Son 50.000 Yılda Birçok Kuş Türü İnsanlar Yüzünden Yok Oldu

Son 50.000 yıl içinde, tüm kuş türlerinin yüzde 10 ila 20’sinin ortadan kaybolmasına neden olan büyük bir yok oluş gerçekleştiği anlaşıldı.

Yeni bir araştırma, son 20.000 ila 50.000 yıl içinde kuşların, tüm kuş türlerinin yaklaşık yüzde 10 ila 20’sinin ortadan kaybolmasına neden olan, esas olarak insanlar tarafından meydana getirilen büyük bir yok olma olayına maruz kaldığını ortaya koydu.

Araştırmacılara göre, soyu tükenmiş türlerin büyük çoğunluğu birkaç özelliği paylaşıyordu: iriydiler, adalarda yaşıyorlardı ve çoğu uçamıyordu.

Çalışma, George S. Wise Yaşam Bilimleri Fakültesi’ndeki Zooloji Okulu’ndan ve Tel Aviv Üniversitesi’ndeki Steinhardt Doğa Tarihi Müzesi’nden Prof. Shai Meiri ve Weizmann Bilim Enstitüsü’nden Amir Fromm tarafından yönetildi.

Prof. Meiri: “Bilimsel literatürün kapsamlı bir incelemesini yaptık ve ilk kez dünya çapında soyu tükenmiş kuş türlerinin sayıları ve özellikleri hakkında nicel veriler topladık. Son 300 yılda soyu tükenmiş olanlar nispeten iyi bilinirken, daha önceki türler bilim tarafından dünya çapındaki arkeolojik ve paleontolojik alanlarda bulunan kalıntılardan biliniyor. Toplamda, son 50.000 yılda nesli tükenmiş 469 kuş türünü listeleyebildik, ancak gerçek sayının çok daha yüksek olduğuna inanıyoruz.” diyor.

(Yeni Zelanda’da Dev Moa Kuşlarının Soyu Nasıl Tükendi?)

Araştırmacılar, büyük yok oluşa öncelikle kuşları yiyecek için avlayan insanlardan ya da insanlar tarafından adalara getirilen hayvanlardan – kuşlar ve/veya onların yumurtalarıyla beslenen hayvanlardan kaynaklandığını düşünüyorlar.

Bu varsayım esas olarak iki gerçeğe dayanıyor: Birincisi, kuş kalıntılarının büyük bir kısmı, görünüşe göre bölge sakinleri tarafından tüketilen kuşlara ait olan insan yerleşimlerinde bulundu. İkincisi, çoğu durumda bu yok oluşlar, insanların gelişinden kısa bir süre sonra meydana geldi.

Araştırmacılar ayrıca, nesli tükenmiş türlerin çoğu üç ana özelliği paylaştığı için, yok oluşlarının rastgele olmadığını da buldular:

• Bunların yaklaşık yüzde 90’ı adalarda yaşıyordu. İnsanlar adaya vardıklarında, kuşlar onlar tarafından avlanmış ya da domuzlar, sıçanlar, maymunlar ve kediler gibi insanlar tarafından getirilen diğer hayvanların kurbanı olmuşlardı.
• Soyu tükenmiş kuş türlerinin çoğu büyüktü, bazıları çok büyüktü. Sonuç olarak, her kuş insanlara çok miktarda yiyecek sağladığı için avcılar için tercih edilen bir hedefti. Aslında, soyu tükenmiş türlerin vücut kütlesinin, hayatta kalan türlerin vücut kütlesinin 10 katına kadar olduğu bulundu. Önceki çalışmalar, memeliler ve sürüngenler, özellikle adalarda yaşayan kertenkeleler ve kaplumbağalar arasında benzer bir fenomen bulmuştu: daha büyük olanları insanlar tarafından avlandı ve soyu tükendi.
• Soyu tükenmiş kuş türlerinin büyük bir kısmı uçamayanlardı ve çoğu zaman kovalayanlardan kaçamadılar. Araştırma, nesli tükenen uçamayan kuş türlerinin sayısının, bugün hala var olan uçamayan kuş türlerinin sayısının iki katı olduğunu buldu; Sonuç olarak, bilimin bildiği uçamayan kuş türlerinin yüzde 68’inin nesli tükendi. En iyi bilinen örneklerden biri Yeni Zelanda’daki moa kuşu: İnsanlar tarafından avlanma nedeniyle 300 yıl içinde 11 moa türü yok oldu.

Prof. Meiri: “Araştırmamız, geçtiğimiz bin yılın büyük nesil tükenme olayından önce dünyamızda çok daha büyük, hatta dev ve uçamayan kuşların yaşadığını ve adalarda yaşayan kuş çeşitliliğinin günümüze göre çok daha fazla olduğunu gösteriyor.” diyor.

“Bulgularımızın, şu anda yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan kuş türleri hakkında uyarı sinyalleri olarak hizmet edebileceğini umuyoruz ve bu nedenle benzer özelliklere sahip olup olmadıklarını kontrol etmek önemli. Bununla birlikte, koşulların önemli ölçüde değiştiği ve günümüzde türlerin insanlar tarafından yok olmasının temel nedeninin avlanma değil, doğal yaşam alanlarının yok edilmesi olduğu belirtilmeli.”

Tel-Aviv University. 11 Ağustos 2021.

Makale: Fromm, A., & Meiri, S. (2021). Big, flightless, insular and dead: Characterising the extinct birds of the Quaternary. Journal of Biogeography.