi yerine, çevredeki tortullardaki kuvars taneciklerinin ne kadar zaman önce güneşe maruz kaldıklarını gösteren Optik Uyarmalı Lüminesans (OSL) yöntemini kullandılar.

Fakat bu tarihleme yöntemi diğer arkeologların kaşlarının çatılmasına neden oldu. Çalışmaya dahil olmayan Arkeoloji profesörü Ben Potters, keşfin Friedken yerleşimi hakkında önemli ayrıntılar kazandırdığını ancak, araştırmacılar sadece OSL’ye değil de daha fazlasına güvenselerdi, bulunan nesnelerin tarihlendirilmesinin çok daha kuvvetlendirilmiş olacağını söylüyor.

Potters, “Bu çalışma  nerdeyse özel olarak sadece OSL tarihlendirilmesine ve nesnelerden sadece bir sınıfın (mızrak uçlarının) karşılaştırılmasına dayanıyor; genetikler üzerine ya da detaylı teknolojik, ekonomik, paleoekolojik analizlere değil.” diyor. “Etnik köken  ve halk ilişkileri hakkındaki tartışmaların sadece buna dayandırılarak yapılması en iyimser halde bile zor.”

Ancak Waters buluntuların  ilk Amerikalıların incelikli bir resmini çizmeye yardımcı olabileceğini düşünüyor.

Waters, buluntuların Kuzey Amerika’ya keşifte bulunan ve yerleşen ilk insanlar hakkında algımızı genişlettiğini söylüyor. “Geç  Buzul Çağ Devri sonunda Amerikalara insanların gelmesi karmaşık bir süreçti ve bu karmaşıklık, onların genetik sicillerinde de görülüyor. Şu anda bizler de bu karmaşıklığı arkeolojik kayıtlardaki yansımalardan görmeye başladık.”


Live Science. 25 Ekim 2018.

Makale: Waters, M. R., Keene, J. L., Forman, S. L., Prewitt, E. R., Carlson, D. L., & Wiederhold, J. E. (2018). Pre-Clovis projectile points at the Debra L. Friedkin site, Texas—Implications for the Late Pleistocene peopling of the Americas. Science advances, 4(10), eaat4505.

Ankara Üniversitesi SBF Siyaset Bilimi ve Kamu yönetimi ile İstanbul Üniversitesi Kültürel Miras ve Turizm bölümlerinden mezun. Kültürel miras ve arkeolojiyle yakından ilgili.

You must be logged in to post a comment Login