Tanzanya’daki Erken İnsanlar İşlevsel Taş Aletler Tasarladı

1.8 ila 1.2 milyon yıl önce yaşayan insanlar, taşları en işe yarar biçimde kesme aletlerine dönüştürmek için karmaşık şekillerde tasarlamıştı.

Araştırma, Paleolitik homininlerin bu taşların ne kadar keskin, dayanıklı ve verimli olduğuna bağlı olarak, farklı taş aletler için farklı hammaddeler seçtiğini gösteriyor. Bu kişiler, bu kararları, aletlerin ne kadar süre kullanılacağı ve uygulanabilecek güçle ilgili bilgilerle birlikte verdiler. Bu durum, bu dönemde taş aletlerin tasarımında ve üretiminde daha önce görülmemiş karmaşıklığı ortaya koyuyor.

Dr. Alastair Key tarafından yönetilen araştırma, Tanzanya’da insan kökenine yönelik araştırmalar için dünyanın en önemli yerlerinden biri olan Olduvai Gorge’da bulunan ve hammaddelerin ve eserlerin mekanik testlerinden elde edilen kanıtlara dayanıyor.

(İlk Taş Aletler Defalarca Kez İcat Edilmiş)

Modern mühendislik araştırmalarında daha yaygın olarak kullanılan deneysel yöntemleri kullanan bu araştırma, hominin’lerin yonga aletler için Olduvai’deki en keskin ama en az dayanıklı taş türü olan kuvarsitin tercihli olarak seçildiğini gösteriyor. Bu teknoloji, amaca uygun, kısa ömürlü kesim faaliyetleri için kullanıldığı düşünülen bir teknolojiydi.

Son derece dayanıklı ve kuvarsit kadar keskin olduğu belirlenen çört, sadece 200.000 yıllık kısa bir süre boyunca homininlerde mevcuttu. Ne zaman mevcut olursa olsun, uzun süreli alet kullanım sürelerine göre kesme performansını en üst düzeye çıkarma kabiliyeti nedeniyle çeşitli taş alet tipleri için çört tercih edilmişti.

Olduvai’de oldukça dayanıklı lavlar da dahil olmak üzere diğer taş türleri de mevcuttu. Ancak kullanımları, bir aletin ne kadar süreyle kullanılmasının amaçlandığı ve homininlerin hammadde kaynaklarına ne kadar gitmesi gerektiği gibi faktörlere göre değişiyordu.

(3,3 Milyon Yaşındaki Bilinen En Eski Taş Alet Kenya’da Bulundu)

Çalışma, daha önce görülmemiş taş alet üretiminde karmaşıklık ve esneklik düzeyini ortaya koyuyor. Daha önceki araştırmalar Kenya’daki Erken Taş Devri popülasyonlarının aletler için son derece dayanıklı taş türlerini seçtiğini gösterdi. Ancak bu çalışma, keskin kenar özelliğinin ilk kez dikkate alındığını gösteriyor.

Çalışmaya göre, homininler belirli fonksiyonel ihtiyaçlara en uygun malzemeyi seçerek, aletlerinin performansını optimize etti ve alet verimliliğini sağlayarak ‘kullanım kolaylığını’ maksimuma çıkardı.

Olduvai popülasyonlarının neden bir hammaddeyi diğerine tercih ettiği 60 yıldan uzun bir süredir arkeologların kafasını karıştırıyor. Lavlar ve kuvarsit de dahil olmak üzere bazı taş türlerinin her zaman mevcut olduğu göz önüne alındığında, bu durum daha da ilginç hale geliyor.

Dr. Key, “Gösterdiğimiz şey, atalarımızın hangi hammaddelerin kullanılacağı konusunda oldukça karmaşık kararlar aldıkları ve bunu, belirli koşullar için optimize edilmiş aletler üreten bir şekilde yaptıkları. Daha sonraki dönemlerde kendi türümüz de dahil olmak üzere hominin türlerinin bu tür kararları alabileceğini bilmemize rağmen, 1.8 ila 1.2 milyon yıl önceki nüfusun da bunu yaptığını düşünmek şaşırtıcı.” diyor.

Dr. Proffitt, “Oldowan’daki erken homininler muhtemelen çeşitli görevler için taş yongaları kullanıyorlardı. Çoğunlukla bir hayvanı yerken etleri kesmek için, aynı zamanda muhtemelen çeşitli bitkileri kesmek ve hatta odunları şekillendirmek için. Bu aletleri kullanırken dayanıklı bir kesici kenar önemli bir faktör olurdu.” diyor.

“Malzeme bilimlerinde ve mühendislikte kullanılan ve arkeolojik kanıtları sorgulamak için kullanılabilecek, bu tür aletlerin ve eserlerin mekanik özellikleri hakkında yeni bilgiler sağlayabilecek birçok modern analitik teknik var. Bu aletlerin çalışma şeklini ve işlevsel sınırlarını anlamak, arkeologların teknolojinin başlangıcında en eski atalarımızın yeteneklerini daha iyi anlamalarını sağlar.”

Ekip şimdi diğer arkeolojik alanlardaki araştırmacıların Taş Devri popülasyonlarının davranışlarını anlamaya yardımcı olmak için benzer mekanik testler ve teknikler uygulamak isteyeceğini umuyor.

Makale: Key, A., Proffitt, T., & de la Torre, I. (2020). Raw material optimization and stone tool engineering in the Early Stone Age of Olduvai Gorge (Tanzania). Journal of the Royal Society Interface, 17(162), 20190377.